آميختگی مسأله «امامت» با بحث «حكومت»

آيا مسأله «امامت» جدای از بحث «خلافت و حكومت» است؟

آميخته بودن مساله امامت با بحث حكومت و زعامت مسلمين مطلبى نيست كه قابل شك و ترديد باشد؛ زيرا در همه جا آثار آميزش اين دو به چشم مى خورد. اين امر در آيات و روايات اسلامى و در تاريخ زندگى شخص پيامبر(ص) و پيشوايان بزرگ دين و در طبيعت احكام اسلام به وضوح ديده مى شود.

علت غصب «فدك»

چرا دستگاه خلافت، «فدک» را از حضرت فاطمه(سلام الله عليها) گرفت؟

 تمام شواهد نشان مى دهد حاكمان آن روز تصميم داشتند اين منبع اقتصادى را از خاندان امام على(ع) بگيرند تا آن که مبادا مايه قدرت آنها شود. از این رو امام صادق(ع) در حدیثی می فرمایند: «هنگامى كه ابوبكر به خلافت رسيد عمر به او گفت: مردم بنده دنيا هستند و غير از آن را نمى خواهند، بنابراين خمس و فىء و فدك را از على و اهل بيتش باز گير؛ زيرا پيروانش وقتي اين امر را ببينند او را رها كرده به سوى تو مى آيند».

استدلال ابوبکر در غصب فدک

بر اساس منطق قرآنی استدلال ابوبکر در غصب فدک چه اعتباری دارد؟

استدلال ابوبکر در غصب فدک این بود که پیامبران چیزى از خود به ارث نمى گذارند! این استدلال با قرآن مخالف است، زیرا: 1- مخالفت با قانون ارث است. 2- مخالفت با ممنوعیت وصیّتِ مضّر در قرآن است.3 - مخالفت با آیات باب انفاق است. 4-  آیات قرآن می گوید پیامبران از خود ارث به جای می گذارند، مثل: سلیمان که وارث داود شد و زکریا که درخواست فرزند کرد تا وارث او باشد.

زمان شهادت حضرت زهرا(س)؟

شهادت حضرت زهرا(س) در چه روزی واقع شده است؟

نه تنها در مكان دفن يادگار پيامبر(ص) اختلاف است بلکه در تاريخ فوت آن حضرت نيز اختلاف است. بر طبق روايت معروفى از امام صادق(ع)، آن حضرت در سال 11 هجرى و 75 روز بعد از رحلت پیامبر(ص) یعنی در يكى از سه روز 13، 14 یا 15 ماه جمادى الاول به شهادت رسید. لکن در حديث ديگرى آمده است كه شهادت آن بانوى گرامى در روز سه شنبه سوم جمادى الثانی سال 11 هجری واقع شده است، یعنی ميان رحلت پيامبر و شهادت حضرت زهرا(س) 95 روز فاصله بوده است.

راویان شیعی با نام عمر!

در کتاب اصول کافی راویانی وجود دارند که اسم خود یا پدرانشان عمر است؛ چرا راویان و یاران امامان شیعه نام عمر را بر خود نهاده اند؟! آیا این مسأله دلالت ندارد که فرهنگ دشمنی با عمر بدعت و پدیده ای متأخر در بین شیعیان بوده است؟!

اولا: هیچ نامی مختص به هیچ شخصیت تاریخی نیست و بسیاری از صحابه و تابعین به نام خلفای سه گانه نامگذاری شده اند.
ثانیا: مخالفت اصحاب ائمه با شخصیت هایی چون «معاویه» و «یزید» امری بدیهی است؛ با این حال بعد از عاشورا شاهد نام گذاری فرزندان برخی از ایشان به این اسامی هستیم. آیا این نام گذاری ها نشانه محبّت است؟!
ثالثا: ستم هایی که بر اهل بیت(ع) روا شده جدی تر از آن است که به صرف این نام گذرای ها تحت الشعاع قرار گیرد و اختلافات اهل بیت با خلفا نه اختلافاتی قبیله اى که اختلافاتی عقیدتى و رفتارى بود.
رابعا: این نام گذاری ها انجام شده تا دستگاه ظلم بنى اميه و بنى عباس نتوانند به اين بهانه كه شیعیان با خلفاى سه‏ گانه معارض اند، عرصه را بر آنان سخت بگيرند و دست به قتل و غارت بزنند.

بی اعتباری «دنیا» در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در نامه 45 نهج البلاغه، بی اعتباری «دنیا» را چگونه به تصویر می کشد؟

امام علي(ع) سه حكمت براى ساده زيستى خود بيان كرده است؛ اول: به ياد حساب و كتاب روز قيامت بودن و در نتيجه، زاهدانه زيستن. دوم: مسئوليّت زمامدارى و اينكه در زمانى كه وضع مادّى مردم خوب نيست، پيشوا ساده ترين زندگى را انتخاب كند، تا لااقل تقويت روانى براى محرومان باشد و او را به فكر حل مشكلات آنها بيندازد. سوم: اينكه با قطع نظر از مسائل روز رستاخيز و مسئوليت پيشوايان الهى، مسائل عاطفى به انسان اجازه نمى دهد كه سفره هاى رنگين براى خود بچيند در حالى كه در همسايگى آنها گرسنگانى هستند كه نان شب را هم ندارند.

انگیزه ابوبکر از غصب فدک

انگیزه ابو بکر از غصب فدک چه بود؟

دارایی و درآمد فدک می توانست پایه های قدرت اهل بیت(ع) را تقویت کند؛ به نحوی که با حمایت از اقشار آسیب پذیر و تألیف قلوب مردم جبهه قدرتمندی علیه حاکمیت غاصب شکل می گرفت، از طرفی خلافت نوپای غصبی برای تقویت مالى پایه هاى حکومت خود و با عنوان کردن این ادعا که پیامبران چیزى از خود به ارث نمى گذارند، «فدک» را مصادره کرد.

انگیزه ابوبکر از نپذیرفتن ادعای مالکیّت فاطمه زهرا(س) درباره فدک

چرا ابوبکر تقاضای فاطمه زهرا(علیهاالسلام) درباره عودت فدک را نپذیرفت؟

خلیفه اول که در بسیارى از موارد، ادعاى افراد را بدون شاهد و گواه مى‏ پذیرفت؛ درباره دخت گرامى پیامبر(ص) به بهانه نداشتن شاهد، از پذیرفتن سخن وى سرباز مى زند. دلیل آن همان است‏ که ابن ابى الحدید نقل مى کند که: به استادم گفتم: آیا زهرا(س) در ادعاى خود راستگو بوده است؟ گفت: بلى. گفتم: چرا خلیفه حقّ مسلّم او را در اختیارش نگذاشت؟ لبخندى زد و گفت: اگر آن روز فدک را به وى باز مى گرداند، فردا مى گفت که خلافت متعلّق به على است، و در آن صورت، خلیفه ناچار بود خلافت را به على تفویض کند.

اشاره به فدک و خطبه فدکیه در کتب لغت

آیا در کتب لغت به فدک و خطبه فدکیه حضرت زهرا(علیها السلام) اشاره شده است؟

در چندین کتاب لغت از قبیل: لسان العرب، مجمع البحرین و النهایه، ذیل كلمه   لُمّة که حضرت زهرا(س) از بین گروهی لمّه نزد ابوبکر رفته و ذیل کلمه فدك که نام دهکده ایست که پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س) بخشید، به جریان فدک و اصل خطبه فدکیه اشاره کرده اند.

فدک و ماهیّت حقوقی آن

فدک کجاست و ماهیّت حقوقی آن چیست؟

فدک سرزمین حاصل خیزی بود که از طرف یهودیان با صلح و سازش در اختیار پیامبر(ص) قرار گرفت و طبق قرآن از آنِ شخص پیامبر(ص) مى باشد. از طرفی قرآن پیامبر(ص) را موظف کرد که حق ذى القربى را بپردازد و نزدیک ترین فرد به رسول خدا(ص) فاطمه(س) بود، از این جهت فدک را به او بخشید.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

وَ الْحَجَّ تَقْوِيَةً لِلدِّين

خداوند حج را وسيله تقويت دين قرار داد.

نهج البلاغه: خ1