ابوالعباس تقى الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانى دمشقى حنبلى ابن تیمیه (661-728 ق)، در حرّان به دنیا آمد و پدرش او را به دمشق برد و در همانجا رشد و شهرت یافت. او یکى از جنجال آفرین ترین شخصیت هاى دینى اهل سنت به شمار مى رود، او به سبب یک فتواى نادرست، به مصر تبعید شده و زندانى گشت و پس از آزادى به اسکندریه رفته و سپس به دمشق بازگشت. در دمشق نیز به دلیل مطالب نادرستى که اشاعه مى کرد، چندین بار بازداشت شد و در نهایت امر نیز در زندان در گذشت. بدون اینکه فلسفه و کلام را نزد اساتید معروف و برجسته حکمت آموخته باشد، در مسائل این دو دانش نیز از جمله متحجران دوران گشته بود و همه مطالب و نظرات بزرگان حکمت را نقد و ابطال کرده است! او در یارى و استحکام بخشیدن مذهب سلفیه بسیار تلاش کرد و سرآمد سلفیان و وهابیون کج فهم گشت و بسیارى از عقاید نادرست و بدعت‌ها را بر ضد شیعه امامی و اثنى عشرى رواج داد. کتاب هاى گمراه کننده او از مهم ترین منابع وهابیون امروزى براى مخالفت و کینه توزى با شیعیان و عقاید الهى و پاک آنان مى باشد. ابن تیمیه داراى نظرات عجیب و غریبى در مسائل مختلف اسلامى بود که هیچ سابقه اى در تاریخ اسلام حتی در میان اهل سنت نداشت و اگر هم سابقه داشته است، از جمله نظرات مردود و نادرست تلقى شده بود؛ به طورى که برخى از دانشمندان اهل سنت نیز از چنین بدعت هایى در تعجب مانده اند.

سبب خشونت وهابیان، برداشت نادرستی است که در کتابهای محمد بن عبدالوهاب از مفاهیمی چون توحید و شرک ارائه می شود. او طلب شفاعت مسلمانان را از حضرت رسول(ص) شرک می داند و مشرکین زمان خود را بدتر از مشرکین زمان پیامبر(ص) معرفی می کند.

دلیل عمده آن دو چیز بود: 1- برتری شام و دمشق بر نجد، از حیث برخورداری از علمای برجسته ای که جلوی افکار انحرافی ابن تیمیه ایستادند. 2- در زمان محمدبن عبدالوهاب، در میان قبایل نجد بر سر حکومت منازعات شدیدى بود، او از این موقعیّت استفاده کرد و با آل سعود پیمان بست که آنها از افکارش حمایت کنند، او هم پیروان خود را براى کشورگشایى در اختیار آنان قرار دهد، اما این موقعیت برای ابن تیمیه نبود.

«احمد بن عبدالحلیم بن تیمیّه حنبلى» متولّد سال 661  در حران  سوریه و متوفاى سال 728 هجرى قمرى است. او عقل گرایی را کلا مردود می دانست. او عقاید جدیدى را نیز اضافه کرد که قبل از او سابقه نداشت. او سفر کردن به قصد زیارت قبر پیامبر(ص) و تبرّک جستن به قبر او و توسّل به اهل بیت پیامبر(ع) را شرک دانست! و فضایل اهل بیت(ع) را که در صحاح اهل سنّت و حتّى در مسند امامش «احمد بن حنبل» وجود داشت، انکار کرد و تلاش مى کرد تا مانند بنى امیّه، شأن و مقام امام على(ع) و فرزندانش را پایین آورد.

توصیه به علماى معتدل وهابی این است که در اصول وهابیت بازنگری کنند تا فاصله را با سایر مسلمانان کم کنند و باعث سوءاستفاده دشمن نگردند و این اقدامات را پیشنهاد می کنیم: دست برداشتن از متهم ساختن مسلمین به شرک و کفر به خاطر اجتهاداتی ناصواب، محکوم کردن خشونت های خون بار مذهبی که به دست همفکرانشان روی می دهد و موجب بدنامی مسلمانان می شود، گفتگوی منطقی با علمای اسلام دور از هرگونه اهانت و تهمت، مبادله کتب و طلاب با سایر مذاهب اسلامی، دست برداشتن از مطلق نگری های برآمده از اجتهادهای غیرصحیح.

محمد بن عبدالوهاب، در سال1115هجری در حجاز به دنیا آمد و در سال 1207 مرد. پدرش قاضی حنبلی شهر بود. او از کودکی به مطالعه آثار این تیمیه و ابن قیم علاقه داشت و افکار آن ها خمیرمایه ذهنی او را تشکیل داد. او سفرهای زیادی داشت و بعد از بازگشت از این سفرها، دعوت خود را آغاز کرد. او پس از اخراج و تبعید از چند شهر، سرانجام به «درعیه» رفت و با حاکم آنجا هم پیمان شد. آن ها به شهرهای مختلف عربستان حمله کردند و دست به کشتار و تاراج زدند. محمد بن عبدالوهاب بهره کمى از سواد و علوم اسلامى داشت.