آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

هنگامی که مسلمانان قصد توقيف کاروان تجاري قريش را داشتند، انتشار خبر حرکت لشگر قريش براي نجات کاروان، سبب شد گروهی از مسلمانان ضعیف الایمان از پيامبر(ص) بخواهند که به مدینه باز گردد؛ ابوبکر و عمر به پیامبر(ص) عرض کردند: ما آمادگی جنگ را نداريم، بهتر است به مدينه باز گرديم. حضرت دستور داد بنشينند. سپس مقداد عرض كرد: اى رسول خدا، به همان راهى كه خدا دستور داده برو ما با توايم. البته «ابن هشام» و «طبرى» در نقل این ماجرا، سخنان دو خليفه را به صورت سر بسته بيان کرده اند، گويا نقل آن سخنان، با تعصبات نويسندگان سازگار نبوده است.

تاریخ نگاران معروف اسلامى می نویسند: هنگامى كه مسلمانان قصد حمله به كاروان تجارى قریش را داشتند، انتشار خبر حركت لشكر قريش از مكه براى نجات كاروان، سبب شد گروهى از مسلمانان ضعيف، موكّداً از پيامبر(صلى الله عليه وآله) بخواهند كه به مدينه باز گردد. چرا كه توان مقابله را با لشكر قريش ندارند و اصولا براى جنگ نيامده اند. از جمله ابوبكر برخاست و عرض كرد: اى رسول خدا! سردمداران قريش هرگز به كسى ايمان نياوردند، و هيچگاه شكست نخوردند، و ما آماده جنگ نيستيم (يعنى بهتر است به مدينه باز گرديم و با آنها روبرو نشويم). رسول خدا(ص) فرمود: بنشين.(1) سپس عمر برخاست و همان سخن ابوبكر را تكرار كرد، پيامبر(ص) به او نيز فرمود: بنشين.

سپس مقداد برخاست و عرض كرد: اى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به همان راهى كه خدا دستور داده است برو ما با تو هستيم ... قسم به خدايى كه تو را به حق مبعوث كرده اگر تو به «برك العماد» (منطقه دور دستى در ناحيه يمن) بروى ما با تو خواهيم بود، و اگر به ما دستور دهى در ميان شعله هاى آتش و نوك خارهاى تيز فرو برويم، چنان خواهيم كرد. پيامبر(ص) [از گفتار او شاد شد و] براى او دعا كرد.(2)

و عجب اين كه «ابن هشام» در سيره خود، و «طبرى»، داستان مشورت پيامبر(صلى الله عليه وآله)، با اصحابش را درباره جنگ بدر نقل كرده اند؛ لکن هنگامی که به كلام خليفه اول و دوم رسيده اند، به جمله ای سر بسته «قالَ اَبُوبَكرُ وَ اَحْسَنَ، ثُمَّ قامَ عُمَرُ بْنِ الْخَطّابِ وَ قالَ وَ اَحْسَنَ»؛ (ابوبکر و عمر برخاستند و سخنان خوبی گفتند) قناعت كرده اند(3)، بى آنكه سخن آنها را نقل كنند، در حالى كه اگر آنها سخن جالبى گفته بودند، بی شک مشروحاً مانند سخن مقداد ذكر مى شد. و از اين عبارت آشکار مى شود كه سخن آنها سخنى بوده كه با تعصبات نويسندگان اين دو كتاب سازگار نبوده است.(4)