آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

آوگوستین در الجزایر از مادری مسیحی و پدری غیر مسیحی متولد شد، در ابتدا پیرو مکتب مانی بود، اما در میانسالی، سیزده اثر علیه مانویت منتشر کرد. وی پس از مبارزه با نهضت دوناتیست ها، به مقابله با پلاگیوس رفت، زیرا پلاگیوس به گناه ذاتی اعتقاد نداشت، اما آگوستین نجات از گناه اولیه را ناشی از فیض خداوند می دانست و در کتاب تثلیث، آن را به صورت نظام مند بیان کرد. پروتستان ها او را پیشتاز اصلاحات می دانند. او با نگارش شهر خدا، یکی از بزرگ ترین آثار کلیسای اولیه را پدید آورد، و سرانجام در سال 430 م درگذشت.

 آئورلیوس آوگوستین(1) در الجزایر کنونی از پدری غیر مسیحی و مادری مسیحی در سال 354 میلادی به دنیا آمد. وی که به شیوه ی تفکر یونانی خو کرده بود، در ابتدا پیرو مکتب مانی شد و در قبال عهد عتیق موضع گیری کرد. وی در سال 384 به استادی علم بیان در میلان منصوب شد و شروع به مطالعه ی آثار فلسفه ی نو افلاطونی کرد و در مورد مسئله ی شر پاسخ قانع کننده تری یافت. بر اساس این دیدگاه، شر اصلی ایجابی نبود که مستقل از خدا و به خودی خود وجود داشته باشد بلکه در حکم فقدان یا کمبود و نقصان نیکویی بود.
آوگوستین در جلسات موعظه ی آمبروز شرکت می کرد و تحت تأثیر روش تمثیلی وی بود. در این زمان مسائلی به وقوع پیوست که او را به سوی مسیحیت متمایل کرد و در سال 386 به دست آمبروز تعمید یافت.
او بین سال های 387 و 400 سیزده اثر علیه مانویت منتشر کرد. در این آثار وی به طرفداری از آزادی اراده ی انسانی پرداخت.
آوگوستین در سال 388 به آفریقا بازگشت و به مبارزه با نهضت دوناتیست ها پرداخت و در این کار از قدرت حکومتی و زور هم بهره گرفت. در سال 411، یعنی زمانی که دوناتیست ها تارومار شده بودند، آوگوستین از خطر پلاگیانیسم آگاه شد. پلاگیوس(2) (360 ـ 420) راهبی اسکاتلندی یا ایرلندی بود و بر این اعتقاد پای می فشرد که یک مسیحی با تکیه بر تعالیم الهی و تقلید از الگوی عیسی مسیح(علیه السلام) می تواند زندگی عاری از گناه داشته باشد. او به گناه ذاتی اعتقاد نداشت و معتقد بود که انسان گناه اولیه را از جدّ نخستین به ارث نمی برد.(3) به علاوه، او معتقد به آزادی ارده ی انسانی بود.(4) آوگوستین با تغییر دیدگاه خود در مورد آزادی اراده ی انسانی و انتخاب نظریه ی فیض خداوند به مقابله با پلاگیانیسم پرداخت. وی بر این اعتقاد بود که انسان بدون فیض خداوند امکان نجات ندارد و نمی تواند صرفاً با عمل صالح به نجات دست یابد. ایمان آوردن شخص هم خود نتیجه ی فیض خداوند بود. به عبارت دیگر، خدا قدم اول را برای نجات انسان برداشته است و انسان در این مهم نقشی ندارد. از سوی دیگر، معتقد بود که تمام انسان ها گناهکار به دنیا آمده اند و به همین دلیل میل به گناه دارند.
آوگوستین بین سال های 399 و 419 بزرگ ترین اثر مبتنی بر اصول ایمانی خود، یعنی تثلیث را به نگارش درآورد. در این اثر وی به بیان نظام مند آموزه ی تثلیث پرداخت. در سال های 413 تا 427 هم به نگارش طولانی ترین اثر خود به نام شهر خدا پرداخت. وی در این اثر فرهنگ کلاسیک را برگرفت و آن را به درون فرهنگ جدید مسیحی انتقال داد. این کتاب یکی از بزرگ ترین آثار کلیسای اولیه بود و در زمینه های بسیاری به دستورالعمل و راهنمایی برای کلیسای قرون وسطی تبدیل شد.(5)
آوگوستین را بزرگ ترین پدر کلیسا لقب داده اند. از او یکصد کتاب، پانصد موعظه و دویست نامه باقی مانده است.(6) هیچ پدر کلیسایی بیش از آوگوستین مورد احترام قرار نگرفت و گفتار هیچ کس بیش از گفتار او سندیت نیافت. او اصل تعقیب و شکنجه را برای هدایت نسل های آینده تنظیم کرد و آن را به عبارتی از انجیل مستند کرد: «آنها را وادار سازید داخل شوند»(7) پروتستان ها (از آنجا که آوگوستین نجات از گناه اولیه را ناشی از فیض خداوند می داند)، او را پیشتاز اصلاحات می دانند.(8) سرانجام آوگوستین در سال 430 میلادی از دنیا رفت.(9)