بدون شكّ «معجزه» براى پيامبران، يك وسيله اثباتى است تا سند نبوّت و شاهد صدق دعوت آنان قرار گيرد و گواه آن باشد تا كه از جهان غيب پيام آورده اند. از سویی سيره پيامبران و صراحت قرآن، «معجزه» را ضرورت دفاعى می دانند؛ زیرا اساسا هيچ پيامبرى از همان آغاز، دعوت خود را با معجزه همراه نکرده و تنها در مواجه با منكران و به درخواست آنان ـ يا بدون درخواست و صرفا براى دفع شبهات آنان ـ معجزه آورده است. از این رو «معجزه» ابزاری دفاعی است.

«مسیلمه» انسانی سبک مغز بود، که در صدد معارضه با قرآن برآمد. عبارات مضحکی که از او نقل شده، نشان می دهد که او بی توجه به محتوای سخنانش، تنها به دنبال سجع در کلمات بوده است.

قرآن در چند سوره همه منکران را تشویق و تحریک به مقابله به مثل نموده است، از جمله: 1- سوره اسراء آیه 88. 2- سوره هود  آیات 13 و 14. 3- سوره یونس  آیه 38. 4- سوره بقره آیه 23. در سوره 88 اسراء  آمده است: «بگو اگر تمام جن و انس اجتماع کنند تا کتابى همانند قرآن بیاورند، نمى توانند، اگر چه نهایت همفکرى و همکارى را به خرج دهند».

«تحدّى»، يعنى دعوت به مبارزه، كه گاه در برابر مجموع قرآن، گاهى به ده سوره، و گاهى به يك سوره تحدی شده است. اين نشان مى ‏دهد كه جزء و كلّ قرآن همه اعجاز است. قرآن مجيد، روى مسأله تحدى كه يكى از اركان اعجاز است تكيه كرده. گاه با صراحت و گاه با دلالت التزامى مى گويد: اين كتاب آسمانى از سوى خدا است و اگر شك و ترديدى در آن داريد جمع شويد و تمام نيروهاى خود را به كار گيريد و چيزى همانند آن و يا بخشى از آن را بياوريد.

ابن ابى العوجاء، و ابوشاكر ديصانى، و عبدالملك بصرى، و ابن مقفع از ملحدان و افراد بى ايمان كنار خانه كعبه جمع شده و اعمال حاجيان را مسخره کرده و بر قرآن طعنه مى زدند. ابن ابى العوجاء گفت: بياييد هر كدام از ما يك چهارم قرآن را نقض كنيم و ميعاد ما سال آينده در همين جا خواهد بود در حالى كه تمام قرآن را نقض كرده ايم... آنها بر اين مسأله توافق و پراكنده شدند. سال آينده، همان روز در كنار خانه كعبه اجتماع كردند، امّا هرکدام از ناتوانی خود در نقض قرآن و حیرت خود در فصاحت و بلاغت و مضامین عالی قرآن گفتند.

امروزه بر همگان آشکار گردیده که  هیاهوی معارضه با قرآن تنها تبلیغاتی بیش نبوده و نیست. مسیلمة و اسود عنسی سبک مغزهایی بودند که در زمان پیامبر(ص) به معارضه با قرآن برخاستند. آنان  بی توجه به محتوای سخنانشان، تنها به دنبال تلفیق کلمات مسجع بودند. پس از رحلت پیامبر(ص) نیز برخی از نویسندگان و ادبای معروف به معارضه با قرآن متهم شدند هر چند نسبت دادن اين كار به آنها از نظر تاريخى مسلم نيست.

بعضى معتقدند: این تفاوت از قبیل تنزل از مرحله بالاترش به مرحله پائین تر است. احتمال دیگر اینکه واژه «قرآن» واژه اى است که به «تمام» و «بعض» قرآن هر دو اطلاق مى شود؛ بنابراین تحدّى به «مثل قرآن» مفهومش تمام قرآن نیست و با ده سوره و یا حتى یک سوره نیز سازگار مى باشد؛ گذشته از اینکه عبارت «قرآن»، «سوره» و «ده سوره» از نظر مفهوم لغت، همه به مجموعه اى از آیات قرآن اطلاق مى گردد؛ یعنی تحدّى قرآن به یک کلمه و یک جمله نیست، بلکه تحدّى در همه جا به مجموعه اى از آیات است که هدف مهمى را تعقیب مى کند.