گرايش به «صوفی گرى» ريشه هاى تاريخى و اجتماعى مختلفى دارد از جمله: 1. خلفاى بنى عباس براى منحرف ساختن مردم از توجّه به اهل بيت(ع) به صوفيگرى دامن زدند تا كرامات اهل بيت(ع) را به وسيله مدّعيان تصوف كم رنگ سازند. 2. رسيدن به مقامات عرفانى صوفيگرى [به عكس رسيدن به مقامات علمى و فقهى] كار آسانى است. 3. تساهل و تسامح آنها در امور دين سبب گرايش افراد زیادی به آنان مى شود. 4. برداشت اشتباه و نابجا از رواياتى كه توصيه به ترك لذات کرده و ترك استفاده مشروع از مواهب الهى را نيكو شمرده است و ...

امام علی(ع) در اين خطبه كوتاه، فضایل اهل بيت(ع) را اینگونه برشمرده اند: «آنها مايه حيات علم و مرگ نادانى هستند؛ حلم آنها شما را از علمشان آگاه مى سازد و ظاهرشان از باطنشان و سكوتشان از منطق حكيمانه آنها؛ هرگز با حق مخالفت نمى كنند و در آن اختلاف ندارند؛ آنها ستون هاى دين هستند و پناهگاههاى مردم؛ به وسيله آنان حق به جايگاه مناسب رسيد و باطل از جايگاهش كنار رفت؛ آنها دين را درك كردند، دركى همراه با عمل، چرا كه راويان علم فراوانند و عمل كنندگان آن كم ...».

امام صادق(ع) در ديدار با يكى از شيعيان‌شان در مورد مسائل اجتماعي سفارش كردند كه: «سلام مرا به دوستانم برسان و آنها را به تقواى الهى سفارش و وصيّت كن و اينكه اغنيا به فكر فقيران باشند و قوى‌ها به ضعيفان كمك كنند و زنده‌ها به تشييع جنازه مرده‌ها بروند [و احترام يكديگر را حتّى بعد از مرگ رعايت كنند] و اينكه همديگر را در خانه‌هايشان ملاقات كنند كه اين ملاقات نمودن، زنده كردن مكتب اهل بيت(ع) است».

درباره «رؤيت خداوند»، رواياتى در نهج البلاغه و ساير منابع مربوط به اهل بيت(ع) هست كه با صراحت، رؤيت با چشم ظاهر را نفى مى كند و رؤيت با چشم دل را به جاى آن قرار مى دهد. در نهج البلاغه آمده است: ذعلب يماني از امام علي(ع) پرسيد: آيا هرگز پروردگارت را ديده اى اى اميرمؤمنان!. امام(ع) در پاسخ فرمود: آيا كسى را كه نمى بينم پرستش كنم؟! پرسيد: چگونه او را مى بينى؟ فرمود: «چشم هاى ظاهرى هرگز او را نمى بيند؛ امّا قلب ها با حقيقت ايمان وى را درك مى كنند».

امام علی(ع) اوصاف اهل ذکر را اینگونه بر می شمرند: 1- فعاليتهاى اقتصادى شان آنها را از ياد خدا غافل نمی سازد و در مسير دنياپرستى قدم نمی زنند. 2- با ياد خدا تمام دوران زندگى خود را طی می کنند. 3- به عدالت و معروف دعوت مى كنند و خود عامل به آن هستند. 4- مردم را از منكرات باز مى دارند و خود گرد آن نمى گردند. با اينكه در دنيا هستند گويى آن را رها كرده و به آخرت پيوسته اند، و به همين سبب ماوراى دنيا را مشاهده كرده اند.