آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) در رابطه با شیوه برخورد «متّقین» با حوادث ناگوار می فرماید: «در برابر حوادث سخت استوار، و در حوادث ناگوار شكيبا، و به هنگام فراوانيِ نعمت شكرگزار اند». بر اساس سخن امام(ع)، متّقین در حوادث، سينه سپر کرده و با شجاعت براى نجات جامعه تلاش می کنند، از سوی دیگر آنان در ميدان شکیبایی در مصائب و حوادث نیز سربلندند، و به هنگام فزونى نعمت شکرگزار بوده که منشأ آن، تواضع متّقین در برابر خدا و خلق اوست.

امام علي(علیه السلام) در بخشی از خطبه 193 «نهج البلاغه» در رابطه با شیوه برخورد «متّقین» با حوادث ناگوار مى فرمايد: (در برابر حوادث سخت، استوار، و در حوادث ناگوار شكيبا، و به هنگام فراوانيِ نعمت شكرگزار است)؛ «فِي الزَّلَازِلِ(1)وَقُورٌ(2)، وَ فِي الْمَكَارِهِ صَبُورٌ، وَ فِي الرَّخَاءِ شَكُورٌ».
«زلازل» در اصل به معناى زلزله هاست؛ ولى در اينجا مراد رويدادهاى سخت و فتنه هاى بزرگى است كه دل ها را تكان مى دهد. پرهيزكاران در برابر اين گونه حوادث، روحيه خود را از دست نمى دهند و مانند كوه در برابر اين طوفان ها به مضمون «اَلْمُؤْمِنُ أَصْلَبُ مِنَ الْجَبَلِ»(3) ايستادگى به خرج مى دهند و اين نشان مى دهد كه پرهيزكارى به معناى كناره گيرى از اجتماع و عافيت طلبى نيست؛ بلكه پرهيزكاران واقعى كسانى هستند كه در مقابل حوادث سخت، سينه سپر مى كنند و با شجاعت براى نجات خود و جامعه در حلّ مشكلات مى كوشند.
صبر در مكاره، يكى از شاخه هاى صبر است كه شامل هر گونه مصيبت و حادثه ناگوار مى شود. پرهيزكاران در اين ميدان هم سربلند و پراستقامتند؛ زيرا بى تابى در برابر مصائب و مشكلات از يك سو انسان را به گناه و سخنان نادرست مى كشاند و از سوى ديگر راه پيدا كردن حلّ مشكل را به روى انسان مى بندد. شكرگزاريِ آنها به هنگام فزونى نعمت، ناشى از تواضع آنان در برابر خدا و خلق اوست؛ نه همچون مغروران متكبّر كه وقتى به مال و مقام و ثروتى مى رسند همه چيز را فراموش كرده، سركشى را در برابر خالق و مخلوق آغاز مى كنند.(4)