یزید مردى عیاش شراب خواره بود. او سگ، میمون، یوز و حیوانات شکارى نگه می داشت. در ایام او غنا در مکه و مدینه رواج یافت و مردم آشکارا شراب خوارگى کردند. از یزید و وابستکان به او اخبار عجیب و قبایح فراوانی وجود دارد، از شراب خوارگى و قتل دختر زاده پیغمبر و لعن وصى پیغمبر تا ویران کردن و سوختن کعبه و خونریزى و فسق و فجور و اعمال دیگر، که از آمرزش آن مأیوس باید بود.
اولاً: خود ابن تیمیه اعتراف می کند که سپاهیان یزید کعبه را با منجنیق کوبیده اند، اما به انگیزه محاصره ابن زبیر نه تخریب کعبه. درحالی که تخریب کعبه به هر قصد و هدفی که باشد طبق آیات قرآن مثل «و من دخله کان آمنا» و روایات حرام است و به هیچ وجه قابل توجیه نیست. ضمن اینکه نمی توان با مغالطه تخریب خانه خدا را به گردن ابن زبیر انداخت. ثانیاً: منابع تاریخی و روایی، یزید را عامل تخریب کعبه معرفی می کند. مانند: ابن اثیر، ابن قتیبه و سیوطى.
چون یزید به حکومت رسید به فرماندار مدینه نامه نوشت که از امام حسین(ع) بیعت بگیرد. حاکم مدینه نیز با احضار امام، از ایشان خواست بیعت خود را با یزید اعلام کند. اما امام با هوشمندی و بدون درگیری، موقتا از بیعت سرباز زدد و تا صبح روز بعد از او مهلت گرفت. البته در این میان مروان می خواست با شیطنت و تهدید همان جا از امام بیعت بگیرد که امام با لحن و پاسخی بسیار تند او را ساکت کرد. روز بعد، مروان امام(ع) را دید و مساله بیعت با یزید را پیش کشید امّا امام به هیچ وجه این خواسته را نپذیرفت.
واقعه حرّه در ذى الحجّه سال 63 هجرى واقع شد. پس از حادثه خونین کربلا و آگاهى مردم از ماهیّت یزید و اعلام قیام از سوى «عبداللّه بن حنظله » و برخى دیگر از صاحب نفوذان، انقلابى در مدینه آغاز شد و اهالی مدینه با خلع یزید از خلافت، خانه امیر او را محاصره کردند. یزید لشکر عظیمى فراهم ساخت. فرمانده سفاک یزید پس از محاصره مدینه، به قتل و غارت مدینه پرداخت و کشتار وسیعى را در این شهر به راه انداخت. در این فاجعه از بزرگان مهاجر و انصار هزار و هفتصد تن و از سایر مسلمین ده هزار تن به قتل رسیدند.
با آن که اهل سنّت «عبدالله بن عمر» را از محدّثان بزرگ خود می دانند؛ اما وی، تحلیل درستی از جریان هاى سیاسى و اجتماعى نداشت و سست عنصرى و دنیا دوستى و مادى گرایى اش باعث شد با افرادی همچون معاویه، یزید و حجاج بیعت کند. از دید او حق با کسى است که بر مردم چیره گردد؛ لذا چون امام على(ع) هیچ کس را بر بیعت خویش مجبور نساخت از بیعت خودداری کرد؛ امّا به خاطر ترس با یزید بیعت کرد. او حتی خیزش مردم مدینه پس از علنى شدن فسق و فجور یزید را پیمان شکنى نامید و خانواده خود را از این کار، باز داشت.
ابن تیمیه می گوید: «یزید امر به کشتن حسین و حمل سر او نکرد، و هرگز چوب به دندان هاى او نکوبید، بلکه این ابن زیاد بود که چنین اعمالى را انجام داد». در پاسخ باید گفت: روایات بسیاری در منابع مهم اهل سنت وجود داردکه ثابت می کند یزید فردی ظالم و فاسق بوده و خود دستور کشتن امام حسین(ع) را داده است. ابن عساکر در این باره مى نویسد: «خبر خروج حسین(ع) به یزید رسید، وى نامه اى به عبیدالله بن زیاد نوشت و او را به جنگ با حسین(ع) امر نمود و دستور داد که اگر به امام دسترسى پیدا کرد او را به سوى شام بفرستد»
به يقين عقب نشينى يزيد و تغيير موضع سياسى او، بر اثر خطبه هاى افشاگرانه حضرت زينب(س) و امام سجاد(ع) در شام و بيدارى مردم بود، وگرنه هرگز يزيد با آن سابقه و آن كلمات مسرّت و کفر آميزى كه در آغاز بر زبان راند، از كار خود پشيمان نبود و از اين رو، پسر مرجانه و ديگر فاجعه آفرينان حادثه كربلا را هرگز محاكمه و مجازات نكرد و همچنان آنان را بر مناصبشان باقى گذاشت.
سخنان یزید بن معاویه پر از موضع گیری هایی است که نشان از کینه و انتقام جویی او از بنی هاشم در حادثه کربلا دارد؛ مثلا هنگام ورود کاروان اسرا شعرهایی کنایه وار درباره تسویه حساب خون های ریخته شده از اقوامش در جنگ های زمان پیامبر(ص) خواند. همچنین هنگام ورود سرهای مبارک به مجلس، با خواندن اشعاری ضمن نفی نبوت و وحی، اعلام کرد حادثه عاشورا، جزای بنی هاشم در مقابل خون هایی است که از بنی امیه در جنگ بدر ریختند.
ایشان در نامه ای به معاویه با یادآوری فسق یزید، او را به خاطر انتخاب یزید برای خلافت سرزنش کرد. وقتی معاویه در حجاز، خطابه ای در فضایل فرزندش برای مردم ایراد کرد، تا بیعت بگیرد، امام(ع) ضمن خطبه ای شجاعانه با یادآوری اعمال فسق آمیز یزید، معاویه را به خاطر توصیف یزید به فضایل نداشته اش ملامت نمود. معاویه در مجلسی دیگر اعلام کرد، کسی بهتر از یزید را برای خلافت نمی شناسد. امام(ع) طی گفتگوهایی، نیرنگ معاویه را برای مردم برملا ساخت.
معاویه هفت سال همه همّت خود را برای پذیرش جانشینی یزید صرف کرد. ابتدا اشخاصی مانند امام حسن(ع) و سعد ابی وقاص را از میان برداشت. معاویه بزرگان قبایل را با تهدید یا تطمیع به بیعت وادار مى کرد. بعد از چندسال، همه شهرها به جز مکه و مدینه به بیعت یزید درآمده بودند. مخالفت های امام حسین(ع) و فرزند خلیفه اول سبب شد که معاویه خودش به حجاز سفر کند تا برای یزید بیعت بگیرد. امام حسین(ع) چند بار با خطابه های خود، معاویه را رسوا ساخت. نهایتا اهل مدینه نیز به زور - به جز 4 تن - مجبور به بیعت شدند.
قالَ الصّادقُ عليه السّلام :
مَنْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ فَفاضَتْ عَيْناهُ حَرَّمَ اللّهُ وَجْهَهُ عَلَى النّارِ.
نزد هر کس که از ما (و مظلوميت ما) ياد شود و چشمانش پر از اشک گردد، خداوند چهره اش را بر آتش دوزخ حرام مى کند.
بحارالانوار، ج 44، ص 285