آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

حضرت شعيب(ع) در بیان اهداف خود می گوید: «من براي اصلاح تا سر حد توانايی قيام مي کنم و توفيق من در اين امر جز به يارى خدا نيست». هدف شعیب اصلاح عقيده، اخلاق، عمل، و روابط اجتماعی بود. جالب اين كه شعيب(ع) هنگامى اين سخن را به قوم گمراه گفت كه آنها غرق فساد مالى و اخلاقى بودند. با این حال مى گفتند: «از تو كه آدم عاقلى هستى بعيد است بخواهى در برابر آزادى ما بايستی». آنها با اینکه او را انسانى فرزانه مى دانستند، اما همين كه براى اصلاح فساد عقيدتى و فساد مالى آنها قيام كرد، با او مخالفت کردند.

آيه 18 سوره هود، از برنامه يكى از پيامبران بزرگ الهى به نام «شعيب» سخن می گوید، او هدف از قيام خود را چنين بيان مى كند: (من جز اصلاح تا آنجا كه توانايى دارم، نمى خواهم)؛ «اِنْ اُرِيدُ اِلاَّ الاْصْلاحُ ما اسْتَطَعْتُ».
اين همان هدفى است كه تمام پيامبران الهى آن را تعقيب مى كردند، اصلاح عقيده، اصلاح اخلاق، اصلاح عمل و اصلاح روابط اجتماعى مردم.
بعضى در تفسير اصلاح گفته اند، مفهوم آن اين است كه مى خواهم دنياى شما را با عدالت و آخرت شما را با عبادت اصلاح كنم، ولى روشن است كه اصلاح مفهوم وسيع ترى دارد كه فراتر از عدالت را نيز شامل مى شود. سپس براى توفيق در اين امر بسيار مهم يعنى اصلاح دين و دنياى انسان ها در تمام زمينه ها، از خداوند بزرگ توفيق مى طلبد و مى گويد: (توفيق من جز به يارى خدا نيست، بر او توكل كردم، و به سوى او باز مى گردم)؛ «وَ ما تُوْفيقى اِلاّ بِاللّهِ عَلَيهِ تَوَكَّلْتُ وَ اِلَيْهِ اُنِيبُ».
جالب اين كه شعيب هنگامى اين سخن را به قوم گمراه گفت كه آنها غرق فساد مالى و اخلاقى بودند، و نهى شعيب از عبادت بت ها، كم فروشى و فساد مالى، را مخالف آزادى خود قلمداد مى كردند و مى گفتند: «از تو كه آدم عاقل و فهميده اى هستى بعيد است بخواهى جلو آزادى فكرى و عملى ما را بگيرى»، گويا آنها نيز مانند گروهى از مردم عصر ما، از مفهوم صحيح آزادى بى خبرند و نمى دانند، و يا نمى خواهند بدانند كه آزادى افتخار آميز بشر، تنها در چهار چوب ارزش ها است. شعيب به آنها پاسخ گفت هدف من اصلاح به معنى واقعی است، نه تسليم هوا و هوس هاى شما شدن. قابل توجه اين كه قوم شعيب، او را به عنوان انسانى عاقل و فرزانه مى شناختند، و عنوان «حليم» و «رشيد» را براى او معترف بودند، اما همين كه براى اصلاح فساد عقيدتى و فساد مالى آنها قيام كرد، به مخالفت با او برخاستند.(1)