آيه اي كه ازدواج را محدود به چهار همسر نموده در اواخر سال هشتم هجری نازل شده و پيامبر(ص) تا آن زمان همه همسران خود را گرفته بود؛ بدين ترتيب اين سخن كه پيامبر آنچه را بر ديگران حرام كرد براى خود روا شمرد، از اساس فرو مى ريزد. افزون بر اينكه حتّى در شرايط استثنايى جامعه نيز امكان داشتن چهار همسر مشروط به رعايت عدالت شده است؛ البته در موقعيّتى مانند روزهاى جنگ و شهادت.

از جمله مشكلات اسلام، مشكل يتيمان خردسال و دارايي‌هاى ايشان، و زنان جوان و بيوه بود كه بازمانده جنگها بودند. راه حل مشكل زنان بيوه، دادن اجازه به مردان كفو و همتا بود كه با آنها ازدواج كنند، تا هم امكان صرف اموال يتيمان در جهت مصالح آنها فراهم شود و هم از گسترش فساد و فحشا جلوگيرى شود؛ زيرا زن شوهر مرده، خود را در حمايت و كفالت مردى مؤمن و با كفايت مى ديد.

این مخالفین می گویند: 1- چند همسری سبب مشکلات روحی در مردان و زنان می شود. 2- چند همسری سبب دشمنی زنان با یکدیگر و محیط زناشویی را به میدان جنگ و جدال تبدیل می کند. 3- تعدد زوجات سبب هوسرانی و مشکلات اخلاقی می شود. 4- چند همسری سبب برخی مشکلات حقوقی می شود. 5- تعدد زوجات با اصل فلسفی تساوی حقوق زن و مرد منافات دارد. در جواب باید گفت: تمامی این اشکالات ناشی از عدم درک صحیح مسئله یا نگاه یک جانبه و تک بعدی به آن است...

اسلام نه چند همسری را اختراع کرد و نه به جهت وجود مصالحی آن را نسخ نمود، بلکه درصدد اصلاح آن در موارد ضروری برآمد. نمونه هایی از این اصلاحات عبارتند از: 1- اسلام در تعدد زوجات، محدویت کمّی قائل شده، لذا به یک نفر اجازه نمی دهد که بیش از چهار زن داشته باشد. 2- اسلام در تعدد زوجات، عدالت را شرط کرده و به هیچ وجه تبعیض در بین همسران را اجازه نمی دهد. 3- اسلام در تعدد زوجات، قائل به محدودیت کیفی است و چند همسری را در مواردی خاص مانند قوت جنسی شخص یا کثرت زنان امضاء کرده است.

تعدد همسران پیامبر(ص)، یکی از موضوعاتی است که مخالفان بر آن پافشاری کرده و آن را نقطه ضعفی در زندگی حضرت می دانند. این در حالی است که پیامبر(ص) هرگز برای خواسته های شخصی یا رسیدن به مال و یا استعمار زنان ازدواج نکرده است بلکه مقام و منزلت پیامبر(ص) موجب اشتیاق عموم مردم برای وصلت با آن حضرت بود. ضمن اینکه پیامبر(ص) با ازدواج با خانواده های فقیر آنان را تحت تکفل خود قرار می داد. و اینکه ازدواج های پیامبر(ص)، راهی برای پیوند با قبایل مختلف و در راستای گسترش اسلام بود.

از منظر امام علی(ع) «غیرت زن» كفر است و «غيرت مرد» ايمان است. منظور از غيرت زن، حسادتى است كه نسبت به همسر دیگر شوهرش دارد و مقصود از غيرت مرد ممانعت مرد از ورود شخص ديگرى به حريم ناموس خود می باشد. در واقع غیرت مرد در مسير نهى از منكر و غیرت زن در مسير نهى از معروف قرار دارد؛ البته تعدد زوجات شرايطى دارد و نبايد وسيله اى براى هوسرانى مردان گردد؛ ولى در صورتى كه آن شرايط جمع گردد زن بايد آن را تحمل كرده و به فرمان خدا تن دهد. از سویی، غیرت در مسائل ناموسى هم نباید سبب وسواس و بدبيني شود.

تعدّد همسران پیامبر(ص) بخاطر هوسرانی و خوش گذرانی نبوده است؛ زیرا: 1- آن حضرت تا سن 25 سالگی در طهارت کامل زیسته است. 2- تاریخ نویسان منصف گفته اند ازدواج های پیامبر(ص) برای هوای نفس نبوده است چراکه در جوانی همسری با سن بالا داشت . 3- پیامبر(ص) بعد از هجرت در سن پیری با زنانی بیوه و سالخورده بخاطر مصالح اسلام ازدواج کرد.4- پیشنهاد سران قریش که دوشیزگان زیبا را به تزویج او درآورند را نپذیرفت. 5- احدی از صحابه در مورد تعدّد همسران پیامبر(ص) اعتراض نکرده اند.

شکّی نیست که تک همسری طبیعی ترین فرم زناشویی است؛ زیرا در تک همسری روح اختصاص یعنی مالکیت فردی و خصوصی حکم فرماست و هر یک از زن و شوهر، عواطف و منافع جنسی دیگری را از آن خود و مخصوص شخص خود می داند. نقطه مقابل آن چند همسری یا زوجیت اشتراکی است که ممکن است به چند صورت فرض شود: 1- «کمونیسم جنسی»؛ که اختصاص در مرد و زن وجود ندارد. 2- «چند شوهری»؛ که اشکال عمده و اساسی آن اشتباه و اختلاط انساب است. 3- «تعدد زوجات»؛ که صحیح ترین و رایج ترین شکل چند همسری است.

چند همسری امری شایع و معروف نزد «مصریان»، «ایرانیان»، «آشوریان»، «بابلیان» و «هندوها» بوده است. همان گونه که در آیین «یهود» وجود داشته و از حرمت آن در «سِفرها» سخنی به میان نیامده است و «تورات» اصل تعدّد زوجات را مباح دانسته، اما عدد معینی را برای آن ذکر نکرده است. همچنین در «انجیل» نیز نصّی بر حرمت تعدّد زوجات وجود ندارد و حرمت تعدّد زوجات در قوانین کلیسا، از جمله قوانینی است که به دست بشر تدوین شده و هرگز رنگ دینی ندارد.

عوامل گوناگونی در این امر دخیل است که بعضی واقعی و برخی دیگر غیر واقعی اند؛ همانند: 1- هوسرانی و تسلط بی چون و چرای برخی مردان بر زنان. 2- عامل طبیعی و اجتماعی مانند آب و هوای مشرق زمین، که سبب بلوغ و پیری زودتر زنان، و افزایش میل جنسی مردان می شود. 3- عادت ماهیانه و عدم آمادگی زن برای تمتع مرد. 4- محدود بودن سن باروری زن و علاقه مرد به داشتن فرزند. 5- اینکه در برخی جوامع زن و فرزند زیاد از لحاظ اقتصادی به نفع مرد بوده است. 6- علاقه به کثرت فرزند و عشیره در مردان. 7- کثرت عدد زنان بر عدد مردان. 8- اینکه اصولا چند همسری در طبیعت مردان نهفته است.