رد «برهان نظم» توسط «هیوم»!

آیا صحیح است که «هیوم» توانسته «برهان نظم» را ابطال کند؟!

هیوم بر این باور است که «برهان نظم» ماهیّت «تجربی» دارد و ما پدید آمدن کلیّت جهان و ویژگی های آن را تجربه نکرده ایم تا بتوانیم بگوییم که در ورای آن ها سازنده ای دانا و توانا وجود دارد.
نقد: نياز نظم به ناظم، حكم عقل است و برای پی بردن به دانش و توانایی سازنده یک پدیده، نیاز به تجربه پدیده های مشابه نیست.
هیوم می گوید: ماده ممکن است در ذات خود دارای منبع یا منشاء نظم باشد.
نقد: اثر ذاتی ماده منجر به نظم در کلیّت یک پدیده نمی گردد.
هیوم می گوید: با برهان نظم نمی توان نظام موجود را «نظام اكمل» و خالق آن را بی نقص دانست. برهان نظم مستلزم «توحید» نیست. حوادث ناخوشايند طبیعت(شرور) با نظم جهان سازگاری ندارد. استدلال «تمثیلی» نظم مستلزم و منتج به «محدودیّت» و «انسان وارگی» خدا می گردد.
نقد: این اشکالات از آنجا ناشی می شود که هیوم از حدود کاربرد «برهان نظم» غافل است. او پنداشته همه مسائل الهیات را از یک برهان استنناج می کنند و آن «برهان نظم» است.

نکوهش دعوت کنندگان به «بخل» از سوي قرآن

خداوند در مورد کسانی که دیگران را به «بخل» دعوت می کنند چه می فرماید؟

خداوند بخيلانى را كه نه تنها خود بخيلند، بلكه ديگران را نيز به «بُخل» دعوت مى كنند، مورد نكوهش قرار داده است؛ زيرا آنها به عنوان مصداق روشنى از «مختال فخور» مى باشند و در چندين آيه از قرآن تصريح شده است كه خداوند «مختال فخور» را دوست ندارد.

محتواى سوره حشر

سوره «حشر» حاوى چه مطالبى مى باشد؟

سوره حشر با تسبیح خداوند شروع شده است. پس از تسبیح و تنزیه، به ماجراى درگیرى مسلمان با یهود پیمان شکن مدینه، و همکاری منافقان مدینه با آن ها اشاره شده است. بخشی دیگر از این سوره، مشتمل بر یک سلسله اندرزها و نصایح کلى نسبت به عموم مسلمانان است. در ادامه توصیف بلیغى از قرآن مجید و بیان تأثیر آن شده و در آخرین بخش، قسمت مهمى از اوصاف جمال و جلال خدا و اسماء حسناى او آمده است.

مصلح جهانی در کتب عهد جدید؟

آیا در کتب عهد جدید سخنی از مصلح جهانی به میان آمده است؟

برخی نشانه های مصلح جهانی در عهد جدید عبارت اند از:  بشارت به آمدن کسی با قدرت و جلال عظیم همراه با یارانش یا توصیه به آمادگی و انتظار برای آمدن مصلح.

صفات ثبوتیه و سلبیه

صفات ثبوتیه و سلبیه به چه معنا است ؟

صفات خداى سبحان به صفات ثبوتیه و سلبیه تقسیم مى شود. صفات ثبوتیه، صفاتى است که از کمال حکایت دارد، مثل اینکه خداوند، عالم و قادر است، و مقصود از صفات سلبیه، منزّه دانستن ذات خدا از صفاتى است که از نیاز، و نقص و فقر حکایت مى کند. به تعبیر دیگر: خداوند، صفات جمال و صفات جلال دارد؛ صفات جمال حکایت از کمال ذات دارد و ذات خدا به آنها وصف مى شود، و صفات جلال از کاستى حکایت دارد، پس از خدا نفى مى شود.

درجات و مراتب «توکّل»

از ديدگاه بزرگان اخلاق، «توکّل» دارای چه مراتب و درجاتي است؟

درجات «توکل» از دیدگاه بزرگان اخلاق عبارتند از اينكه نخست اعتماد انسان نسبت به خداوند مانند كسى باشد كه وكيل دلسوزى دارد بى آنكه اصالت و استقلال خود را فراموش كرده باشد. دوّم اينكه حال او در وابستگى به لطف پروردگار مانند حال كودك نسبت به مادر باشد، در اين حالت انسان غرق عنايات حق است و جز او كسى را نمى ‏بيند. مرحله سوّم كه از اين هم بالاتر است اين است كه در برابر خدا هيچ گونه اراده‏ اى از خود نداشته باشد هر چه او بخواهد همان مطلوب اوست و هر چه او نخواهد مورد بى اعتنايى او باشد.

معنای «ترس از خدا»

معنا و مفهوم ترس از خدا چیست؟

ترس از خدا یا به معنى خوف از مواقف قیامت و حضور در پیشگاه او براى حساب است، و یا به معنى خوف از مقام علمى خدا و مراقبت دائمى او نسبت به همه انسان هاست. و یا منظور، ترس از خدا تنها به خاطر «مقام پروردگار و جلال او» است نه به خاطر آتش دوزخ و طمع در نعیم بهشت. و یا ترس از مقام عدالت خداوند است و ترس از عدالت نیز، بازگشت به ترس از اعمال خود انسان مى کند.

شناخت کنه ذات و صفات خدا!

آیا شناخت کنه ذات و صفات خداوند ممکن است؟

محدود بودن علم و دانش بشر باعث شده که دسترسی به کنه ذات خدا و صفاتش ناممکن شود. البته علم اجمالی به ذات و صفات خدا تنها در محدوده آثارش وجود دارد. هم چنین الفاظی که بیانگر صفات سلبیه و ثبوتیه است نمی توانند بیانگر ذات و صفات نامحدود حق باشند و گاهی به حسب ظاهر با هم جمع نمی شوند مثل اول و آخر، ظاهر و باطن، و... اما وقتی در افق بی نهایت او می اندیشیم همه با هم قابل جمع هستند.

«اللّه» جامع ترین نام خدا!

چرا به خداوند با لفظ «الله» خطاب می کنند؟

در میان نامهای خدا، الله جامع ترین نام هاست؛ زیرا تنها نامی است که تمام صفات جلال و جمال خدا را منعکس می سازد، اما دیگر نامها به بخش هایی از صفات خدا اشاره دارد. به همین خاطر است که نامهای دیگر خدا صفت الله قرار می گیرند.

علّت اختصاص داشتن پرستش، به خداوند

چرا فقط باید خدا را پرستش کرد؟

طبق آیه 123 سوره هود، اگر پرستش به خاطر عظمت و صفات جمال و جلال خداوند باشد، این صفات بیش از همه در خدا است. و اگر پرستش، به خاطر پناه بردن در حل مشکلات به معبود باشد، تنها خدا به همه چیز آگاه است و همه کارها به سوى او باز گردانده مى شود. به همین دلیل است که «توحید صفات» سبب «توحید عبادت» مى گردد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

کُلُّ الْجَزَعِ وَ الْبُکاءِ مَکْرُوهٌ سِوَى الْجَزَعُ وَ الْبُکاءُ عَلَى الحُسَينِ عليه السّلام

هر ناليدن و گريه اى مکروه است ، مگر ناله و گريه بر حسين عليه السّلام .

بحارالانوار، ج 45، ص 313