آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

 قرآن در ترسیم تنهایی انسان در قیامت می فرماید: «امروز همه شما به صورت تنها به سوى ما آمدید، همان گونه که بار اول شما را آفریدیم، اموالى که به شما بخشیده بودیم و تکیه گاه شما در زندگى بود، همه را پشت سر گذاردید». بر این اساس تمام پیوندها و علایق مادّى و همه معبودهاى خیالى و ساختگى و تمام تکیه گاه هائى که انسان در این جهان براى خود ساخته، از او جدا مى شوند، او مى ماند و اعمالش؛ او مى ماند و خدایش، و بقیه از میان خواهند رفت.

پاسخ این سؤال را مى توان با توجه به آیه 94 سوره «انعام» به دست آورد، خداوند مى فرماید: (امروز همه شما به صورت تنها به سوى ما آمدید، همان گونه که بار اول شما را آفریدیم)؛ «وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادى کَما خَلَقْناکُمْ أَوَّلَ مَرَّة».
آرى، پس از قبض روح، انسان تنها وارد میدان و دادگاه عدل الهى مى شود.
آنگاه مى افزاید: (و اموالى که به شما بخشیده بودیم و تکیه گاه شما در زندگى بود، همه را پشت سر گذاردید)؛ «وَ تَرَکْتُمْ ما خَوَّلْناکُمْ وَراءَ ظُهُورِکُمْ». (1)
بنابراین، مال و ثروتى که براى شما اهمیت داشت و تکیه گاه شما بود را رها ساخته، با دست تهى مى روید.
و ادامه مى دهد: (بت هائى که آنها را شفیع خود مى پنداشتید و شریک در تعیین سرنوشت خود تصور مى کردید، هیچ کدام را با شما نمى بینیم)؛ «وَ ما نَرى مَعَکُمْ شُفَعاءَکُمُ الَّذینَ زَعَمْتُمْ أَنـَّهُمْ فیکُمْ شُرَکاءُ».
هیچ کدام از بت هائى را که شفیع خود مى پنداشتید با شما نخواهند بود.
درست بنگرید (جمع شما به پراکندگى گرائید و تمام پیوندها از شما بریده شد)؛ «لَقَدْ تَقَطَّعَ بَیْنَکُمْ».
رابطه قبیله و عشیره و بستگانى که در مواقع لزوم از شما حمایت مى کردند، به کلّى قطع خواهد گردید.
آرى (تمام پندارها و تکیه گاه هائى که فکر مى کردید، نابود گشتند و گم شدند)؛ «وَ ضَلَّ عَنْکُمْ ما کُنْتُمْ تَزْعُمُونَ».
مى دانیم: مشرکان و بت پرستان عرب، روى سه چیز تکیه داشتند: «قبیله و عشیره»اى که به آن وابسته بودند.
«اموال و ثروت هائى» که براى خود گرد آورده بودند.
و «بت هائى» که آنها را شریک خدا در تعیین سرنوشت انسان و شفیع در پیشگاه او مى پنداشتند.
هر یک از سه جمله آیه، به یکى از این سه موضوع اشاره کرده که: چگونه به هنگام مرگ، همه آنها با انسان وداع مى گویند، و او را تک و تنها به خود وامى گذارند؟
این آیه گر چه درباره مشرکان عرب نازل شده، ولى مسلّماً اختصاص به آنها نخواهد داشت.
در آن روز به طور کلّى تمام پیوندها و علایق مادّى و همه معبودهاى خیالى و ساختگى و تمام تکیه گاه هائى که انسان در این جهان براى خود ساخته و آنها را یار و یاور روز بدبختى خود مى پندارد، از او جدا مى شوند، او مى ماند و اعمالش، او مى ماند و خدایش، و بقیه از میان خواهند رفت، و به تعبیر قرآن، گم مى شوند، یعنى آن چنان حقیر و پست و ناشناس خواهند بود که به چشم نمى آیند! (2)