امام علی(ع) درباره نشانه های ناراحتی از «قضای الهی» می فرماید: «كسى كه براى دنيا غمگين باشد از قضاى الهى ناخشنود است». در حقیقت گاه ضررهایی به انسان می رسد که بر اثر ندانم كارى هاى خود اوست که بايد خود را ملامت كند و گاه بر اثر امورى خارج از اختيار انسان است، و از اين به قضاى الهى تعبير مى شود. لذا اندوهگين شدن براى اين امور، اظهار ناراحتى در برابر قضاى الهى است. از سویی تسليم بودن در برابر قضاى الهى، دو اثر مثبت دارد: اول موجب آرامش روح انسان شده و دوم يأس و نوميدى را از انسان دور مى كند.

اراده خداوند مطلق است؛ یعنی افعال انسان از اراده او سرچشمه می گیرند. امّا چنین مفهومی به معنای سلب اراده از انسان نیست؛ زیرا این دو اراده در طول یکدیگرند نه در عرض هم، که وجود یکی مانع وجود دیگری گردد. «اراده الهى» به معنای وجود نظام علّى و معلولى حاکم بر پدیده های جهان است؛ نه مداخله بى واسطه خدا. در این بین «اراده‏ انسان» نیز جزئى از همين نظامى است كه خدا آفريده؛ نه چيزى خارج از آن.

در زمان حضرت یعقوب(ع) قحطى شديد در كنعان همه مردم و از جمله خاندان او را تحت فشار قرار داده بود و یعقوب(ع) به حكم اجبار فرزند دلبند ديگرش «بنيامين» را به دست برادران بدسابقه اش سپرد تا برای تهيه آذوقه بار ديگر به سرزمين مصر بروند و از عزيز مصر كمك بطلبند، در اینجا بود که يعقوب(ع) به فرزندان خود دستورهای لازم را برای پيشگيرى از حوادث احتمالي داد و به آنها سفارش كرد در کارها به خدا «توکل» کنند، چرا که در برابر اراده خدا از دیگری کاری ساخته نیست.