امام علی(ع) اوصاف اهل ذکر را اینگونه بر می شمرند: 1- فعاليتهاى اقتصادى شان آنها را از ياد خدا غافل نمی سازد و در مسير دنياپرستى قدم نمی زنند. 2- با ياد خدا تمام دوران زندگى خود را طی می کنند. 3- به عدالت و معروف دعوت مى كنند و خود عامل به آن هستند. 4- مردم را از منكرات باز مى دارند و خود گرد آن نمى گردند. با اينكه در دنيا هستند گويى آن را رها كرده و به آخرت پيوسته اند، و به همين سبب ماوراى دنيا را مشاهده كرده اند.

بسيارى از صوفيان عقيده دارند كه قطب را بايد از طريق خواب! (يا بدل افتادن!) شناخت و به او سر سپرد و از اين رو اهميت زيادى به خواب مى دهند و خوابهاى خود را با آب و تاب زيادى به نام «واقعه» (يا مكاشفه) در مجالس نقل مى كنند و چون زياد به خواب عقيده مندند، خواب هم زياد مى بينند! و چون فعاليت «قوّه وهميه» در آنها زياد است، اين امر كمك زيادى به خوابهاى عجيب و غريب آنها مى كند.

کتاب مقدس، کتابی است که مسیحیان آن را مقدس می شمارند. نام این کتاب از واژه یونانی  به معنای کتاب ها اخذ شده و عرب های مسیحی با اضافه کردن صفت مقدس، آن را «الکتاب المقدس» می نامند. این کتاب دارای دو بخش عهد عتیق، ویژه یهودیان و عهد جدید، که به مسیحیان اختصاص دارد. کتاب مقدس برخلاف قرآن، که کتابی است واحد و فقط به یک زبان و بر یک شخص نازل شده، مجموعه ای از 72 کتاب است که توسط مؤلفان متعدد و به زبان های گوناگون نوشته شده، از این رو این متن کتاب از ادبیات متنوعی برخوردار است.

این کتاب آخرین بخش کتاب مقدس و از نظر تفسیر، دشوارترین قسمت آن است. این کتاب به شکل رؤیا و مکاشفه نوشته شده و دارای رموز پیچیده ای است. کتاب، تاریخ بشر را نزاع پیوسته ای بین قوم خدا از یک سو و نیروهای شرور جهان می داند که سرانجام قوم خدا بر نیروهای شرور پیروز خواهد شد. در پایان کتاب، منظر آسمان از چشم انداز شهر مقدس، یعنی اورشلیم جدید دیده می شود و اینجاست که سرانجام نصرت الهی فرا می رسد و همه ی مردم از آن برخوردار می شوند.

موجودات جهان بر دو دسته اند؛ موجوداتى كه با حس قابل درك اند و موجوداتى كه از حس ما پنهان هستند. گاه مى شود كه انسان درك و ديد تازه اى پيدا مى كند كه مى تواند با ديده خود به جهان غيب راه يابد و قسمتى از اين جهان را مشاهده كند؛ اين حالت را مكاشفه يا شهود باطن مى گويند. این بینش با وحی و الهام قلبی متفاوت است. کشف و شهود راه يافتن به عالم ماوراى حس، و مشاهده حقايق آن عالم با چشم درون است - درست مانند مشاهده حسى بلكه قوى تر - يا شنيدن زمزمه هایی با گوش جان.

«کشف و شهود» يكى از مهمترين مبانى و دليل بر حقانيت تصوف به شمار مى رود. سران صوفيه مدعی اند سالك در اثر رياضت به مرحله اى مى رسد كه حجاب عوالم غيبى از او برداشته شده و حقايق بر وى كشف مى گردد و بدين وسيله سالك حقايق عالم غيب را بدون پرده با چشم خود مشاهده مى كند؛ و اين مرحله را در اصطلاح «مشاهده» يا «مكاشفه» می نامند.

این سؤال را از دو راه مى توان پاسخ داد؛ 1- در آن حالت یک نوع مکاشفه باطنى و احساس درونى که انسان را به قطع و یقین کامل مى رساند، و هر گونه شک و شبهه را زائل مى کند، به پیامبران دست مى دهد .2- آغاز وحى ممکن است با مسائل خارق عادتى توأم باشد که جز به نیروى پروردگار ممکن نیست، همان گونه که موسى(ع) آتش را از میان درخت سبز مشاهده کرد و از آن فهمید که مسأله، یک مسأله الهى و اعجازآمیز است.

ظاهر آیات قرآن(سوره اسراء و نجم) و مشهور بین علمای شیعه و سنی این است که این امر، در بیدارى صورت گرفته، و جنجالی که مشرکان بعد از شنیدن آن به پا کردند نیز گواه بر آن است؛ و روایت حسن بصری و عایشه که معراج را در خواب و روحانی دانسته، ظاهراً جنبه سیاسى داشته و براى خاموش کردن جنجالى بوده است که درباره این مسأله در میان عده اى به وجود آمده بود.

این سؤال را از دو راه مى توان پاسخ داد؛ 1- در آن حالت یک نوع مکاشفه باطنى و احساس درونى که انسان را به قطع و یقین کامل مى رساند، و هر گونه شک و شبهه را زائل مى کند، به پیامبران دست مى دهد. 2- آغاز وحى ممکن است با مسائل خارق عادتى توأم باشد که جز به نیروى پروردگار ممکن نیست، همان گونه که موسى(ع) آتش را از میان درخت سبز مشاهده کرد و از آن فهمید که مسأله، یک مسأله الهى و اعجازآمیز است.