تعارض حدیث یوم الدار با ادله خلافت ابوبکر!

آیا مى توان حدیث صحيح یوم الدار را به صرف تعارض با دلائل خلافت ابوبکر مردود دانست؟

 اولا: ما هیچ دلیلى بر امامت و خلافت ابوبکر نداریم. ثانیاً: بر فرض وجود دلیل، چرا این حدیث را ابطال کنیم؟ بلکه باید به جهت وجود نصّ بر خلافت امام على(ع) ادله خلافت ابوبکر را زیر سؤال ببریم، زیرا ادله اى که آنان ادّعا مى کنند قطعاً نصّ نبوى نیست، بلکه عمده دليل آنها اجماع اهل حلّ و عقد است (که واقع نشده و معتبر نیست).

شبهه «عدم اعتبار خلافت صبى»

آیا این سخن که حضرت على(علیه السلام) در واقعه یوم الدار بالغ نبوده لذا استخلاف او ارزشى ندارد صحیح است؟

این سخن باطل است زیرا: اوّلا: شخص پیامبر(ص)، امام على(ع) را وصىّ براى بعد از خودش قرار داد. ثانیاً: در احراز مقام خلافت الهى، بلوغ شرط نیست؛ حضرت یحیى(ع) و حضرت عیسى(ع) نمونه های آنند. ثالثاً: این اشکال در حقیقت اجتهاد در مقابل نصّ و اعتراض به رسول خدا(ص) است.

راویان حدیث یوم الدار از صحابه

از صحابه پیامبر(صلى الله علیه وآله)چه کسانى حدیث یوم الدار را نقل کرده اند؟

واقعه «یوم الدار» را گروهى از صحابه از جمله: امیر المؤمنین على(ع)،  براء بن عازب الأنصاری، ابو رافع مولى رسول الله(ص)، عبدالله بن عباس، عمرو بن ميمون‏، ابوبکر بن أبی قحافه، عمر بن الخطّاب و قیس بن سعد بن عباده الأنصاری، نقل کرده اند.

مورخین اهل سنت و نقل مضمون واقعه یوم الدار

از مورخین مورد قبول اهل سنت چه کسانى مضمون واقعه یوم الدار را نقل کرده اند؟

برخى از مورخین مورد قبول اهل سنت که مضمون واقعه«یوم الدار» را نقل کرده اند عبارتند از: ابن اثیر، طبرى، ابن کثیر دمشقى، ابو الفداء، حلبى، زینى دحلان، ابن ابى الحدید، ابوجعفر اسکافى، نووى، خازن، بغوى، ابن کثیر، ابن عساکر، متقى هندى، حاکم حسکانى، نسائى، گنجى شافعى، زرندى حنفى، هیثمى، حموى، سیوطى، جرجى زیدان، احمد بن حنبل، حاکم نیشابورى، سبط بن جوزى، ابن سعد و دیگران. به گفته علامه امینی آنقدر اسناد روایت قوی است که مورخان آنرا مسلم دانسته و به صورت شعر و نثر آورده اند.

صحت سند حدیث یوم الدار

چه کسانى صحت سند حدیث یوم الدار را تأیید کرده اند؟

در صحّت سند حدیث «یوم الدار» جاى هیچ گونه شک و شبهه اى نیست. برخى به صحّت حدیث و برخى به تواتر آن اعتراف نموده اند. مانند: ابن ابى الحدید در شرح نهج البلاغه، متقى هندى در کنز العمال، ابوجعفر اسکافى معتزلى، احمد بن حنبل درالمسند، ابن اثیر در الکامل و... . شیخ مفید(ره) مى گوید: «نقّادین آثار، اجماع بر صحّت آن نموده اند». و ابوالصلاح حلبى در تقریب المعارف مى گوید: «ناقلین از فریقین بر نقل این واقعه، همانند نقل معجزات اتفاق دارند».

شبهه «وصیت به امور شخصى» در حدیث یوم الدار

آیا این سخن که پیامبر(صلى الله علیه وآله) در واقعه یوم الدار على(علیه السلام) را در امور شخصى وصىّ خود قرار داد قابل قبول است؟

اگر صدر و ذیل روایت ملاحظه شود، می فهمیم حدیث، مربوط به زعامت و خلافت است؛ در ابتدا فرمود: «... خداوند مرا امر کرده که شما را به اسلام دعوت کنم...چه کسى است که مرا در این امر یارى کند تا وصىّ من در میان شما باشد...» و بعد از کلمه «وصیّى»، «خلیفتى» آمده، و خلیفه به معناى جانشین در تمام امور از جمله حاکمیت و سیاست است. همچنین پیامبر(ص) در ذیل حدیث امر نمود تا از حضرت على(ع) به طور مطلق اطاعت کرده و به دستورات او گوش فرا دهند.

ماجراى یوم الدار

پیامبر(صلي الله عليه و آله) در مهمانى عشیرة الاقربین(يوم الدار)، چه كسی را به وصايت و جانشيني خود انتخاب كرد؟

پیامبر(ص) پس از نازل شدن آیه انذار، همه نزدیکان خود را دعوت کرد اما ابولهب مجلس را به هم زد. حضرت رسول روز بعد آنها را دوباره دعوت کرد و این بار بعد از صرف غذا به آنها گفت هیچ کسی برای قوم خود بهتر از آنچه من برای شما آورده ام نیاورده، من خیر دنیا و آخرت را برای شما آورده ام و شما را به سوی خدا دعوت می کنم، هر یک از شما دعوت مرا بپذیرد برادر، وصی و خلیفه من در میان شما خواهد بود. تنها کسی که دعوت پیامبر را پاسخ گفت علی بود و پیامبر او را به برادری و وصایت و جانشینی خود منصوب ساخت.

پاسخ اسکافى به شبهه اسلام علي(ع) در كودكي

اسکافى به کسانى که اسلام امیرالمؤمنین(علیه السلام) در کودکى را بعید مى شمارند چه پاسخ مى دهد؟

اسکافی در پاسخ کسانی که اسلام علی(ع) در کودکی را بعید می شمارند ، به ویژگی هایی از آن حضرت و شواهدی تاریخی استناد می کند که دلالت بر اسلام و بلوغ و رشد فکری علی از همان کودکی دارد. شواهدی مانند: سپرده شدن آشپزی و دعوت از مردم به آن حضرت در ماجرای یوم الدار، حضور علی در ردیف مردان و کهنسالان عاقل و انتخاب او به وصایت و خلافت در ماجرای یوم الدار که نشان از شایستگی او برای مکلف شدن او به این مقام دارد، هم بازی نبودن علی با هم سالانش پس از اسلام که نشان از شناختی متفاوت برای او دارد و... .

نشانه های ایمان در عملکرد ابوطالب

آیا در عملکردهای ابو طالب دلالتی بر ایمان او وجود دارد؟

ابوطالب(ع) در دوران مختلف حیات خود که سرپرستی و حمایت از پیامبر(ص) را به عهده گرفته بود عملکردهایی داشته که فقط شایسته یک فرد با ایمان و ثابت قدم است، مانند: 1- طلب باران با توسل به پیامبر(ص). 2- دفاع از پیامبر(ص) در یوم الدار. 3- وصیّت به پیروی از رسول اللّه(ص). 4-ابوطالب عاقد پیامبر(ص) و خدیجه. 5- حمایت بی دریغ از پیامبر(ص) در شعب ابی طالب. 6- ایمان کامل به اخبار حضرت نسبت به نابودی صحیفه قریش توسط موریانه. 7- تشویق رسول خدا(ص) به استواری در امر رسالت و ... .

شرح واقعه یوم الدار به سند طبرى

طبرى ماجراى یوم الدار را در تاریخ خود چگونه نقل کرده است؟

طبرى از على(ع) نقل مى کند: «وقتی آیه انذار بر پیامبر(ص) نازل شد، حضرت به من فرمود: ...طعامی درست کن و بنى عبدالمطلب را جمع کن تا آنچه را به آن مأمور شده ام ابلاغ کنم. روز میهمانی ایشان فرمود: کدام یک از شما مرا در رسالتم کمک می کند تا برادر و وصىّ و جانشین من باشد؟ همگى سکوت کردند. ولى من که سنّم از همه کمتر بود اجابت کردم، بعدپیامبر فرمود: همانا این شخص برادر و وصّى و جانشین من در میان شما است. پس به دستورات او گوش داده و او را اطاعت کنید...».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

نوم الصائم عبادة؛ و نفسه تسبيح

خواب روزه دار عبادت و نفس کشيدن او تسبيح است

ميزان الحکمة 6/ 393