با مشاهده شواهد تاریخی در می یابیم که تحریف کنندگان تنها در صورتی به اهداف خود می رسند که زمینه های اجتماعی برای فعالیت آنان مهیا باشد. نخستین عامل عدم رواج کتابت متون مقدس در بنی اسراییل بود. از سویی کتابت در مسیحیت نیز تا پایان قرون وسطی مرسوم نبود. از سوی دیگر تا پیش از اصلاحات پروتستانی، تنها روحانیون مجاز به مطالعه کتب مقدس بودند. بر اساس گزارش عهد عتیق، کثرت پیامبران دروغین در بنی اسراییل را یکی دیگر از عوامل تحریف کتاب مقدس بود چرا که آنان نوشته های خود را به نام وحی ارایه می کردند.

از عبارات کتاب مقدس چنین  به دست می آید که مریم(س) پس از تولد عیسی(ع)، به نکاح یوسف نجّار درآمده است. همچنین بنابر اشارات کتاب مقدس، عیسی(ع)  برادران و خواهرانی داشته است. پروتستان ها با تکیه بر متن کتاب مقدس معتقد به دوشیزگی مریم(س) تا زمان تولد عیسی (ع) هستند. و می گویند مریم پس از تولد عیسی (ع) دارای چهار پسر و چندین دختر شد. امّا کاتولیک ها و ارتدوکس ها مریم(س) را تا پایان عمر باکره می دانند و متون کتاب مقدس را تأویل می کنند.

با هجوم سپاه اسکندر به فلسطین و آغاز دوران آوارگی یهودیان، بسیاری از آنان در شهر اسکندریه ساکن شدند و کتاب مقدس خویش را به زبان یونانی ترجمه کردند که به ترجمه سبعینیه معروف گردید که دارای 46 کتاب بود. پس از ویرانی دوم معبد، بزرگان یهود، با اتفاق بر 39 سفر عهد عتیق، کتاب های دیگر را اپوکریفا نامیدند و از بقیه اسفار روی گرداندند. امروزه کلیسای کاتولیک و ارتدوکس به ترجمه سبعینیه وفادار مانده اند اما کلیسای پروتستان نسخه یهودی عهد عتیق که مشتمل بر 39 کتاب است را پذیرفتند.

مسیحیان معتقدند، خداوند کتاب های مقدس را به وسیله مؤلفان بشری نوشته و بر این اساس می گویند: کتاب مقدس، یک مؤلف الهی و یک مؤلف بشری دارد که خداوند به ایشان برای بیان پیام الهی به شیوه خاص خودشان و همراه با نگارش مخصوص و سبک نویسندگی ویژه هر یک توفیق داده است. گروه اندکی از مسیحیان به مانند ربانیون قدیمی یهود، به عصمت لفظی کتاب مقدس اعتقاد دارند، لکن اکثر متفکران مسیحی اعم از کاتولیک، ارتدوکس و  پروتستان، نظریه وحی لفظی کتاب مقدس را مردود می شمارند.

آوگوستین در الجزایر از مادری مسیحی و پدری غیر مسیحی متولد شد، در ابتدا پیرو مکتب مانی بود، اما در میانسالی، سیزده اثر علیه مانویت منتشر کرد. وی پس از مبارزه با نهضت دوناتیست ها، به مقابله با پلاگیوس رفت، زیرا پلاگیوس به گناه ذاتی اعتقاد نداشت، اما آگوستین نجات از گناه اولیه را ناشی از فیض خداوند می دانست و در کتاب تثلیث، آن را به صورت نظام مند بیان کرد. پروتستان ها او را پیشتاز اصلاحات می دانند. او با نگارش شهر خدا، یکی از بزرگ ترین آثار کلیسای اولیه را پدید آورد، و سرانجام در سال 430 م درگذشت.

مسیحیان جهان همه ساله دو عید بزرگ کریسمس و عید پاک را جشن می گیرند، کریسمس که یادآور میلاد حضرت مسیح(ع) است، در روز 25 دسامبر برگزار می گردد. از سویی عید پاک، که یادآور خاطره ی رستاخیز عیسی(ع) است، در واقع این عید، بیش از کریسمس دارای جنبه های عبادی است چرا که چهل روز پیش از عید پاک، و مخصوص توبه و آمادگی است. جمعه ی مقدس، رسمی ترین روز سال، و یادآور به صلیب رفتن عیسی است. هم چنین عید پنجاهه، که  یادآور جاری شدن روح القدس بر رسولان عیسی است.

پروتستان ها که حدود 30 درصد مسیحیان جهان را شامل می شوند، دارای اعتقادات متفاوتی می باشند. مثلا؛ در حصول نجات ایمان را کافی می دانند و عمل صالح را در نجات بشر موثر نمی دانند. اعتقاد به برزخ در نزد پروتستان ها پذیرفته شده نیست. پروتستان ها کتاب مقدس را تنها منبع اساسی برای ایمان مسیحی می شمارند و گفته های پاپ و سنن کلیسایی از اعتبار چندانی نزد آنان برخوردار نیست و لزوم تجرد کشیشان را انکار می کنند.

ارتدوکس ها مجمع ایمان داران مسیحی را جماعتی می دانند که روح القدس آنان را از خطا محفوظ نگاه داشته است. کلیسای کاتولیک، پای را فراتر می گذارد و با اینکه پاپ ها در بیان مهم ترین آموزه های دینی همدیگر را تخطئه کرده اند، عصمت را برای کلیسای روم و در رأس آن برای پاپ ثابت می داند. شاید قرآن کریم در آیه «اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً...»، به این مهم اشاره کرده است. امروزه کلیسای ارتدوکس شرق و پروتستان ها و حتی برخی علمای کاتولیک آموزه ی سست عصمت پاپ را نمی پذیرند.

در قرن شانزدهم کشور آلمان شاهد اصلاح دینی بود که به سرعت به کشورهای دیگر نیز سرایت کرد. جان ویکیلیف در مقابل مرجعیت پاپ، مرجعیت کتاب مقدس را مطرح کرد. محاکم تفتیش رو به نقصان گذاشت. در قرن هفدهم آثار سیاسی نهضت رنسانس در قالب مدارای مذهبی ظاهر می شود. در اواسط قرن 18، نهضتی ادبی برای تقلیل رنج فرقه ی مظلوم پروتستان در فرانسه آغاز شد. قدرت سیاسی پاپ ها در اواخر قرن هیجدهم، دوباره رو به کاستی نهاد. الهیات لیبرالیستی، الهیات اگزیستانسیالیستی و راست دینی نوین از مهم ترین جریانات فکری قرون اخیرند.

کتاب مقدس، کتابی است که مسیحیان آن را مقدس می شمارند. نام این کتاب از واژه یونانی  به معنای کتاب ها اخذ شده و عرب های مسیحی با اضافه کردن صفت مقدس، آن را «الکتاب المقدس» می نامند. این کتاب دارای دو بخش عهد عتیق، ویژه یهودیان و عهد جدید، که به مسیحیان اختصاص دارد. کتاب مقدس برخلاف قرآن، که کتابی است واحد و فقط به یک زبان و بر یک شخص نازل شده، مجموعه ای از 72 کتاب است که توسط مؤلفان متعدد و به زبان های گوناگون نوشته شده، از این رو این متن کتاب از ادبیات متنوعی برخوردار است.