حضرت شعيب(ع) در بیان اهداف خود می گوید: «من براي اصلاح تا سر حد توانايی قيام مي کنم و توفيق من در اين امر جز به يارى خدا نيست». هدف شعیب اصلاح عقيده، اخلاق، عمل، و روابط اجتماعی بود. جالب اين كه شعيب(ع) هنگامى اين سخن را به قوم گمراه گفت كه آنها غرق فساد مالى و اخلاقى بودند. با این حال مى گفتند: «از تو كه آدم عاقلى هستى بعيد است بخواهى در برابر آزادى ما بايستی». آنها با اینکه او را انسانى فرزانه مى دانستند، اما همين كه براى اصلاح فساد عقيدتى و فساد مالى آنها قيام كرد، با او مخالفت کردند.

قرآن در سوره «اعراف» مشركان را به خاطر تحریف نام هاى خداوند تهديد کرده است؛ چراکه  آنان نام بت هاى خود را از نام خداوند مى گرفتند. به اين خاطر نبايد نام هايى را كه خدا براى خود نپذيرفته و شایسته مقام او نیست و مخصوص ممکنات است و یا نام هایی که معنای آن را نمی دانیم بر خداوند نهاد. به همين دليل بسيارى از دانشمندان معتقدند كه «اسماء الله»؛ (نام هاى خدا) توقيفى است؛ يعنى تنها اسماء و صفاتى را مى توان براى خدا برگزيد كه در آيات و روايات معتبر آمده باشد.

مشرکان گروهى از مسلمانان را مجبور به بازگشت ازاسلام کردند. پدر و مادر عمّار در این ماجرا مقاومت کردند و کشته شدند، ولى عمّار آنچه را مشرکان مى خواستند به زبان آورد و بعد به پیامبر(ص) عرض کرد: دست از سرم بر نداشتند تا به شما جسارت کردم و بت ها را به نیکى یاد نمودم.  پیامبر(ص) فرمود: اگر باز تو را تحت فشار قرار دادند، آنچه مى خواهند بگو و آیه فوق در این باره نازل شد.

آنها به شدت بت ها را پرستش مى كردند، و آن چه را با دست خود ساخته بودند حاكم بر سرنوشت خويش، و گاه حاكم بر آسمان و زمين مى پنداشتند. علاوه بر بت هاى معمولى، سه بت بزرگ و معروف داشتند كه از شهرت خاصى برخوردار بودند و آنها را تمثال دختران خدا و وسيله تقرب به او مى پنداشتند. غير از اينها بت هاى قبيلگى و فاميلى و حتى خانگى وجود داشت و اصولا زندگى عرب جاهلى بدون بت مفهوم نداشت؛ حتى به هنگام سفر اجازه مسافرت را از بت ها مى گرفتند و در مسافرت ها نيز بت هايى با خود همراه داشتند.

قرآن در برابر مشركانى كه ادعا مى كردند اگر محمد(ص) عباداتى آورده ما خود پيش از اين عباداتى داشتيم و در كنار خانه كعبه نماز مى خوانديم، مى گويد: «نمازشان نزد خانه كعبه، چيزى جز سوت كشيدن و كف زدن نبود». آنها نعره زدن هاى احمقانه و كف زدن هاى ابلهانه خود را نماز مى ناميدند. گروهى از اعراب به صورت لخت مادرزاد خانه خدا را طواف مى كردند. بعضی از آنها هر سال شخصى را با تشريفاتى انتخاب كرده و در برابر بت هاى خود قربانى مى كردند؛ سپس پيكر خونين او را نزديك قربانگاه دفن می کردند.

عبادت بتها توسط مشرکان هیچ ارتباطی به توسل به اولیاء، که به اذن خدا واسطه درگاه اویند، ندارد؛ زیرا اولا مشرکان – به تصریح قرآن – نه تنها حاجات خود را از بت ها می خواستند بلکه آنها را خدا و مدبر امور خود و عالم می دانستند و حقیقتا آنها را می پرستیدند. ثانیا با قائل شدن به تأثیر خدایان، اداره هر کدام از امور عالم را پس از آفرینش توسط خدا، در اختیار ملک یا جن یا خدای خاصی می دانستند و تمثالی برای او می ساختند و برای جلب رضایت آن خدای خاص او را می پرستیدند و برای او قربانی می کردند.

 قرآن در ترسیم تنهایی انسان در قیامت می فرماید: «امروز همه شما به صورت تنها به سوى ما آمدید، همان گونه که بار اول شما را آفریدیم، اموالى که به شما بخشیده بودیم و تکیه گاه شما در زندگى بود، همه را پشت سر گذاردید». بر این اساس تمام پیوندها و علایق مادّى و همه معبودهاى خیالى و ساختگى و تمام تکیه گاه هائى که انسان در این جهان براى خود ساخته، از او جدا مى شوند، او مى ماند و اعمالش؛ او مى ماند و خدایش، و بقیه از میان خواهند رفت.

طبق آیه 9 سوره زخرف فطری بودن خداشناسی حتی در بین بت پرستان هم وجود داشته است. آنان به این حقیقت که خدا خالق آسمان ها و زمین است معترف بودند و این اعتراف برای ابطال عبودیت بت ها کافی است. از طرف دیگر، لازمه اعتراف بت پرستان  به خالق بودن خدا، اثبات علم و قدرت برای ذات خداوند است.

گرچه مشرکان خیال می کردند که پیامبر(ص) نسبت به آنها انعطاف نشان خواهد داد اما قرآن با قاطعیت این خیال را رد می کند و هر نوع سازش را در برابر بت ها رد می کند و آنها را به مرگ و مجازات پس از آن تهدید می کند. قرآن به پیامبر(ص) دستور می دهد که تمام مردم را خطاب کند و بگوید: اگر کسی از شما، غیر خدا را می پرستند من هرگز نمی پرستم بلکه خدایى را مى پرستم که شما را مى میراند... .

این آیات در پاسخ به بت پرستانی نازل شد که به پیامبر(ص) گفتند: آنچه در قرآن درباره مذمت و ترک عبادت بت هاى بزرگ ما وارد شده، قابل تحمل نیست. اگر مى خواهى از تو پیروى کنیم، قرآن دیگرى بیاور و یا این مطالب را تغییر ده.