آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

احترامات ويژه بهشتيان از همان آغاز ورود در بهشت شروع مى شود و خازنان بهشت نخستين تبريك پر معنا را به آنها مى گويند: «سلام بر شما گوارا باد اين نعمت ها برايتان، وارد شويد و جاودانه در آن بمانيد». از اين تعبير استفاده مى شود كه خازنان بهشت مشتاقانه بر درهاى بهشت انتظار پرهيزكاران را مى كشند، درهاى بهشت را قبلا براى آنها گشوده اند و به محض اينكه به بهشت مى رسند با بهترين تحيّات و احترامات به استقبال آنها مى شتابند و با تعبيراتى چنين زيبا آنها را به بهشت و زندگى جاويدان در آن فرا مى خوانند.

احترامات ويژه بهشتيان از همان آغاز ورود در بهشت شروع مى شود و خازنان بهشت نخستين تبريك پر معنا را به آنها مى گويند، چنان كه «قرآن مجيد» مى فرمايد: «وَ سِيقَ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ اِلَى الجَنَّةِ زُمَراً حَتّى اِذا جاؤُوها وَ فُتِحَتْ اَبْوابُها وَ قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها سَلَامٌ عَلَيْكُم طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدينَ»(1)؛ (كسانى كه تقواى الهى را پيشه كردند گروه گروه به سوى بهشت سوق داده مى شوند تا موقعى كه به آن مى رسند؛ در حالى كه درهاى آن گشوده شده و خازنان بهشت به آنها مى گويند: سلام بر شما گوارا باد اين نعمت ها برايتان، وارد شويد و جاودانه در آن بمانيد!).
از اين تعبير استفاده مى شود كه خازنان بهشت مشتاقانه بر درهاى بهشت انتظار پرهيزكاران را مى كشند، درهاى بهشت را قبلا براى آنها گشوده اند و به محض اينكه اينها به بهشت مى رسند با بهترين تحيّات و احترامات به استقبال آنها مى شتابند و با تعبيراتى چنين زيبا آنها را به بهشت و زندگى جاويدان در آن فرا مى خوانند.(2)
آرى چنين است راه و رسم پذيرائى از يك ميهمان عزيز، نخست در را مى گشايند و ميزبانان دمِ در انتظار مى كشند و به محض ورود خير مقدم مى گويند و اين، يكى از لذّات باارزش معنوى است.
«خَزَنَه» جمع «خازن» به معناى حافظ و مأمور نگهبانى و تدبير است و در اينجا به معناى فرشتگانى است كه مأمور نگهدارى و تدبير بهشتند.
در مرحله بعد كه در بهشت وارد شدند ملائكه مقربِ الهى، مأمورند كه از هر در بر آنها وارد شوند و به آنها خوشامد و تبريك بگويند، در آيه 23 سوره «رعد» مى فرمايد: «وَ الْمَلَائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ * سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ»(3)؛ (فرشتگان الهى از هر درى بر آنان وارد مى شوند و به آنها مى گويند: * سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان، چه عاقبت خوبى بعد از دنيا نصيبتان شد؟!). از آيه فوق به خوبى استفاده مى شود كه گروه هايى از فرشتگان از هر درى به سوى آنها مى آيند و با توجه به اينكه درهاى بهشت هر كدام نشانه يكى از اعمال صالحند: «بابُ الصَّلاةِ، بابُ الْجِهادِ، بابُ الْحَجِّ» معلوم مى شود كه هر گروهى از اين فرشتگان به خاطر يكى از اعمال صالح به سراغ آنها مى آيند و جالب اينكه تمام اين اعمال در معناى صبر خلاصه مى شود، صبر با تمام شاخه هايش، صبر بر اطاعت، صبر بر مصيبت و صبر بر معصيت.
و از اين مهم تر، «سلام و درودى» است كه خدا بر بهشتيان مى فرستد، سلامى آكنده از محبّت و مملوّ از لطف و رحمت، چنانكه در آيه 58 سوره «یس» مى فرمايد: «سَلَامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ»(4)؛ (براى آنها سلام است سخنى از پروردگار مهربان).
اين سلام و درود الهى، اين نداى روح پرور و نشاط آفرين و مملوّ از لطف و احسان، چنان روح بهشتيان را مجذوب مى كند و غرق نشاط مى سازد كه با هيچ نعمتى برابر نيست، آرى يك لحظه شنيدنِ نداى محبوب كه از لطف و عنايتش برخاسته، بر تمام دنيا و آنچه در آن است برترى دارد.
پيام دوستان شنيدن سعادت است و سلامت *** فداى خاك در دوست باد جان گرامى!
يا به گفته شاعر ديگر:
سلامت منِ دل خسته در سلام تو باشد *** زهى سعادت اگر دولتِ سلامِ تو يابم!
جذبه لقاى محبوب و ديدار لطف يار و سلامى كه نشانه رفع حجاب است آنقدر لذّت بخش و شوق انگيز و روح پرور است كه اگر عاشقانِ او از اين افاضه معنوى دور بمانند قالب تهى مى كنند، چنانكه بعضى از مفسّران اهل سنّت در حديثى از اميرمؤمنان علي(عليه السلام) اين جمله پرمعنا را نقل كرده اند كه فرمود: «لَوْ حَجِبْتُ عَنْهُ ساعَةً لَمِتُّ»(5)؛ (اگر يكساعت از ديدار او محجوب بمانم مى ميرم).
به هر حال اين آخرين آرزو و والاترين افتخار و دلپذيرترين ساعت بهشتيان است كه پروردگارِ رحيم و مهربان بر آنها درود مى فرستد. قابل توجه اينكه آيات متعدد ديگرى در «قرآن» ديده مى شود(6) كه متضمّن سلام و درود بر بهشتيان است، بى آنكه گوينده اين سلام و درودها تعيين شده باشد. گوينده اين سلام ها ممكن است فرشتگان باشند و در بعضى از آنها محتمل است خود بهشتيان نسبت به يكديگر باشند و يا از همه بالاتر و والاتر گوينده خود خدا باشد.(7)