سوره «معارج» مسأله قدرت پروردگار را با سوگند مطرح كرده است؛ عبارت «مشرق ها و مغرب ها» اشاره پرمعنايى است به آفرينش عالم بزرگ، با نظم دقيق حاكم بر آنها. هر روز خورشيد از مشرق تازه اى طلوع و در مغرب جديدى غروب می كند. آفرينش خورشيد و كره زمين و نظم دقيق حركات آنها، دليل روشنى بر عموميت قدرت خداست؛ البتّه اگر مراد، مشرق ها و مغرب هاى زمين باشد، امّا اگر مشرق ها و مغرب هاى مجموعه كرات آسمانى و منظومه هاى عالم بالا باشد وسعت محتواى اين سوگند روشن تر مى شود.

 معمولا هر اندازه موجودات بزرگ‌ تر باشند قوانين حاكم بر آنها از ظرافت كمترى برخوردار است؛ در حالى كه اين معنى هرگز در اين عالم عظيم و پهناور صدق نمى ‌كند؛ يعنى آنها در عين عظمت و وسعت، قوانين بسيار دقيقی دارند. به عنوان مثال؛ بر اساس نظم دقیق، دانشمندان فلكى مى‌ توانند زمان دقیق خسوف و كسوف و طلوع و غروب ماه و خورشيد را محاسبه كنند. از سویی بر اساس نظم دقیق در گردش کره ماه و زمین، دانشمندان می توانند با محاسبه این تغییرات، سفينه فضايى خود را بصورت دقیق در كره ماه و زمين فرود بیاورند.

در هنگام نزول قرآن، فرضیه بطلمیوس بر افکار دانشمندان حاکم بود. اما با نزول قرآن، این نظریه کنار رفت. بر اساس آیات قرآن؛ هر یک از کرات آسمانی در مدار خود معلق و ثابت هستند، همانند چرخیدن آتش گردان، كه اگر سيم آن قطع شود هر يك از قطعات آتش به نقطه دور دستى پرتاب مى شود. حال اگر در کرات آسمانی تساوی بین قوه جاذبه و دافعه برقرار باشد، در این صورت ستونی نیرومند و نامرئی پدید می آید و این همان آیه دوم سوره رعد آست که می فرماید: «آسمان دارای ستون های نامرئی است».

قرآن در سوره «ذاریات»، یکی دیگر از معجزات علمی را بیان کرده، می فرماید: «ما پیوسته آسمان را گسترش می دهیم». این آیه در گذشته برای دانشمندان و مفسران مبهم بود لذا آن را به نزول باران و توسعه رزق تفسیر می کردند؛ اما مشاهدات منجمان، این حقیقت را آشکار ساخت که کرات آسمانی و کهکشان ها به سرعت از هم دور می شوند. جان آلدر می گوید: از ستارگان امواجی پخش می شود که نشان می دهد، ستارگان به سرعت از مرکز جهان دور می شوند و این مفهوم گسترش پیوسته آسمان است.

موضوع زندگی و سکونت موجودات زنده در کرات دیگر، مدت هاست که دانشمندان را به تحقیق واداشته تا اینکه اخیرا دانشمندان اعلام کرده اند که حیات و زندگی مخصوص کره زمین نیست. اما آیات قرآن با صراحت بیان می کنند که خداوند موجودات زنده ای را در زمین و آسمان منتشر ساخته است؛ و در روایات نیز تصریح شده که در ستارگان، شهرهایی همانند شهرهای زمینی وجود دارد. آری قرآن سرچشمه جوشش این دانستنی های علمی است.

با توجه به تعبیر «وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِی» در این آيه، منظور از آسمانها، کرات آسماني است که در آسمان شناورند، نه خود آسمان و در آن سخن از جريان خورشيد و ماه در مدت معين است. منظور از ستونهای نامرئی هم نیروی جاذبه بین اجرام آسمانی است كه آنها را به اين حال نگه داشته است. آيه 38 و 40 سوره يس نيز از جريان ماه و خورشيد بر مدار خود حرف مي زند بدون اينکه از هم سبقت بگيرند و اين به تناسب جاذبه اجرام آسماني بر مي گردد.

در هیئت قدیم که بر محور عقیده «بطلمیوس» و افلاک نه گانه پوست پیازى اش، دور مى زد، «شق القمر» محال بود؛ چرا که موجب شکافته شدن، و سپس التیام در افلاک بود. اما بر اساس هیئت جدید، که ثابت شده کراراً در دستگاه منظومه شمسى و سایر کرات آسمانى، انشقاق ها و انفجارهائى روى می دهد و پیدایش منظومه شمسی و آستروئیدها و شهاب ها نمونه ای از آنها است، شق القمر نیز امر محالی نیست.

خداوند در ارتباط با نظم کرات آسمانی می فرماید: «پر برکت و با عظمت است آن خدائى که در آسمان برج هایى قرار داد». بروج در اصل به معنای ظهور است، و برج های آسمانی اشاره به صورت هاى مخصوص فلکى است که خورشید و ماه در هر فصل و هر موقعى از سال در برابر یکى از آنان قرار مى گیرد، و بروج در قرآن به منزلگاه های آسمانی خورشید و ماه اشاره دارد و می خواهد نظم دقیق مسیر خورشید و ماه را بیان کند و این خود، شاهد گویائی بر وجود پروردگار مدبر است.

معنای كل شی ء خلقناه بقدر این است که بر همه کائنات جهان چه کرات آسمانی و چه موجودات ذره بینی و چه عالم طبیعت و چه امیال وغرائز انسان ها اندازه گیری دقیقی حاکم است و هر قدر علم بشر پیشرفت کند به این اندازه گیری دقیق آشناتر می شود.

طبق آیات قرآن، کرات آسمانى، موجودات زمینى و شب و روز و مانند آن، همه مسخّر انسانند که تکامل یافته ترین موجود می باشد و مقام خلیفة اللهی دارد. تسخیر در این آیات، نه به معنى تحت فرمان خود درآوردن بلکه به معنی حرکت در مسیر منافع و خدمت او بودن است. خدا این همه عظمت به او داده تا تن به غفلت و پستى ندهد و خود را اسیر شهوات و برده ثروت نسازد.