شهادت حضرت زهرا(س) در منابع اهل سنّت

آیا شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) را می توان از منابع اهل سنّت اثبات کرد؟

در منابع اهل سنت گزارش های فراوانی درباره حوادثی که بعد از وفات رسول خدا(ص) بر حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) گذشت وجود دارد. برای مثال منابعی مانند المصنف، تاریخ طبری، الامامه و السياسه، العقد الفرید، الاستیعاب، شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید، مختصر اخبار البشر، مسند فاطمه و کنز العمال، از تهدید عمربن خطاب به آتش زدن خانه حضرت زهرا(س) در صورت امتناع حضرت علی(ع)از بیعت با ابوبکر حکایت دارند. برخی منابع دیگر مانند فرائدالسمطين، الامامه و السياسه، میزن الإعتدال و شرح نهج البلاغه صریحا از هجوم و ضرباتی که بر پیکر مطهر حضرت زهرا(س) در آن هجوم وارد آمد سخن می گویند. به هر حال انعکاس چنین حقایقی را درباره این واقعه دردناک، در منابع اهل سنت نمی توان انکار کرد. واقعیتی که پشیمانی خلیفه اول را از ارتکاب آن در پی داشت و این پشیمانی در بسیاری از منابع اهل سنت، مانند تاریخ طبری، مروج الذهب، كنز العمال، المعجم الکبیر، مختصر تاریخ دمشق، مجمع الزوائد و لسان المیزان و... ثبت شده است.

شبهه در «اعتبار سندی» نهج البلاغه و «انتساب مضامین» آن به امیرالمؤمنین(ع)

آیا درست است که روایات نهج البلاغه سند ندارد؟! آیا مضامین این کتاب می تواند از علی ابن ابی طالب باشد، در حالی که: در آن به صحابه رسول خدا(ص) توهین شده؛ دارای اصطلاحات فلسفی است؛ خطبه های طولانی دارد؛ متون بسیار مسجّع دارد؟!

1. تحقیقات پژوهشگران تاریخ و حدیث نشان می دهد که نصوص نهج البلاغه در کتب و منابع حدیثی نویسندگانی از شیعه و اهل سنت که پیش از تولد سید رضی نگاشته شده اند، وجود دارد.
2. اکثریت قریب به اتفاق مطالب نهج البلاغه مستدل و یا در خور استدلال هاى منطقى است و نیازى به سلسله اسناد به عنوان مباحث تعبدى وجود ندارد.
3. سید رضی هنگام جمع آوری بیانات حضرت، بنا بر گزینش و اختصار داشته است؛ لذا اسناد روایات را ذکر نکرده است.
4. محتوای نهج البلاغه، آن قدر بلند و عمیق و والاست که گواهى مى دهد تنها از مصدری «عالی» چون فکر پیامبر(ص) یا امام معصومى تراوش کرده است.
5. عالمان و ادبای اهل سنّت مثل ابن ابی الحدید و ابن الخشاب انتساب مضامین آن را بنا بر تجمیع شواهد سندی حداقلی با شواهد مضمونی(وحدت اسلوب ادبی آن)، به حضرت علی(ع) قبول دارند.
6. چرا باید سیّد رضی و یا هر کس دیگری افتخاری بس بزرگ را که می توانست با آن بر تمام سخنرانان و شیواسخنان برتری یابد به دیگری نسبت دهد؟!
7. شواهد قرآنی نشان از آن دارد که که همه صحابه عادل نبودند و مخدوش سازی اعتبار و اصالت نهج البلاغه با تمسک به ادعای «عدالت برای همه صحابه» تا چه اندازه سست است.
8. سخنان مسجع در سخنان رسول خدا(ص) و خلفا و صحابه ديگر نيز يافت می شود.
9. اهل بلاغت تصریح می کنند که بلاغت در واقع چیزی جز مطابقت مقال با مقتضای حال و شرایط پیرامونی آن نیست و اگر لازم باشد خطبه ها باید طولانی باشند.
10. آن حضرت در بند استفاده از کلمات و اصطلاحات فلسفی خاص نبوده اند و مراد آن حضرت معنای لغوی آن واژه ها بوده نه معنای مصطلح فلسفی.

توصیف «مالک اشتر» در نامه 38 نهج البلاغه

امام علی(عليه السلام) در نامه 38 نهج البلاغه، چه اوصافی را برای «مالک اشتر» بیان می کنند؟

امام علی(ع) در نامه 38 نهج البلاغه درباره مالك اشتر به مردم «مصر» می فرماید: «کسی از بندگان خدا را به سوى شما فرستادم که به هنگام خوف، خواب به چشم راه نمى دهد، از دشمن نمى ترسد و به او پشت نمى كند و در برابر بدكاران از آتش سوزنده تر است. به سخنش گوش كنيد و فرمانش را وقتی مطابق حق است اطاعت كنيد؛ او شمشيرى از شمشيرهاى خداست كه نه كُند مى شود و نه ضربه اش بى اثر؛ هيچ اقدامی جز به فرمان من انجام نمی دهد. من با اینکار شما را بر خود مقدم داشتم، زيرا او نسبت به شما خيرخواه و با دشمنانتان سخت گير است».

«ریاضت» های مشروع و نامشروع از نظر اسلام

از نظر دین مبین اسلام، چه ریاضت هایی مشروع و کدام یک نامشروع است؟

از نظر اسلام بهترين رياضت، پرهيز از گناه و سپس بعضى از خواسته های نفسانىِ مباح است؛ كه در زندگانى معصومین(ع) نیز ديده مى شود. آنها گاه لباس خشن مى پوشيدند و به غذاهاى ساده قناعت مى كردند و به شب زنده داری مى پرداختند و اين رياضت ها نورى بر نورانيّت آنها مى افزود. البته بعضی از این روشها مربوط به افراد خاص بوده و به همه توصيه نشده است.

توصیه امام علی(ع) به رعایت حقّ «همسایه»

امام علی(عليه السلام) درباره حقّ «همسایه» چه توصيه ای فرمودند؟

امام علی(ع) درباره حق همسایه می فرمايد: «خدا را خدا را كه حق همسايگان خود را رعایت كنيد؛ چرا كه آنان مورد توصيه پيامبر شما هستند و او همواره نسبت به همسايگان سفارش مى فرمود تا آنجا كه ما گمان برديم به زودى آنها را در ارث شريك خواهد كرد». فلسفه احترام به همسايه در اسلام روشن است؛ زيرا اسلام دينى است اجتماعى. اجتماع اهل يك شهر و يك ملت در اسلام جايگاه مخصوصى دارند. اگر واقعاً همسايگان در فكر هم باشند و غم ها و شادى ها را ميان خود تقسيم كنند، زندگى گواراتر و رنج ها و مشكلات، آسان تر می شود.

نحوه انتخاب «وزيران» توسط حاکم اسلامی

امام علی(عليه السلام) در عهدنامه مالک اشتر چه ملاک هایی را برای انتخاب وزیران و همکاران ارائه می نماید؟

امام علی(ع) درباره ملاک هاي انتخاب وزیران و همکاران، مي فرمايد: «بدترين وزراى تو كسى است كه پيش از تو وزير زمامداران شرور بوده و شريك گناهان آنها بوده باشد چنين كسى نبايد محرم اسرار تو باشد؛ [چراكه] معاون گنهكار و برادر ستمكارند، تو مى توانى به جاى آنها كسانى را انتخاب كنی كه از نظر فكر و نفوذ اجتماعى كمتر از آنها نيستند و بار سنگين اعمال خلاف آنها را بر دوش ندارند و ستمگرى را در ستمش و گناهكارى را در گناهش معاونت ننموده اند. هزينه اين افراد سبك تر است و در محافل خصوصى جزو خواص و رازدار خود قرار ده».

کلام ابن ابی الحدید، درباره نامه های امام علی(ع) به معاویه

سخن ابن ابی الحدید درباره نامه های امام علی(عليه السلام) و معاویه به يكديگر چیست؟

«ابن ابي الحديد» پس از ذكر نامه های رد و بدل شده ميان امام علی(ع) و معاويه می نويسد: «از عجايب روزگار، كه هر زمان مطلب عجيب و تازه اى را آشكار مى سازد اين كه كار [امام] على(ع) به جايى برسد كه معاويه هم طراز او شود و پيوسته به او نامه نگارى كند و هر سخنى كه امام علی(ع) به او مى گويد، آن را خشن تر تكرار نمايد. اى كاش پيغمبر اكرم(ص) شاهد بود تا ببيند اسلامى كه اين همه برايش زحمت كشيد و خون جگر خورد و جنگ هايى را برايش تحمل نمود تا اركانش محكم شد و جهان را فرا گرفت، در چنگال دشمنانش افتاده است».

علت برکناری «محمّد بن ابی بکر» از حکومت مصر

امام علی(عليه السلام) درباره علت برکناری محمّد بن ابی بکر از حکومت مصر به او چه فرمود؟

حضرت علی(ع) در نامه ای به محمد بن ابی بكر درباره عزلش از فرماندارى «مصر» و قرار دادن مالك اشتر به جاى او نوشت: «اين كار من، به اين جهت كه تو در تلاش خود كُندى كرده اى و یا براى اينكه جديت بيشترى به خرج دهى نبوده [بلكه مصالح ديگرى داشته است] اگر من آنچه را در اختيارت قرار داده بودم مى گرفتم، [آن گاه] تو را والى جایی قرار مى دادم كه برایت خوشایندتر باشد. اما اكنون كه مالك به شهادت رسيده، تو را براى اين منصب از همه بهتر مى دانم پس محکم و با هوشیاری کامل برای مبارزه با دشمن آماده باش».

«ابن ابی الحديد» و ستایش امیرالمومنین(ع)

«ابن ابی الحدید» فصاحت و بلاغت امیر المومنین(علیه السلام) در نامه 35 نهج البلاغه را چگونه توصیف می کند؟

ابن ابى الحديد هنگام شرح نامه 35 نهج البلاغه، تحت تاثیر فصاحت و بلاغت آن قرار گرفته و سخنانی دارد، بدین مضمون: «ببین اين مرد بزرگوار چگونه فصاحت را در اين نامه رهبرى مى كند و زمام آن را در اختيار گرفته، فصیحان اگر بخواهند مثل او بنویسند به تکلف می افتند، اما او لطيف و روان سخن گفته است. عالمان و شجاعان و زهد پیشه گان در قبیله قریش و اهل مکه حضور چشمگیری نداشتند. پس او چگونه در علم، فصاحت، بلاغت و زهد شجاعت سرآمد همگان شد؟ چه كسى به اين بزرگوار اين همه امتيازات روحى و صفات شريفه بخشيده است؟».

پاسخ «ابن عباس» به نامه تهدیدآمیز «معاویه»

پاسخ «ابن عباس» به نامه تهدیدآمیز «معاویه» برای بیعت گرفتن از او چه بود؟

معاويه پس از صلح با امام حسن(ع) نامه ای به ابن عباس نوشت و با عباراتی تهدید آمیز او را دعوت به بیعت با خود کرد. یکی از بهانه های او در این نامه، شرکت ابن عباس در قتل عثمان بود. ابن عباس در پاسخ نوشت: «چگونه مرا متهم به تلاش براى قتل عثمان و همكارى با قاتلانش کرده و تهدید می کنی؟ درحالیکه تو خود، در انتظار قتلش بودى و با آگاهى از وضع او، ديگران را از ياريش باز داشتی، نامه او به تو رسيد ولی توجه نكردى تا كشته شود. سپس خونش را به گردن ما افكندى و به توطئه چینی پرداختی تا به مرادت رسیدی».

 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

نوم الصائم عبادة؛ و نفسه تسبيح

خواب روزه دار عبادت و نفس کشيدن او تسبيح است

ميزان الحکمة 6/ 393