کتاب «شواهد التنزیل القواعد التفضیل»، یکى از معتبرترین منابع تفسیر روایی اهل سنت به شمار مى رود که توسط ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله حاکم حسکانى (450ـ524ق) تالیف و تدوین شده است. على رغم اینکه حسکانى از علماى حنفى مذهب اهل سنت بود، اما همه کتاب هاى مهم او درباره فضائل و اثبات حقانیت اهل بیت و عقاید شیعه بوده است. از جمله آن کتاب‌ها کتاب شواهد التنزیل است که وى در این کتاب حدود دویست و ده آیه و در ذیل آنها بیش از هزار و دویست روایت در شان و منزلت حضرت على(علیه السلام) بیان کرده است.

ابوالقاسم عبیدالله بن عبد الله بن احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن حسکان قرشى عامرى نیشابورى معروف به حاکم حَسْکانى (450 ـ 524 ق) یکى از مهم ترین دانشمندان اهل سنت در زمینه تاریخ، حدیث، و تفسیرقرآن بود. «حسکانى» معروف به «حاکم» و شهرت او «ابن الحداد» است و از فرزندان «عبدالله بن عامر» بود که در زمان خلافت عثمان خراسان را فتح کرد. او از بزرگان حدیث اهل سنت به شمار مى رود که به عنوان «عالى الاسناد» شناخته شده است. علماى رجال و تراجم اهل سنت مثل ذهبى او را در ردیف محدثان و مورخان برجسته حنفیه ذکر کرده اند.

آیه 207 سوره بقره معروف به «ليلة المبيت» مربوط به شبي است كه مشركين مکه قصد قتل پيامبر(ص) را داشتند ولی امام علی(ع) با جان فشانی، پا در این مهلکه گذارد و با خوابیدن در بستر پیامبر(ص)، جان ایشان را حفظ نموده و مقدمه هجرت را فراهم کرد. علاوه بر مفسران شیعه، مفسران برجسته اهل سنت نیز معتقدند این آیه در شأن امام على(ع) نازل شده است و ثعلبى، ابن صباغ مالكى، حاكم نيشابورى، احمد حنبل و ديگران احادیث مربوط به این واقعه را نقل كرده اند.

به اعتقاد بسياري از علماي اهل سنت، مراد از «شاهد» در آيه «أفمن كان على بيّنة من ربّه و يتلوه شاهد منه ...» امام على(ع) است. به عنوان نمونه حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» روايات متعددى كه بالغ بر 16 روايت مى شود در ذيل اين آيه آورده است که گواهى مى دهد منظور از «شاهد» در آيه فوق على(ع) است.

در «شواهد التنزيل» آمده است: «رسول خدا(ص) فرمود: صديقان سه نفرند: حبيب نجار، حزقيل و على بن ابى طالب(ع) که سومين نفر آنها و از همه آنان افضل و برتر است). اين حديث در كتاب «فضائل» احمد حنبل، و «معرفة الصّحابه» ابونعيم، و «مناقب» ابن مغازلى نيز آمده است.

در تفسير آيه 96 سوره «مريم» روايات زيادى در منابع معروف اهل سنّت مانند شواهد التنزيل، الدّرالمنثور، تفسير كشّاف، الصواعق و ... از شخص پيامبر(ص) نقل شده كه اين آيه درباره على(ع) است. در «شواهد التنزيل» روايات متعددى از براء بن عازب، ابورافع، جابربن عبدالله انصارى، ابن عباس و ابوسعيد خدرى با طرق مختلف نقل مى كند كه اين آيه درباره على(ع) است كه خداوند محبت او را در دل هر فرد با ايمانى جاى داده است.

در منابع اهل سنت و شیعه از پیامبر(ص) نقل شده که، منظور از قربى اهل بیت و نزدیکان پیامبرند. مثلا در کتاب فضائل الصحابه، مستدرک الصحیحین، الدُرّ المنثور، شواهد التنزیل و... این مطلب بیان شده است.

در تفسیر این عبارت روايات فراوانى در منابع اهل سنت مانند: شواهد التنزيل، الدّر المنثور، فضائل الصحابه، حلية الاولياء، مستدرك الصّحيحين، الصّواعق المحرقه و ... آمده است كه منظور از «ذوي القربى»، خویشاوندان پيامبر(ص) است و به اتفاق شیعه و سنی، امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و فرزندانشان جزء آن محسوب می شوند. با اين وجود بعضي براى كم رنگ كردن مقام اهل بيت(ع) مخاطب آيه را كفار قريش گرفته‌اند. درحالی که آنها اصلا رسالت پيامبر(ص) را قبول نداشتند چه رسد به اینکه بخواهند اجر ایشان را ادا کنند.