«مروان بن حَكَم» از دشمنان سرسخت امام على(ع) بود. پدرش «حَكَم» به خاطر كارشكنى هاى مكرّر بر ضدّ پيامبر(ص) به طائف تبعيد شد و مورد نفرين ایشان قرار گرفت. خليفه سوم، حَكَم را به مدينه آورد و جزو خواص خود كرد. مروان بعد از قتل عثمان، با على(ع) بيعت كرد؛ ولى خيلي زود به اصحاب جمل پيوست و در جنگ اسير شد و بعد از آزادي به معاويه پيوست. او بعد از معاوية بن يزيد به خلافت رسيد و تصميم گرفت خلافت را بعد از خود به فرزندش عبدالملك و سپس عبدالعزيز بسپارد و سرانجام توسط همسرش كه مادر خالد بن يزيد بود كشته شد.

«مرج البحرين» در سوره الرحمن از دو جنبه مادی و معنوی قابل تفسیر است. بر طبق تفسیر مادی منظور درياى آب شيرين و شور است كه در مناطق مختلف كنار هم هستند بدون آنكه با هم مخلوط گردند و يا جريان «گلف استريم» و رودهاى عظيم دريايى می باشد و بر طبق تفسیر معنوی مأخوذ از روايات، مراد از اين دو دريا، امام على(ع) و حضرت فاطمه(س) هستند که محبت و احترام آنها به یکدیگر مانع هرگونه تعدی به طرف مقابل مي شود و مراد از لؤلؤ و مرجانی که از آنها بدست می آید امام حسن(ع) و امام حسين(ع) می باشند.

با بررسى ديگر خطبه هاى نهج البلاغه و شناخت تفكّرات امام على(ع) و بررسى زندگى ياران امام(ع) اين حقيقت روشن مى شود كه شخص ياد شده که از کیفر الهی می ترسید و... بايد يا سلمان فارسى و يا مالك اشتر باشد نه عمر. اگر هم مقصود از فلان، عمر باشد، در مقام تعريض به كردار و رفتار عمر می باشد؛ که امرى است متداول بين مردم. و در آخر باید گفت: اين جمله بنابر نقل ابن عساكر از امام نيست بلكه از زنى است به نام عاتكه، ولى به حضرت نسبت داده شده و روایاتی که می گوید حضرت آنها را تأیید کرده هم ضعیف است.

او از فرزندان شجاع على(ع) است. که در جنگ جمل پرچم دار سپاه بود. وی نسبت به فرزندان حضرت فاطمه(س) بسیار متواضع بود. در واقعه کربلا امام حسین(ع) او را وصى خود در مدینه قرارداد و وصیتنامه خود را به او سپرد. وی هرگز ادّعاى امامت نکرد بلکه دیگران چنین نسبت هایى به او داده اند. او در سال 81 هجرى در سنّ 65 سالگى دار فانى را وداع گفت.

کُمَیل بن زیاد نخعی کوفی از یاران امام على و امام حسن(ع) است. وی از پیش گامان شورش کوفیان علیه عثمان بود و در جنگ صِفّین نیز، شرکت کرد، و از طرف امام على(ع) فرماندار هیت شد اما عملکرد ضعیفی داشت. او سخنان زیبایی از جمله دعای کمیل را از امام علی(ع) نقل کرده.  و در سال 82 هجرى به دست حَجّاج به شهادت رسید.

به تصريح منابع روایی اهل سنت، مانند صحيح مسلم، مسند حنبل، سنن بيهقى، صحيح ترمذى، الدرالمنثور، احكام القرآن و ... «آيه مباهله» درباره امام على(ع) و حضرت فاطمه(س) و حسنین(ع) نازل شده است.
به عنوان مثال در «صحيح مسلم» در كتاب فضائل الصحابة در باب فضائل على بن ابيطالب(ع) از سعد بن ابى وقاص نقل شده كه معاويه به سعد گفت: چرا ابوتراب را سبّ و دشنام نمى دهى؟ گفت: من سه سخن از پيامبر اكرم(ص) به ياد دارم كه به خاطر آنها نمى توانم على(ع) را دشنام دهم! و اگر يكى از آنها براى من باشد بهتر از تعداد زيادى اشتران سرخ مو است. سپس داستان حديث منزلت در جنگ تبوك و داستان پرچم دادن به دست على(ع) در جنگ خيبر را ذكر مى كند، و بعد مى افزايد: «هنگامى كه آيه مباهله نازل شد؛ رسول خدا(ص) على و فاطمه و حسن و حسين(ع) را فرا خواند. سپس عرضه داشت: خداوندا اينها اهل بيت من هستند» و مصداق اين آيه اند.
با اين وجود و در کمال تعجب نويسنده تفسير المنار که عالم معروفی محسوب می شود، گفته اند: «مدارك اين روايات مربوط به شيعه است». ما از او می پرسیم آيا صحيح مسلم، صحيح ترمذى، مسند احمد، الدّر المنثور، و ... را علماى شيعه نوشته اند؟!

امام حسین(ع) در روز دهم محرّم خطبه اى را در مقابل لشکر یزید ایراد کرد و در آن خطبه فرمود: «...اما بعد؛ نسب مرا به یاد آورید و تأمل کنید که من کیستم؟ آن گاه به خود رجوع کنید و نفس خود را عتاب نمایید، آیا براى شما کشتن و هتک حرمت من روا است؟ آیا من پسر دختر پیامبر شما و پسر وصىّ او و پسر عموى او نیستم؟...».

بخارى بعد از آن که حدیث سد ابواب را به سندش از عکرمه نقل می کند، در بابى دیگر تحت عنوان باب «قول النبىّ سدّوا الأبواب الاّ باب ابى بکر» به جاى کلمه «خوخه» کلمه «باب» را به کار برده است. و این تحریف، شرّاح صحیح بخارى را به اضطراب انداخته که به ناچار آن را حمل بر «نقل به معنا» کرده اند، امّا حقّ این است که این تحریف به طور حتم با غرض ورزى همراه بوده و در صدد سرپوش گذاشتن به نقص ابوبکر و رساندن فضیلت او به فضیلت امام على(ع) بوده است.

هدف پیامبر اکرم(ص) از عقد اخوّت با حضرت على(ع) اعلان منزلت و کمال اوست، و این که او بر دیگران برترى دارد و تنها نظیر ایشان در بین صحابه، على بن ابى طالب(ع) است. همان گونه که این مطلب از آیه «مباهله» در جمله«وَ أَنْفُسَنا وَأَنْفُسَکُمْ» استفاده مى شود، و این معنا رمزى بر امامت حضرت امیر(ع) مى باشد و به همین جهت است که آن حضرت به حدیث«أخوّت» در روزى که در شورا براى تعیین خلیفه بعد از عمر شرکت کرد، اشاره نمود.

هر يک از ائمه(ع) در فضايل حضرت فاطمه(س) نکاتي ارزنده بیان فرموده اند. در نگاه ائمه فاطمه(س) چنان مرتبه والايى دارد که در زندگی خود به ایشان مباهات مى کردند و ایشان را داناتر و پرهيزگارتر و گرامى تر از آن می دانستند که نیاز به تمجید داشته باشد. ایشان به اصحاب خود می گفتند: نبوت هيچ پيامبرى تکميل نشد مگر اين که به فضيلت فاطمه زهرا(س) اقرار نموده، محبت او را دارا بود. ایشان دختر رسول خدا فاطمه(س) را براى خود سرمشق و الگو قرار داده بودند.