ابوالعباس تقى الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانى دمشقى حنبلى ابن تیمیه (661-728 ق)، در حرّان به دنیا آمد و پدرش او را به دمشق برد و در همانجا رشد و شهرت یافت. او یکى از جنجال آفرین ترین شخصیت هاى دینى اهل سنت به شمار مى رود، او به سبب یک فتواى نادرست، به مصر تبعید شده و زندانى گشت و پس از آزادى به اسکندریه رفته و سپس به دمشق بازگشت. در دمشق نیز به دلیل مطالب نادرستى که اشاعه مى کرد، چندین بار بازداشت شد و در نهایت امر نیز در زندان در گذشت. بدون اینکه فلسفه و کلام را نزد اساتید معروف و برجسته حکمت آموخته باشد، در مسائل این دو دانش نیز از جمله متحجران دوران گشته بود و همه مطالب و نظرات بزرگان حکمت را نقد و ابطال کرده است! او در یارى و استحکام بخشیدن مذهب سلفیه بسیار تلاش کرد و سرآمد سلفیان و وهابیون کج فهم گشت و بسیارى از عقاید نادرست و بدعت‌ها را بر ضد شیعه امامی و اثنى عشرى رواج داد. کتاب هاى گمراه کننده او از مهم ترین منابع وهابیون امروزى براى مخالفت و کینه توزى با شیعیان و عقاید الهى و پاک آنان مى باشد. ابن تیمیه داراى نظرات عجیب و غریبى در مسائل مختلف اسلامى بود که هیچ سابقه اى در تاریخ اسلام حتی در میان اهل سنت نداشت و اگر هم سابقه داشته است، از جمله نظرات مردود و نادرست تلقى شده بود؛ به طورى که برخى از دانشمندان اهل سنت نیز از چنین بدعت هایى در تعجب مانده اند.

 کلام و نقل ابن تیمیّه از چند جهت، قابل اعتبار نیست: الف - خود ابن تیمیه در زمان پیامبر اکرم(ص) حضور نداشته تا بتواند مستقیم حدیث نقل کند و بگوید نقل شیعیان صحیح نیست، بلکه هم او و هم شیعیان باید با واسطه نقل کنند و آن واسطه‏ ها را باید بررسى نمود. ب - خود ابن تیمیه حتّی در نزد علماى اهل سنّت هم اعتبار و جایگاهى ندارد، چنانکه ائمه چهارگانه اهل سنّت او را کافر مى‏ دانند. ج- او عناد و دشمنى سرسختى با ائمه اطهار(ع) و شیعه دارد، چنانکه مبنای او کتمان و رد فضائل ایشان است.

ابن تیمیه روایاتى را که مخالف عقاید و آراى اوست بدون آن که سندش را بررسى کند، نسبت جعل یا وضع به آن ها مى دهد و روایاتی را جعلی می داند که بسیارى از علماى عامه آن را نقل و تصحیح کرده اند.

بسیاری از علماى اهل سنّت ابن تیمیه را مورد حمله و جرح و طعن قرار داده اند، مثلا ابن جهبل می گوید: او مطالبى را مى گوید که هرگز هیچ یک از آن ها را خدا و رسول و... نگفته اند. یافعى: هر کس بر عقیده ابن تیمیه باشد مال و خونش حلال است. ابوبکر حصینى: این خبیث در قلب او مرض است. و ابوحیان اندلسى او را با بدى یاد کرده. بسیاری از علما هم با او مناظره یا در رد او کتاب نوشته اند مثل سبکی، ابن بطوطه و... .

ابن تیمیه هنگامى که با حقایق تاریخى که مخالف با عقیده و مذهب او است برخورد مى کند آن را به طور کلّى منکر مى شود بدون آن که توجّهى به مسلّم بودن آن داشته باشد؛ از باب نمونه: او از آنجا که مخالف دعا کردن رو به قبر رسول خدا(ص) است، لذا درصدد برآمده تا قصه اى را که در مود جواز این کار، به مالک بن انس نسبت داده شده انکار نماید.

روایت «اقضاکم علی» در منابع مهم اهل سنت مثل صحیح بخاری و مسند احمد و... که مورد استناد علمای اهل سنت می باشد آورده شده است و پیامبر(ص) بارها به دانایی و مهارت علی(ع) در قضاوت اشاره فرموده اند. علاوه بر ایشان، صحابه و حتی عمربن خطّاب بارها به علم و قضاوت حضرت على(ع) اعتراف داشته اند.

اولاً: سخن ابن تیمیه که عمل ابن ملجم را از روی اجتهاد دانسته، در حالى است که پیامبر(ص) در حدیث صحیح السند، ابن ملجم را با تعبیر« شقى ترین مردم» توصیف کرده است، و صحابه را به همراهی علی(ع) دستور به کشتن مارقین داده که ابن ملجم یکی از آنها است. ثانیاَ: چگونه پیامبر(ص) به قتل علی(ع) راضی می شوند در حالی که می فرماید: «خدا علی را رحمت کند... حق همراه علی است و علی همراه با حق و...» ثالثاً: باید پرسید: چگونه ابن تیمیه قبول می کند که هر کس با اجتهاد خود بتواند خلیفه مسلمین را به قتل برساند.
 

ابن تیمیه مى گوید: «همانا بنى امیه متولّى جمیع اراضى اسلام شدند و دولت در زمان آنان عزیز بود. سنّت قبل از دولت بنى عباس ظاهرتر بود تا دولت آنان، زیرا در دولت بنى عباس بسیارى از شیعه و دیگران از اهل بدعت وارد شده بودند». او هم چنین در جایى دیگر نزول آیه: «والشّجرة الملعونة فی القرآن»را در شأن بنى امیه انکار کرده و این گونه تفسیر را از تحریفات شیعه در قرآن بر شمرده است.

وقتى افکار و عقاید او به علماى عصرش رسید با او به مخالفت برخاسته و از نشر آن ممانعت کردند و همه متّفق شدند که اگر او دست از افکار باطلش برندارد او را زندانى کنند. با اصرار او بر عقایدش، چندین نوبت او را به زندان انداختند و در آخر عمر از نوشتن و مطالعه ممنوع گشت، و هر نوع کتاب، قلم و دواتى که نزد او بود، از او گرفته شد. محمّد بن محمّد بخارى حنفى در بدعت گذارى و تکفیر ابن تیمیه بى پرده سخن گفته است تا آنجا که تصریح نموده: «اگر کسى به ابن تیمیه شیخ الاسلام اطلاق کند، کافر است».

ابن تیمیه در کتاب های خود ادعای اجماعاتی را می کند که هرگز وجود خارجی ندارد، بلکه علما در خیلی از موارد بر خلاف ابن تیمیه اجماع دارند. مثلا او می گوید تفاسیر و احادیث را ملاحظه کردم صحابه حتى یک آیه از آیات صفات یا احادیث صفات را خلاف ظاهر تأویل نکرده اند، یا اینکه اهل علم اجماع دارند بر اینکه آیه 55 مائده تنها در مورد على نازل نشده است و... درحالیکه علما بر خلاف آنها اجماع دارند.