در قرن شانزدهم میلادی کشور آلمان شاهد اعتراض های گسترده مسیحیان به رهبری لوتر بود که اصلاح دینی نام گرفت و به سرعت به کشورهای دیگر سرایت کرد. لوتر پس از آن که به مقام اسقفی ایالت خود رسید، اندک اندک از معتقدات رسمی کلیسا روی برتافت. او عدالت را عطیه ای می دانست که خداوند به ایمان داران می بخشد و ما را به فیض عادل می گرداند، در مقابل فروش آمرزش نامه ها موضع گرفت و پس از آن با مرجعیت پاپ و فرمانروایی وی بر دنیای مسیحیت مخالفت کرد. لوتر رساله ی به نام نامه ی سرگشاده به اشراف مسیحی نوشت.

آوگوستین در الجزایر از مادری مسیحی و پدری غیر مسیحی متولد شد، در ابتدا پیرو مکتب مانی بود، اما در میانسالی، سیزده اثر علیه مانویت منتشر کرد. وی پس از مبارزه با نهضت دوناتیست ها، به مقابله با پلاگیوس رفت، زیرا پلاگیوس به گناه ذاتی اعتقاد نداشت، اما آگوستین نجات از گناه اولیه را ناشی از فیض خداوند می دانست و در کتاب تثلیث، آن را به صورت نظام مند بیان کرد. پروتستان ها او را پیشتاز اصلاحات می دانند. او با نگارش شهر خدا، یکی از بزرگ ترین آثار کلیسای اولیه را پدید آورد، و سرانجام در سال 430 م درگذشت.

ارتدوکس ها مجمع ایمان داران مسیحی را جماعتی می دانند که روح القدس آنان را از خطا محفوظ نگاه داشته است. کلیسای کاتولیک، پای را فراتر می گذارد و با اینکه پاپ ها در بیان مهم ترین آموزه های دینی همدیگر را تخطئه کرده اند، عصمت را برای کلیسای روم و در رأس آن برای پاپ ثابت می داند. شاید قرآن کریم در آیه «اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً...»، به این مهم اشاره کرده است. امروزه کلیسای ارتدوکس شرق و پروتستان ها و حتی برخی علمای کاتولیک آموزه ی سست عصمت پاپ را نمی پذیرند.

پانزده روز پس از رحلت پاپ قبلی، هیئت کاردینال های مقیم روم مجمعی تشکیل می دهند و از بین خود یک نفر را انتخاب می کنند. از زمان پطرس حواری تا 2006 میلادی در حدود 270 نفر در شهر روم به مسند پاپی نشسته اند.