اعتراض برخی صحابه به تقسیم غنائم یمن که نشانه حسد و نفاق آنها نیز می باشد مربوط به سال 8 هجری و قبل از حجة الوداع می باشد و در آنجا نیز پیامبر(ص) فضائل امام علی(ع) و امامت ایشان بعد از خود را مطرح کردند. اما ماجرای غدیر بعد از حجة الوداع بود و ربطی به آن ماجرا ندارد. چه مساله اى جز تعیین جانشین پیامبر(ص) آنقدر اهمیت دارد که آیه 67 سوره مائده با آنهمه تاکید درباره آن نازل شود و پیامبر(ص) هزاران نفر را در صحرای داغ غدیر نگه دارد و خطبه طولانی قرائت کند و تاکید کند به غائبین هم این خبر را برسانید؟!

قرآن يكى از صفات ويژه مبلّغان رسالت ‏الهى را پاك بودن از رذيله ترس از غير خدا دانسته است. قرآن هشدار مى ‏دهد كه در مقام ابلاغ رسالت ‏هاى الهى از هيچ چيز و هيچ كس جز خدا ترس و واهمه ‏اى نداشته باشند، چرا که تبليغ رسالات الهى مهمترين وظيفه پيامبران خداست و شرط اصلى آن خالى بودن از رذيله خوف و ترس است.

شكى نيست كه پيامبر اسلام(ص) غير از قرآن مجيد معجزات فراوان ديگرى داشته و اين مطلبى است كه مورد اتفاق تمام مسلمانان جهان قرار گرفته و روايات متواترى نيز بر آن دلالت دارد. در قرآن مجيد نيز كراراً به اين مسأله اشاره شده، گاه بطور اجمال و سربسته و گاه به صورت تفصيلى و دست گذاشتن روى معجزات خاص.

اسلام که از یک سلسله اعتقادات قلبى سرچشمه مى گیرد، ، ممکن نیست با قدرت نظامى بر مردم تحمیل گردد. اصولاً اسلام در سه مورد به قدرت نظامى متوسل می شود: 1- در محو آثار شرک. 2- دفاع در برابر کسانى که برای نابودى اسلام تلاش می کنند. 3- براى کسب آزادى در تبلیغ. قسمتى از جنگهای صدر اسلام جنبه دفاعى داشته و قسمتی دیگر، جهاد ابتدائى است. در اسلام هنگام فتح شهرها، پیروان مذاهب دیگر می توانستند با پرداخت مالیاتی مختصر ، در پناه اسلام آزادانه به انجام مراسم عبادى خویش بپردازند.

عادات و رسوم، امورى متغیر و ناپایدارند که در سراسر تاریخ و در بین تمام اقوام، در حال دگرگونی است، حال اگر موضوعى در بین تمام اقوام و ملّتها و در هر عصر و زمان بدون استثناء وجود داشته باشد آن موضوع ریشه در فطرت دارد. همانند علاقه مادر به فرزند. جامعه شناسان و مورّخان معتقدند، ایمان و مذهب در هر عصر و زمانی در بین بشر وجود داشته و خود دلیل روشنى است بر این که خداپرستى فطری است، نه آن که نتیجه رسم و عادت باشد، زیرا نتایج رسم و عادت، نمی تواند عمومى و جاودانى باشد.

«فخر رازى» در پاسخ به این سوال مى گويد: «در اين گونه موارد جز اين كه ما تسليم در مقابل آيات قرآن باشيم و لب به اعتراض نگشاييم راه ديگرى در پيش نيست». ولى پاسخ اين سؤال روشن است و نمى بايست بر شخصى مثل فخر رازى مخفى بماند؛ زيرا كار خداوند اتمام حجت است، تا مبادا هنگام مجازات و در مقام اعتراض بگوید؛ اگر رسولانی برای هدایت ما مى فرستادی، ايمان مى آورديم. از سویی خداوند مى فرمايد: «شايد متذكر شود، يا از خدا بترسد»، یعنی تبليغ باید آميخته با خوش رويى و با هدف رسیدن به نتیجه است، هر چند در پاره اى از افراد با موانع سختی برخورد كند.

يكى از برنامه هاى اساسى امام زمان(عج)، توحيد صفوف در سايه توحيد مذهب است و این امر با اجبار صورت نمی گیرد. زیرا مذهب با قلب و روح آدمى سر و كار دارد و قلب و روح از قلمرو زور و اجبار بيرون است، علاوه بر آن سنت پیامبر(ص) در تبلیغ دین بر اجبار نبوده است. در دوران ظهور، همه وسايل پيشرفته ارتباط جمعى، در اختيار امام و پيروان او برای تبلیغ اسلام راستين - که كشش و جاذبه اى فوق العاده اى دارد - می باشد و به خوبى مى توان پيش بينى كرد كه اسلام، از طرف اكثريّت قاطع مردم جهان پذيرفته خواهد شد.

نبى به معناى هر پيامبرى است كه از سوى خداوند به او وحى مى رسد، خواه مأمور به تبليغ باشد يا نه، كتاب آسمانى داشته باشد يا نه. رسول پيامبرى است كه مأمور به ابلاغ است. بنابراين اگر پيامبر(ص) خاتم مرسلين بود ممكن بود خاتم انبياء نباشد، ولى هنگامى كه آيه مى فرمايد او خاتم انبياء است مسلماً خاتم رسولان نيز خواهد بود.

پس از حادثه عاشورا مزدوران يزيد، با استفاده از ترویج جبر، شروع به تبليغ كردند و پيروزى ظاهری يزيد را خواست خدا قلمداد كردند. لکن حضرت زينب و امام سجاد(ع) كه از شگرد تبليغى دشمن آگاه بودند، اين پايگاه فكرى بنی اميه را هدف قرار داده با سخنان متين و مستدل خود به شدت آن را كوبيدند و يزيد و يزيديان را مسئول اعمال و جناياتشان معرفى كردند.

امام علی(ع) در خطبه 38 نهج البلاغه می فرماید: «زمانی که دیگران سُست و ناتوان شدند من قیام کردم و زمانی که دیگران از ترس یا ضعف سر در لاک خود فرو برده بودند، من گردن کشیدم و زمانى که دیگران زبانشان کُند شده بود، من به سخن آمدم و حقایق را بیان کردم و زمانی که دیگران بر اثر شک و تردید از راه رفتن باز ماندند، من به راه خود ادامه دادم و پیش رفتم؛ مانند کوه ایستادم و هیچ حادثه اى قدرت جابجایى مرا نداشت؛ پاک زیستم و پاک ماندم و هیچ کس نتوانست بر من عیبى بگیرد».