عفو در آیه 219 سوره بقره، ممکن است به یکی از سه معنای ذیل باشد: 1- حدّ وسط و میانه هر چیز؛ یعنی در انفاق حدّ وسط را رعایت کنید. 2- مقدار اضافى چیزى؛ مقدار اضافى از نیازمندى هاى خود را انفاق نمائید. 3- بهترین قسمت مال؛ یعنی از بهترین قسمت ها که بر گرفتن آن براى خودتان به خاطر مرغوبیت سهل و آسان است، انفاق کنید. احتمال دیگراین که: عفو به معنى مغفرت و گذشت از لغزش دیگران است، و مطابق این معنى، تفسیر آیه، چنین مى شود: «بگو بهترین انفاق، انفاق عفو و گذشت است».
 

قرآن مجید که منبع اصلى معارف و فرهنگ اسلام است، در آیات متعدّدى، عقیده تناسخ را مردود مى شمارد، مانند؛ آیات 99 و 100 سوره مؤمنون، که صریحاً بازگشت به این زندگى براى جبران گذشته را، نفى مى نماید. آیه 28 سوره بقره و آیه 40 سوره روم، صریحاً مى گوید: پس از مرگ یک بار بیشتر زنده نخواهید شد و آن زنده شدن در رستاخیزاست. همچنین در سوره حج، آیه 66 و در سوره غافر، آیه 11 نیز به این معنا تصریح شده است.

قرآن در چند سوره همه منکران را تشویق و تحریک به مقابله به مثل نموده است، از جمله: 1- سوره اسراء آیه 88. 2- سوره هود  آیات 13 و 14. 3- سوره یونس  آیه 38. 4- سوره بقره آیه 23. در سوره 88 اسراء  آمده است: «بگو اگر تمام جن و انس اجتماع کنند تا کتابى همانند قرآن بیاورند، نمى توانند، اگر چه نهایت همفکرى و همکارى را به خرج دهند».

در آیه 275 سوره «بقره» شخص رباخوار، به آدم مصروع یا دیوانه بیمار گونه اى تشبیه شده که به هنگام راه رفتن قادر نیست تعادل خود را حفظ کند؛ زیرا در دنیا اعمالشان غیر عاقلانه و آمیخته با «ثروت اندوزى جنون آمیز» است، و در جهان دیگر نیز بسان دیوانگان محشور مى شوند.

در سوره بقره، بحث هائى پیرامون توحید و معاد آمده و زندگى پس از مرگ با مثال هاى حسّى مانند داستان ابراهیم و زنده شدن مرغ ها و داستان عزیر مطرح شده. همچنین به اعجاز قرآن و اهمیت آن اشاره شده و بحث هائى بسیار مفصل درباره یهود و منافقان و موضع گیرى هاى آنها در برابر اسلام آمده. تاریخ پیامبرانی مانند ابراهیم(ع) و موسى(ع) بیان شده. احکام مختلف اسلامى از جمله نماز، روزه، جهاد، حج، تغییر قبله و... بیان و به انفاق تاکید شده و به قصاص و تحریم برخی گوشت ها و احکام وصیت و ... نیز اشاره شده است.

خواندن سوره بقره، خصوصا آیة الکرسى فضیلت زیادی دارد؛ کسى که چهار آیه از آغاز سوره بقره و آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر آن را بخواند، هرگز در جان و مال خود ناخوشایندى نخواهد دید، شیطان به او نزدیک نمى شود، و قرآن را فراموش نخواهد کرد.

در احادیث آمده: این آیه درباره على(ع) نازل شده است؛ زیرا آن حضرت چهار درهم داشت، درهمى را در شب، درهمى را در روز، درهمى را آشکارا و درهمى را در نهان انفاق کرد و این آیه نازل شد.

پس از نزول آیات ربا، «خالد بن ولید» از پیامبر(ص) سوال کرد؛ پدرم معاملات ربوى داشت، حال وصیت کرده است مبالغى از سودهاى ربوی که هنوز پرداخت نشده است، تحویل بگیرم، آیا این عمل براى من جایز است؟ آیات فوق نازل شد و مردم را به شدت از این کار نهى کرد. لذا پيامبر(ص) نخست، مطالبات ربوي بستگان خود را الغاء کرد و به فرماندار«مکّه» نیز دستور داد: اگر«آل مغيره» دست از رباخواري بر ندارند با آنها بجنگد.

فرستادگان مسيحيان نجران براى تحقيق درباره اسلام به«مدينه» آمدند و پس از نماز عصر، خدمت پیامبر(ص) رسیده با او آغاز سخن کردند. ابتدا پيامبر(ص)، اسلام را به آنها عرضه کردند ولي وقتی آنها با سرسختی آئين خود را حق دانستند، پيامبر(ص) زواياي باطل و تاريک اعتقادات شرک آميز آنها را روشن نمودند. در اين هنگام، هشتاد و چند آيه از اوايل اين سوره براى توضيح معارف و برنامه هاى اسلام نازل گرديد.

یهود و نصارى براى خود امتیازاتى قائل بودند. گاهى مى گفتند: ما فرزندان خدائیم و گاهى مى گفتند: بهشت مخصوص ما است و غیر از ما، در آن راهى ندارد. آيات فوق نازل شد و به اين پندارهاى باطل پاسخ گفت.