«فاحشه» از ماده فحش، در اصل به معنى هر كارى است كه از حد اعتدال خارج شده باشد؛ بنابراين، این واژه شامل تمام منكرات و كارهاى بسيار زشت و قبيح مى شود، هر چند در قرآن مجيد يا در محاورات روزمرّه، در بسيارى از موارد در خصوص انحرافات جنسى و آلودگى هاى ناموسى به كار مى رود، ولى اين مانع از عموميّت واژه فاحشه و فحشاء نيست.

«صوفیه» بدعتهای زیادی در دین ایجاد کرده اند که بخشی از آنها عبارت است از: 1. چون خود را اهل طريقت مى پندارند، اعتناى چندانى به مسائل شرعى ندارند. 2. گرفتار تفسير به رأى در كتاب و سنت اند. 3. «مرشد» خود را واجب الاطاعه شمرده و كرامات دروغين زيادى براى او قائلند. 5. بسيارى از آنها هر مذهبى را راهى به سوى خدا مى پندارند. 6. از مهمترين انحرافات آنها این است كه مجموعه موجودات عالم را يك چيز و خدا را عين آن مى دانند و بت پرستى را نيز نوعى خداپرستى به حساب مى آورند.

سفير سوم، ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى است كه در ابتدا، وكيل محمد بن عثمان عَمْري بود و بعد از بحراني شدن وضع مزاجى او، به نيابت امام زمان(عج) برگزيده شد و به مدت 21 سال سفارت آن حضرت را بر عهده گرفت و به مبارزه با انحرافات و ادعاهاى انحرافى سفارت پرداخت تا آنكه در سال 326 هجرى رحلت نمود.

سیر پیدایش انحراف به همان سال‌های اولیّه بعد از رحلت پیامبر(ص) مي‌رسد. انحرافات مزبور در زمینه‌هایی بود که اهل سیاست می‌توانستند به راحتی از آنها بهره‌گیری کرده و در تحمیق مردم و نیز توجیه استبداد و زورگویی خود از آنها استفاده کنند. بنی امیّه در پیدایش و گسترش این انحرافات، نقشی عظیم داشتند.

سه مفهوم «اطاعت از ائمه»، «لزوم جماعت»، «حرمت نقض بیعت» از رایج‌ترین اصطلاحاتی سیاسی بود که خلفا به کار می‌بردند. شاید بتوان گفت سه مفهوم مزبور، پایه خلافت و نیز دوام آن را تضمین می‌کرد. خلفای بنی امیّه و بعدها بنی عبّاس با به ‌کارگیری این مفاهیم در شکل تحریف ‌شده آن، که هیچ قید و شرطی نداشت، مردم را وادار به پذیرش حکومت خود می‌کردند. نتیجه این انحرافات برای آینده نیز این بود که هیچ‌گاه حرکت امام حسین(ع) برای اهل سنّت، یک قیام علیه فساد قلمداد نشده و تنها آن را یک «شورش» غیر قانونی شناختند.

یکی دیگر از انحرافات دینی در جامعه اسلامی «اعتقاد به جبر» بود. معاویه با ترویج این عقیده از آن به نفع سیاست های خویش استفاده کرد و هنگام گرفتن بیعت برای یزید می‌گفت: «مسأله یزید، قضایی از قضاهای الهی است و در این مورد کسی از خود اختیاری ندارد». وقتی عمر بن سعد مورد اعتراض قرار گرفت که چرا به سبب حکومت ری، امام حسین(ع) را کشت؟ گفت: «این کار از جانب خدا مقدّر شده بود». کعب الاحبار نیز تا زنده بود، غیبگویی می‌کرد که حکومت به بنی هاشم نخواهد رسید!

نصرت آن امام همام – چه در زمان غیبت و چه در زمان ظهور – به معنای هر کاری است که موجبات خشنودی ایشان را فراهم کند. یاران آن حضرت کسانی هستند که از بالاترین مراتب ایمان، تقوا، معرفت الهی، معنویت، شهادت طلبی، سـادگـی و بـی پـیـرایـگـی، ساده زیستی، ولایـتـمـداری، اتـحـاد و انـسـجـام و برادری و... برخوردار باشند و او را در مبارزه با ستمگران، مبارزه با انحراف ها، تحریف ها و برداشت های نادرست از دین و عمران و آبادی کشورها و برقراری عدالت یاری می کنند. جمع بندی روایات مربوط به وظایف شیعیان در «دوران غیبت» نشان می دهد که بهترین تفسیربرای «یاری گری امام» در این دوران، «زمینه سازی» برای ظهوراوست. در «دوران ظهور»، یاران امام زمان(عج) مهم ترین نقش را در محقق شدن اهداف قیام آن حضرت ایفا می کنند. ریـشـه کـن شدن ستم و درهم کوبیده شدن پایه های کفر و استکبار و شرک و نفاق در صحنه عـالم، تـحـقـق آرمان حاکمیت توحید و عدالت در جهان، دگرگون شدن حاکمیت و نظام سیاسی جهان، استقرار آیین پیامبر اکرم(ص) در تمامی جهان، برقرار شدن صلح و امنیت جهانی، متحول شدن همه ساختارها و ساز و کارهای اقتصادی جهان، تحول و فراگیری علم و فرهنگ و فن آوری در همه جهان و... همه و همه اهدافی هستند که یاران آن حضرت در دست یابی به آنها نقشی اساسی دارند.

زمانی که امام عهده ‌دار خلافت شد، با مشکلات بسياری مواجه شد؛ بی عدالت اقتصادی فراگیر شده بود و صحابه ای که زودتر اسلام آورده بودند سهم بیشتری می گرفتند، از این رو فاصله غنی و فقیر زياد شده بود. همچنین انحرافات دینی و بدعت گرایی به وجود آمده بود و بسیاری از مردم آگاهی درستی از دین نداشتند. از سویی از نقل و کتابت حدیث جلوگيری شده بود و از سوی دیگر فساد اجتماعی و رفاه‌ گرایی شدید مردم، سبب تضعیف آرمان ها و ارزش های دینی در جامعه شده و به دین جز به صورت ظاهر بهای چندانی داده نمی شد. و... .

در سوره های «انعام، نمل و عنکبوت» سخن از «تزیین شیطان» است. در معنای آن بعضی گفته اند: منظور همان وسوسه هاى شيطان است كه زشت را در نظر زيبا مى كند و يا با استفاده از عوامل مختلف خارجى اعمال زشت را زينت مى دهد، همان گونه كه گاهى مواد كشنده را در پوشش هايى از شيرينى قرار مى دهند، و انحرافات بزرگ را در لفافه هايى از قبيل عنوان تمدّن و روشنفكرى و آزاد انديشى و امثال آن مى پوشانند.

امام در پاسخ به معترضین به حکمیت این طور استدلال می کنند که ما همراه پیامبر(ص) با کفار می جنگیدیم ولی اكنون با جماعتى كه ظاهراً مسلمان اند ولی انحرافات و كجى ها و شبهات و تأويلات ناروا در اسلام دارند، پيكار مى كنيم؛ بنابراين اگر چيزى باعث جمع ما شود و به وسيله آن به هم نزديك گرديم و باقيمانده پيوندها را در ميان ما محكم سازد، به آن علاقه نشان مى دهيم و از غير آن خوددارى مى كنيم.

انحرافات ناشی از مسأله «تثليث» و مشتقّات و لوازم آن، قيافه مسيحيّت را به كلّى دگرگون ساخته و فساد آن از خداشناسى به نبوّت سرايت كرده و حضرت مسيح(ع) را در قيافه‌اى كه به كلّى با قيافه اصلى مباينت دارد نشان داده است و دامنه اين انحراف به مراسم عبوديّت و مسائل اخلاقى و همه دستورهاى مذهبى نيز كشيده شده و آنها را مسخ و دگرگون كرده است. هم‌چنين گناه بخشى، فروش مغفرت نامه و پرستش مجسّمه‌هاى مريم و مسيح و امثال اينها، همه از ميوه‌هاى تلخ اين شجره خبيثه است.

قطعاً خطراتى كه در عصر علم و تكنيك براى بشريت است به مراتب از خطرهاى عصرهاى پيشين بيشتر است. اشتباه است كه خيال كنيم منشأ انحرافات بشر هميشه نادانى بوده است. انحرافات بشر بيشتر از ناحيه غرايز و تمايلات مهار نشده است؛ از ناحيه شهوت و غضب است؛ از ناحيه افزون طلبى، جاه طلبى، برترى طلبى، لذت طلبى و بالاخره نَفْس پرستى و نفع پرستى است. آيا در پرتو علم همه اينها اصلاح شده و روح عدالت و تقوا و رضا به حق خود و حد خود و عفاف و راستى و درستى جايگزين آن شده است؟