امام علی(ع) در این باره مى فرمايد: «شخص منافق اظهار ايمان مى كند و نقاب اسلام بر چهره مى زند، نه از گناه باكى دارد و نه از آن دورى مى كند و از روى عمد به پيامبر خدا(ص) دروغ مى بندد. اگر مردم مى دانستند او منافق و دروغگوست از وى نمى پذيرفتند، ولى مى گفتند: او از صحابه رسول خدا(ص) است، آن حضرت را ديده و از او حديث شنيده است به همين دليل به گفته اش ترتيب اثر مى دادند».
امام علی(ع) در خطبه 210 نهج البلاغه، مى فرمايد: «در زمان حيات رسول خدا(ص) آن قدر دروغ بر آن حضرت بسته شد كه حضرت به پا خاست و خطبه اى خواند و فرمود: هر كس عمداً به من دروغى ببندد، جايگاه خويش را در آتش دوزخ مهيّا ساخته است».
گرچه سنّت نبوى منزلت عظیمى دارد ولى هر چه به عنوان حدیث نقل مى شود را نباید قبول کرد؛ زیرا 1- نسبت خلافِ واقع به پیامبر(ص) یا صحابه زیاد بوده است. 2- اسرائیلیات فراوانى به نام حدیث نبوى وجود دارد. 3- برخى از صحابه و تابعین با جعل حدیث تجارت کرده اند. 4- برخى از اهل سنّت نیز در تأیید مذهب خود حدیث جعل کرده اند. آری بهترین راه برای شناخت حدیث صحیح عرضه آن بر قرآن و سنت متواتر و موافقت آن با عقل سلیم می باشد.
مسأله تشبیه و تجسیم از مباحث اعتقادی سلفیّه می باشد، آنان خدا را دارای صورت انسانی می دانند و منشأ این افکار احادیثی جعلی مثل: «خلق الله آدم علی صورته» و «ینزل ربنا» و... است که بدون تاویل بر ظاهر خود حمل کرده اند.
اهل سنّت براى امامت ابوبکر و عمر به این حدیث استدلال می نمایند. لکن این حدیث ضعیف است؛ زیرا تمام کسانى که آن را روایت کرده اند، افرادى ضعیف هستند و این مطلب آن قدر آشکار است که بزرگان علماى اهل سنّت نیز بسیارى از راویان این حدیث را ضعیف شمرده و با انواع جرح و تعدیلهاى رجالشناسى کاستی هاى آنها را بیان کرده اند.
این حدیث نزد خود اهل سنّت هم به شدّت ضعیف است. «طبرانى» آن را در «اوسط» با سندى روایت کرده است که هیثمى درباره آن می گوید: در سند حدیث، «اسماعیل بن یحیى تیمى» است و او مردى دروغگوست. هیثمى همین حدیث را در «مجمع الزوائد» با سند دیگرى از طبرانى روایت کرده و می گوید: یکى از راویان این حدیث بقیّة بن الولید است و او مردى ضعیف و حیله گر است.
ابن عساكر از ابن عباس حديث مرفوعی را با این مضمون نقل كرده که: «چه كسى مثل ابوسفيان است! همواره دين پيش از اينكه مسلمان شود و پس از مسلمانيش با او تأييد شد، و ...». از سویی ابن عساكر اين حديث را مُنْكَر و خلاف واقع دانسته زیرا ابوسفيان سركرده مشركان در روز اُحد بود، و لشكر احزاب را تجیهز كرد. از سویی ابوسفیان بود كه وقتى عثمان بر كرسى خلافت بالا رفت به او گفت: «حال كه خلافت به دست تو رسيده، همچون گوى با آن بازى كن، و اين خلافت چيزى جز پادشاهى نيست و من چيزى از بهشت و جهنّم نمى دانم».
احادیث زیادی از پیامبر(ص) توسط افراد دروغگو و جاعل در باب فضایل خلفا و معاویه جعل شده، مانند: در بهشت هیچ درختى نیست مگر اینکه روى برگ آن نوشته شده است : لا إله إلاّ الله، محمّد رسول الله، ابوبکر صدّیق، عمر فاروق و عثمان ذوالنورین است. شب معراج داخل بهشت شدم و در آن جا سیبى دیدم که از حوریّه اى آویزان بود و گفت: من براى عثمان هستم که از روى ظلم و ستم کشته مى شود. اشخاص امین نزد خدا سه نفرند؛ من و جبرئیل و معاویه و... .
خداوند متعال مى فرماید: «اگر او سخنى دروغ بر ما مى بست * ما او را با قدرت مى گرفتیم * سپس رگ قلبش را قطع مى کردیم». وقتى مجازات دروغ بستن پیامبر(ص) به خدا ـ نعوذبالله ـ اینچنین است، حکم دیگران که پیامبر نبودند روشن مى شود. همچنین آیات زیادی در قرآن به کسانی که به خدا افترا می بندند وعده عذاب داده است.
عمر از طرفی از نشر حدیث و تدوین و کتابت آن جلوگیرى کرد و از طرفى دیگر به گروهى از احبار و رهبان ها از قبیل کعب الأحبار و وهب بن منبه که در ظاهر اسلام آورده بودند اجازه داد که براى مردم سخن بگویند. در نتیجه جامعه اسلامى با حجم زیادى از اسرائیلیات در حدیث مواجه شد.
رسول الله(صلى الله عليه وآله)
إذا اسْتَأجَرَ أحدُکُمْ أجِيراً فَلْيُعلِمْهُ أجْرَهُ
هر گاه فردى از شما مزدور بگيرد، مزدش را براى او مشخص کند
ميزان الحکمه، جلد 1، ص 40