مراد از «وَاضْرِبُوهُنَّ؛ و آنان (زنان) را بزنيد»؟!

آیا دستور قرآن با خطاب «وَاضْرِبُوهُنَّ؛ و آنان (زنان) را بزنيد» نشانه ظالمانه بودن احکام اسلامی در حق زنان نیست؟!

اولا حکم بیان شده فقط مخصوص به زنانی است که در قبال وظایف زناشویی خود کوتاهی و از تمکین به آن سرکشی و طغیان می کنند و شامل تمامی زنان نمی گردد. ثانیا جواز چنین برخوردی با زن بعد از آن است که ابتدا مرد همسرش را موعظه کند و در مرحله دوم از او دوری کند. بنابراین اگر زن در یکی از همان دو مرحله اول از سرکشی خود دست بردارد، همسرش حق تعدی و دست درازی به او را ندارد. ثالثا جواز چنین برخوردی بنابر برخی روایات و سخنان فقها باید بسیار ملایم باشد؛ یعنی اگر موجب کبودی یا آسیب شود، زن حق قصاص دارد. رابعا توسل به خشونت و زور برای اجبار شخص به انجام وظایفش در همه نظام های حقوقی دنیا امری مشروع است. خامسا مردان نیز اگر از ادای وظایف خود در قبال همسران خویش کوتاهی کنند، زنان حق دارند با توسل به زور - که معمولا به خاطر ضعف آنها با مراجعه به حاکم شرع اعمال می شود - آنها را مجبور به ادای مسئولیت‌های شان بکنند و تبعیضی در این بین علیه زنان وجود ندارد.

محدوده «اطاعت» زن از شوهر؟!

آیا حکم اسلام به وجوب «اطاعت» زن از شوهر بی قید و شرط است؟ یا اسلام برای این تبعیّت و اطاعت محدوده و معیاری قرار داده است؟

برخی با طرح این سوال می گویند: چرا زن باید مطیع شوهر خود باشد مگر کنیز اوست یا او را اجاره کرده است؟ در پاسخ به این اشکال می توان گفت: اولاً لزوم اطاعت از شوهر در مواردی است که تقاضای مرد مشروع بوده و سبب معصیت خداوند نشود. ثانیاً اطاعتی که بر زن واجب شده تنها در حدود شؤون زوجیت و وظایف همسرداری است. بنابراین، محدوده اطاعت زن از شوهر خود، منحصر در حدود زوجیت و نظام خانواده می باشد.

معنای اصطلاحی «حیله های شرعی» و اقسام آن

عبارت «حیله های شرعی» در فقه به چه معناست و چه اقسامی برای آن قابل تصور است؟

«حيله» در اصطلاح فقها عبارتست از: «رسيدن به يك مطلوب شرعى و هدف مشروع، چه اين كه راه رسيدن به آن، امر حلالى باشد، يا راه مذكور خود غير مشروع باشد». حيله را از جهتى به سه قسم تقسيم كرده‌اند: 1ـ حيله واقعى مثبت و مشروع. 2ـ حيله واقعى منفى و مذموم. 3ـ حيله صورى. از بین اقسام حيله، فقط نوع اول مجاز است بدلیل اینکه شرعی بوده و قصد جدی در آن وجود دارد بخلاف دو قسم دیگر که صوری و غیر شرعی هستند.

صور مختلف «تلقیح مصنوعی» و حکم هر صورت

چند شکل برای «تلقیح مصنوعی» قابل تصور است و حکم اولی و ذاتی شرع مقدس نسبت به هر یک از این صورتها چیست؟

«تلقيح مصنوعى» به ده ها صورت قابل تصور است كه اجمالاً به حکم شرعی ده قسم آن اشاره مى­ كنيم. البته ذكر اين نكته لازم است كه اين مباحث به طور خاص در آيات قرآن و روايات اسلامی مطرح نشده، چون محلّ ابتلا نبوده، بلكه از مسائل جديد و مستحدثه محسوب مى شود؛ بنابراين، بايد با استفاده از اطلاقات، عمومات، ضوابط و قواعد كلّى و اصول لفظيّه و عمليّه معروف، اين بحث را تعقيب نماييم.

محرمیت فرزند حاصل از «لقاح مصنوعی» با مادرِ جانشین و شوهر او

آیا فرزند حاصل از «لقاح مصنوعی» با مادرِ جانشین و شوهر او محرم است؟

هر چند پدر و مادر اصلى فرزند حاصل از تلقيح، صاحبان نطفه هستند؛ ولى او با مادرِ جانشين و همسرش نيز محرم است. زيرا مادرِ جانشين، يعنى زنى كه جنین را در رحم او كاشته اند، به منزله مادرِ رضاعى او محسوب مى شود. امّا محرميّت او با شوهرِ مادرِ جانشين به خاطر آن است كه فرزندانِ زوجه (ربيبه) چه نسبى باشند و چه رضاعى، بر زوج محرم هستند، و همان گونه كه گفتیم فرزند تلقيح در حكم فرزندِ رضاعىِ مادرِ جانشين است، پس به منزله ربيبه رضاعى محسوب مى شود، و بر شوهرش محرم مى باشد.

راه های مشروع «تلقیح مصنوعی»

چه راهکارهای شرعی برای «تلقیح مصنوعی» وجود دارد؟

براى تلقیح مصنوعی چند راه شرعی وجود دارد، مانند: نطفه زن و شوهرى را گرفته، و در خارج رحم تركيب نموده، سپس جنين حاصل را به زن نابارور خواهان فرزند منتقل كنند. چنين تلقيحى از نظر شرعى مجاز است؛ زيرا تركيب بين نطفه زن و شوهر شرعى صورت گرفته و پس از تركيب، در حقيقت جنين به رحم زن نابارور منتقل شده است. البتّه در اين فرض زوجين، كه هر دو نابارورند، به آن بچّه محرم هستند، ولى پدر و مادر او محسوب نمى شوند، بلكه پدر و مادر او، صاحبان اصلى نطفه هستند، كه در فرض مسأله زن و شوهر مى باشند.

طلاق قبل از آمیزش و تعیین مهر

حکم طلاق قبل از آمیزش و تعیین مهریه چیست؟

قبل از آمیزش جنسی و قبل از تعیین مهر، زن و مرد می توانند از همدیگر طلاق بگیرند. در این فرض که مهریه ای هنوز تعیین نشده، پرداخت هیچ چیزی به عنوان مهریه به ذمه شوهر لازم نمی آید اما مرد باید هدیه اى که مناسب با شئون زن باشد، بعد از طلاق به او بپردازد، ولى در پرداخت این هدیه، قدرت و توانائى اش نیز باید در نظر گرفته شود.

داستان حضرت داوود(ع) در تورات

تورات ماجراي حضرت داوود(علیه السلام) را چگونه بيان کرده است؟

تورات با عباراتی بسیار سخیف داوود(ع) را انسانی جنایت کار معرفی نموده و به ایشان زنای محصنه را نسبت می دهد؛ و حال آنکه اگر ما داوود را پيامبر خدا بدانيم، منافات اين اعمال با مقام نبوّت نياز به كوچك ترين بحث و گفتگويى ندارد؛ بلكه برخی اعمال آنقدر جنايت كارانه است كه از يك فردى عادى هم عجيب به نظر مى رسد و در خور مجازات است. و حتی اگر او را تنها پادشاه بدانيم، باز هم ابداً قابل قبول نيست؛ زيرا او يك پادشاه عادى نبوده بلکه مقام معنوى او مورد توجه خداوند و سلطنتش مشمول عنايت ويژه پروردگار بوده است.

طلاق نزد بهائیان

عقیده بهائیان در مورد طلاق و جدایی زن و شوهر چیست؟

دین اسلام از طلاق به مبغوض ترین حلالها تعبیر می کند و با این وصف به همسرانی که از محبت و مودت نسبت به یکدیگر مایوس شده اند اجازه ی این کار را می دهد، اما جناب «بهاء» این حق را به کسی نمی دهد تا اینکه یکسال باهمین یأس و ناراحتی باهم زندگی کنند و اگر الفتی حاصل نشد طلاق بگیرند. ظاهرا جناب «بهاء» متوجه نشده است که: زن و شوهری که سالها در کنار یکدیگر بوده اند و ادامه زندگی را از هر جهت به ضرر همدیگر تشخیص دادند، چگونه جایز می شود یکسال دیگر به انتظار توافق و الفت نشسته و صبر کنند؟! 

حکم خلیفه دوم درباره ازدواج زن در حال عدّه

عمر بن خطاب درباره زن و مردى که ازدواجشان در حال عدّه صورت گرفته بود چگونه حکم کرد؟

عمر، زن و مردی را که از روی جهالت، در عدّه ازدواج کرده بودند را از هم جدا و مجازات کرد و مهریه را گرفته و به بیت المال ریخت، و گفت: این زن بر آن مرد حرام ابدی است. امام علی(ع) پس از شنیدن این ماجرا، سخن عمر را رد کرده و فرمودند: «به زن در برابر بهره اى که مرد از وى برده مهریّه اى تعلق مى گیرد، و آن دو باید از یکدیگر جدا شوند و(چون جاهل بوده اند) مجازات نمى شوند، زن باید عدّه شوهر اوّلش را تمام کند و سپس عدّه شوهر دومى را نیز تمام کند؛ و آنگاه این مرد مى تواند از او خواستگارى کند» .

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

الدُّنيا أمَد، الآخرةُ أبَدٌ

دنيا تمام شدنى است، آخرت هميشگى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 54