آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

او از فرزندان شجاع على(ع) است. که در جنگ جمل پرچم دار سپاه بود. وی نسبت به فرزندان حضرت فاطمه(س) بسیار متواضع بود. در واقعه کربلا امام حسین(ع) او را وصى خود در مدینه قرارداد و وصیتنامه خود را به او سپرد. وی هرگز ادّعاى امامت نکرد بلکه دیگران چنین نسبت هایى به او داده اند. او در سال 81 هجرى در سنّ 65 سالگى دار فانى را وداع گفت.

او یکى از فرزندان رشید امیرمؤمنان على(علیه السلام) است و «حنفیّه» لقب مادر اوست و اسمش «خوله» دختر یکى از مردان با شخصیّت طایفه «بنى حنیفه» است که در یکى از جنگهاى اسلامى اسیر شد و مى خواستند او را بفروشند؛ على(علیه السلام) او را آزاد کرد و به همسرى خود درآورد. محمد حنفیّه شجاعت را از على(علیه السلام) به ارث برده بود و مى گویند گاهى زره هاى محکم را با دست پاره مى کرد و به همین دلیل امام(علیه السلام) در جنگ «جمل» پرچم را به دست او سپرد و در جنگ «صفّین» جناح چپ سپاه على(علیه السلام) به دست او و «محمّد بن ابى بکر» و «هاشم مرقال» بود.
او نسبت به امام حسن و امام حسین(علیه السلام) بسیار متواضع بود و فرزندان علی(علیه السلام) از حضرت فاطمه(علیها السلام) را بسیار احترام می گذارد. روزی به او گفتند علی(علیه السلام) تو را به میدانهای خطرناک می فرستد ولی از فرستادن حسن و حسین(علیه السلام) خود داری می کند، در حالی که آنها هم برادر تواند! او در جواب می گوید: «حسن و حسین(علیهما السلام) همچون چشمان او هستند و من همچون بازوان او و انسان به وسیله ی بازوهایش از چشمش دفاع می کند».
بعضى «محمّد بن حنفیّه» را متّهم مى کنند که او بعد از امام حسین(علیه السلام) دعوى امامت داشت و یا حتّى دعوى مهدویّت! ولى مرحوم «شیخ مفید» در این زمینه سخن روشنى دارد، مى گوید: «محمّد حنفیّه» هرگز ادّعاى امامت نکرد و کسى را به سوى خود فرا نخواند (بلکه دیگران چنین نسبت هایى به او داده اند و مدّعى امامت و یا مهدویّت او بوده اند و طایفه «کیسانیّه» جزء چنین مدّعیانى محسوب مى شوند».
«محمّد حنفیّه» در سال 81 هجرى در سنّ شصت و پنج سالگى دارفانى را وداع گفت. درباره محل دفن او اختلاف است، بعضى مى گویند در «طائف» بدرود حیات گفت و در همان جا دفن شد و بعضى مى گویند در «بقیع» به خاک سپرده شد و گاه محلّ وفات او را کوه «رَضْوى» در نزدیکى مدینه دانسته اند.(1)
یکى از نشانه هاى جلالت مقام او این است که امام حسین(علیه السلام) هنگامى که مى خواست از مدینه به سوى مکّه حرکت کند او را وصى و نماینده خود در مدینه قرارداد تا اخبار آن جا را به او برساند و وصیتنامه معروف خود را که در مقاتل آمده، به او سپرد.(2)