پیشینه تقلید در امور شرعی که به معنای مراجعه افراد غیرمتخصص به دین شناسان متخصص برای شناخت وظایف و احکام شرعی است، به زمان خود ائمه معصومین(ع) برمی گردد. روایات و بیانات متعددی از آن حضرات درباره جواز مراجعه مردم عادی به دین شناسان و پیروی از آنها در مقام تحصیل احکام شرعی وجود دارد و به دست ما رسیده است. حتی برخی از این روایات به جواز مراجعه به برخی از شاگردان و اصحاب حدیث شناس ائمه(ع) در زمان حضور خود آنها دلالت دارد و منحصرا مربوط به زمان غیبت نیست. بدیهی است كه اين تبعيّت فقط براى اين است كه آنها به حلال و حرام خداوند آگاهى دارند و اين همان تقليد است. به تدریج این مراجعه به راویان حدیث ائمه و مجتهدین در آن احادیث تبدیل به سیره ای غیرقابل تردید در میان متدینان شد و هم اینک نیز با تدوین رساله های عملیه توضیح المسائل، ادامه دارد.

سفير اول امام مهدى(عج) «عثمان بن سعيد عمروى» است كه براي شناخته نشدن به شغل روغن فروشى روى آورد. در مصادر تاريخى اسم او براى اولين بار به عنوان وكيل خاص امام هادى(ع) برده شده و بعد از شهادت ايشان، وكيل خاص امام حسن عسكرى(ع) شد و در مناسبت هاى مختلف مورد مدح و ستايش قرار گرفت. عثمان بن سعيد بعد از شهادت امام عسكرى(ع) به تصريح آن حضرت و امام مهدى(عج) هنگام ورود قمى ها به سامرا، سفير اول آن حضرت شد و پس از وفات در سمت غرب بغداد به خاك سپرده شد.

کمال الدین بن طلحه شافعى در ارتباط با ولادت و وفات امام هادی(ع) مى نویسد: «ولادت على النقى(ع) در ماه رجب، سال 214 هـ.ق واقع شد». هم چنین ابن الوردى مى گوید: «مولد على(ع) در ماه رجب، سال 214 هـ.ق اتفاق افتاد. و برخى نیز سال 213 ذکر کرده اند... و او دهمین امام از ائمه دوازده گانه و پدر حسن عسکرى است». همچنین ابن حجر هیتمى مى نویسد: «او در سامرا در ماه جمادى الثانیة، سال 254 وفات یافت، و در خانه خود مدفون شد. و عمرش چهل سال بود».

ابن صبّاغ مالکى در ارتباط با امامت امام هادی(ع)، از اسماعیل بن مهران نقل می کند: «چون ابوجعفر محمّد جواد با درخواست معتصم از مدینه به بغداد رفت، هنگام خروج از مدینه به او عرض کردم، بعد از شما امر اطاعت به دست کیست؟ حضرت گریستند و با التفات فرمودند: «امر (امامت) بعد از من بر عهده فرزندم على است». همچنین از صاحب ارشاد نقل کرده: «امام بعد از ابى جعفر، فرزندش ابوالحسن على بن محمّد است؛ زیرا خصال امامت در او جمع، و فضل و علم در او به کمال رسیده بود، و به جهت ثبوت نصّ بر او از جانب پدرش».

ابوعثمان عمرو بن بحر بن جاحظ از علمای اهل سنّت در ارتباط با امام هادی(ع) می گوید: «هر یک از آنان، عالم، زاهد، ناسک، شجاع، جواد، طاهر و تزکیه کننده اند... این سلسله جلیل القدر براى هیچ خانه اى از خانواده هاى عرب و نه از خانواده هاى عجم اتفاق نیفتاده است». هم چنین شمس الدین محمّد بن احمد بن عثمان ذهبى می نویسد: «در سال 254 هـ.ق ابوالحسن على بن جواد...وفات یافت...او شخصى فقیه، امام و متعبّد بود».

ابن صبّاغ مالکى از یحیى بن یسار عنبرى نقل کرده که گفت: «امام هادى(ع) به فرزندش ابى محمّد حسن بن على(ع)، چهار ماه قبل از وفاتش وصیّت نمود و به عنوان جانشین خود در امامت او را معین کرد و در این امر من و جماعتى از موالیان خود را شاهد گرفت».

امام هادى(ع) و امام عسكرى(ع) نسبت به پیامبر(ص) و امامان قبل از خود، به صورت محسوس ترى مردم را با موضوع غیبت امام آشنا و افكار را براى پذيرش آن آماده مى‏ كردند. امام هادى(ع)، اقدامات خود را نوعاً توسط نمايندگان انجام مى‏ داد. امام عسكرى(ع) با وجود تأكيد بر تولد حضرت مهدى(ع) او را تنها به شيعيان خاصّ نشان مى‏داد و از طرف ديگر تماس مستقيم شيعيان با خود را روز بروز محدودتر می کرد، به طورى كه حتى در خود شهر سامرّاء به مراجعات و مسائل شيعيان از طريق نامه يا توسط نمايندگان خويش پاسخ مى‏ داد.

يعقوب ابن اسحاق از دانشمندان بزرگ شيعه بود که در اكثر علوم عصر خود مانند: علوم قرآن، شعر، لغت و ادب، تبحّر داشته و كتابهايى نگاشته بود. او يار با وفاى امام جواد و امام هادى(ع) بود كه متوكل به جرم دوستى على(ع) فرمان داد زبان او را از پشت سر بيرون كشيده و او را به قتل رساندند.

عثمان بن سعيد عمری از قبيله بنى اسد بود و به مناسبت سكونت در شهر سامرّاء، به او عسكرى می گفتند. در محافل شيعه از او به نام سمّان ياد مى ‏شد، زيرا در لباس روغن فروش، به فعالیت های سیاسی مى‏ پرداخت و اموال متعلق به امام را، در ظرف هاى روغن قرار داده و به محضر امام عسكرى(ع) مى ‏رساند. وی پیش از نیابت خاص، از وكلا  مورد اعتماد حضرت هادى و حضرت عسكرى(ع) بود.  امام عسکری(ع) به شیعیان فرمودند: آنچه عثمان بن سعيد مى‏ گويد، بپذيريد، مطيع فرمان او باشيد، او نماينده امام شماست و اختيار با اوست.

ابوحسین على بن محمّد بن جعفر بن محمّد بن محمّد بن زید بن على بن حسین بن على بن ابى طالب(ع)، کوفى حِمّانى مشهور به أفوه؛او در زمره پیشتازان فقهاى عترت و مدرّسین آنها، و در بلندترین مکان در میان خطیبان بنى هاشم و شاعران شگفتى آفرین، قرار دارد. از امام هادى(ع) سؤال شد: شاعرترین مردم کیست؟ فرمود: حمّانى است. سیّد حمّانى در نپذیرفتن ستم و سرسختى و صلابت و قوّت قلب و آرامش و صراحت لهجه و جسارت بر دشمنانش شُهره بود و آنها را از خاندان پاکش به ارث برده بود.