حج حکمت ها، کارکردها و ظرفیت های بسیار متنوعی دارد، مانند: 1. تقویت بعد اخلاقی و دگرگونی های درونی و روحی با خودسازی و جدا شدن انسان از مرزهای زندگی مادی و امتیازات ظاهری و زر و زیور. 2. برجسته شدن بعد سیاسی جامعه مسلمانان و از بین رفتن تعصبات ملی و نژادی آنها با ایستادن همه در صف واحد امت اسلام علیه استعمار. 3. ارتباط قشرهای مختلف مسلمانان از لحاظ فرهنگی و علمی. 4. امکان کم شدن فاصله طبقاتی با تقویت پایه های اقتصادی جهان اسلام و بسیاری برکات دیگر.

خداوند در آيه 103 سوره آل عمران مسلمانان را دعوت به اتحاد کرده و می فرماید: «همگى به ريسمان خدا چنگ بزنيد، و پراكنده نشويد». مقصود از «حبل اللّه»، همان ارتباط با خدا است كه از طريق قرآن، پيامبر(ص) و اهل بیت پیامبر(ع) حاصل مى شود. همچنين در آيه 4 سوره صف، سخن از وحدت صفوف مسلمين است، چيزى كه هرگز در انزوا و جدایی از اجتماع يافت نمى شود. این آیه مى فرمايد: «خداوند كسانى را دوست مى دارد، كه در راه او پيكار مى كنند، همچون سدّى فولادين و بنايى محکم و یکپارچه».

اولا: گریه و عزاداری نیز با خواست الهی در فطرت بشر نهاده شده است؛ لذا گریه و عزاداری با دستور به صبر و پذیرش قضا و قدر الهی منافاتی ندارد.
ثانیا: اگر گریه و عزاداری برای عزیزان با پذیرش قضا و قدر منافات داشت باید از سوی پیامبر(ص)، اهل بیت(ع)، خلفای راشدین، بزرگان صحابه نهی می شد، اما آنها نه تنها از آن نهی نکرده اند بلکه خود این کار را انجام می دادند.
ثالثا: گریه و عزاداری شیعه انفعالی و احساسات محض نیست تا به معنی اعتراض باشد.
رابعا: گریه خود در پذیرش قضا و قدر الهی نقش مثبت دارد و صبر آفرین است.

قرآن کریم محورهایی را برای وحدت در حوزه پیروان ادیان آسمانی معرفی کرده است. از قبیل: 1- پرستش خداوند سبحان، که در این زمینه می فرماید: «ما پیش از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر این که به او وحی کردیم که: معبودی جز من نیست، پس تنها مرا پرستش کنید». 2- قرآن نفی شرک را یکی از محورهای اتحاد قرار داده و می فرماید: «فقط مرا مى پرستند و چیزى را همتاى من قرار نخواهند داد». 3- قرآن نفی سلطه را محور اتحاد قرار داده و می فرماید: «و بعضى از ما، بعض دیگر را - غیر از خداى یگانه - به ربوبیت نپذیرد».

نصرت آن امام همام – چه در زمان غیبت و چه در زمان ظهور – به معنای هر کاری است که موجبات خشنودی ایشان را فراهم کند. یاران آن حضرت کسانی هستند که از بالاترین مراتب ایمان، تقوا، معرفت الهی، معنویت، شهادت طلبی، سـادگـی و بـی پـیـرایـگـی، ساده زیستی، ولایـتـمـداری، اتـحـاد و انـسـجـام و برادری و... برخوردار باشند و او را در مبارزه با ستمگران، مبارزه با انحراف ها، تحریف ها و برداشت های نادرست از دین و عمران و آبادی کشورها و برقراری عدالت یاری می کنند. جمع بندی روایات مربوط به وظایف شیعیان در «دوران غیبت» نشان می دهد که بهترین تفسیربرای «یاری گری امام» در این دوران، «زمینه سازی» برای ظهوراوست. در «دوران ظهور»، یاران امام زمان(عج) مهم ترین نقش را در محقق شدن اهداف قیام آن حضرت ایفا می کنند. ریـشـه کـن شدن ستم و درهم کوبیده شدن پایه های کفر و استکبار و شرک و نفاق در صحنه عـالم، تـحـقـق آرمان حاکمیت توحید و عدالت در جهان، دگرگون شدن حاکمیت و نظام سیاسی جهان، استقرار آیین پیامبر اکرم(ص) در تمامی جهان، برقرار شدن صلح و امنیت جهانی، متحول شدن همه ساختارها و ساز و کارهای اقتصادی جهان، تحول و فراگیری علم و فرهنگ و فن آوری در همه جهان و... همه و همه اهدافی هستند که یاران آن حضرت در دست یابی به آنها نقشی اساسی دارند.

وجود و حضور خداوند متعال به تصریح آیات قرآن منحصر در هیچ جهت و جای خاصّ نیست و این محدودیّت جسمانی انسان است که او را ناگزیر می کند که برای عبادت در نهایت به جهتی رو کند. دین اسلام نیز از این ظرفیّت در جهت همبستگی و اتّحاد مسلمانان بهره برداری نموده و مسلمانان را مکلّف کرده تا برای عبادت به طرف خانه کعبه به نماز بایستند؛ بنایی که قديمى ترين مركز توحيد است. مسلما بزرگداشت کعبه بزرگداشت توحید و یکتاپرستی و خداپرستی است.

برپایی عزاداری، امر و مکتب اهل بیت را زنده می کند. این گونه مجالس شیعیان را متحد و روحیه عدالت طلبی آنها را حفظ می کند. شیعیان با گريه بر مظلوميّت امام حسين(ع)، ایشان را الگو قرار مى‏ دهند و زمينه تطبيق اعمال خود با سيره عملى آن حضرت را فراهم مى‏ سازند. عزاداری برای امام حسین(ع) مصداق تعظیم شعائر الهی و همچنین نوعی ابراز مودّت نسبت به خاندان پیامبر خدا(ص) است. شعیان به توصیه اهل بیت عزاداری می کنند تا یادشان نرود چه اتفاقی و چرا رخ داد؟

مولوی در اشعار خود تمثیلهای زیبایی به کار برده و بسیاری از علمای علم اخلاق از تمثیلهای او استفاده می کنند؛ اما بخاطر انحرافاتی که در برخی اشعار او وجود دارد علما با گرفتن بزرگداشت برای او مخالفت کرده اند. مولوی علاوه بر اخلاق متکبرانه صوفیانه خود، دربرابر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نیز اشعار سخیفی دارد و گاهی نیز به تمجید معاویه و شیطان می پردازد. همچنین عقایدی خلاف شرع و قرآن اتخاذ کرده که باعث می شود علما در مورد او احتیاط کنند و با برخی از افکار و اشعار او مخالفت ورزند.

ما مسلمانان اکنون سه مشكل اساسى داريم كه بايد براى رفع آنها تلاش کنیم؛ 1- همدل و يكصدا نيستيم و به آيات قرآن و روايات اسلامى در مورد وحدت و اتّحاد و يكدلى عمل نكرده ايم. 2- دوست و دشمن خود را نمى شناسيم، لذا می بینم بعضى از مسلمانانِ منحرف دست در دست آمريكا و اسرائيل مى گذارند. 3- وسايل ارتباطى ما مسلمانان بسيار ضعيف است، و بالعكس عمده وسايل ارتباط جمعى دنيا در دست يهوديان است، و آنها به هر شكلى كه مايل باشند اخبار و حوادث دنيا را منتشر يا تحليل مى كنند.

نيكسون یکی از رؤسای جمهور آمريكا در كتابش حقايق مهمي را درباره اسلام بیان می کند و خطر عمده را متوجه اسلام اصیل مي داند و معتقد است براي نابودي آن باید حتي با دشمن نیز متحد شد. از دیدگاه او زيربناى سياست آمريكا عبارت است از: ايجاد اختلاف، دامن زدن به ناسيوناليسم افراطى، روى كار آمدن دولت هاى دست نشانده، ايجاد وابستگى ها و ايجاد فشار در ميان نسل جوان و فعّال از طريق مواد مخدّر و امور ديگرى مانند آن.