در فقه اسلامی اختیار «طلاق» در دست مرد است؛ اما برخی از روشنفکرنمایان معتقدند اسلام با این حکم شأن زن را پایین تر از مرد قرار داده؛ زیرا زمام او را به دست مرد سپرده است. در پاسخ می توان گفت: در صورتی که مرد محبت زن را در دل نداشته باشد، با کوچک ترین مشکلی درصدد انتقام برمی آید، لذا شرع طلاق را به وی سپرده تا با امری فاسد از افسد جلوگیری کند. اما در مقابل عاطفه زن سبب تصمیم گیری های عجولانه می شود، لذا اختیار طلاق از سوی زن سبب می شود با آینده و موقعیت خود بازی کند اما مرد عقلش بر عاطفه اش غلبه دارد.

آری خداوند شورایی را برای رسیدگی به اختلافات خانوادگی و پیشگیری از طلاق پیش بینی کرده و در قرآن می فرماید: «اگر از جدايى ميان آن دو همسر بيم داشته باشيد، يك داور از خانواده شوهر، و يك داور از خانواده زن انتخاب كنيد تا به كار آنان رسيدگى كنند». بر این اساس باید پیش از طلاق براى صلح و اصلاح تلاش كرد و به این منظور باید اعضایی از بزرگترهای فاميل انتخاب شوند، تا آنها با توجّه به شناختى كه از طرفين دعوا دارند، اقدام به صلح و سازش نمايند.

صاحب کتاب العقد الفرید مى گوید: یهود سه طلاقه کردن زن را قبول ندارد، و شیعه نیز چنین است. در پاسخ به او مى گوییم: شیعه جز تسلیم در برابر قرآن کریم، راهى نمى شناسد و قرآن این مطلب را بیان می کند و از بسیارى از امامان اهل سنّت نیز همین مطلب نقل شده است؛ و اگر این فتوا سبب شباهت شیعه به یهود است پس فقها و ائمّه اهل سنّت نیز در این شباهت، با شیعه برابرند.

صاحب کتاب العقد الفرید مى گوید: به باور یهود زنان عدّه ندارند و شیعه نیز بر همین باور است. در پاسخ مى گوییم: شیعه براى زنان، عدّه اى را که حکم قرآن و سنّت است، لازم مى داند؛ و این سخن سخنی بدون دلیل و مدرک است.

خداى تعالى در سوره بقره تحقّق دو طلاق را ضرورى دانسته و حرمت را پس از تحقّق طلاق سوم قرار داده است، و این با سه طلاقه کردن در یک مجلس [به اینکه که مرد بگوید : سه بار تو را طلاق دادم یا سه بار صیغه طلاق را پشت سر هم تکرار کند]، قابل جمع نیست و پیامبر(ص) نیز از آن نهی کرده است. از ابن عباس نیز نقل شده که سه طلاقه کردن زن [در یک مجلس] در زمان پیامبر(ص) خدا و ابوبکر و دو سالِ اوّل از حکومت عمر یک طلاق محسوب مى شد، امّا عمر آن را تشریع کرد.

«طلاق» آثار شومى براى زوجين، فرزندان، بستگان و كل جامعه به همراه دارد؛ نخستین اثر طلاق شكست روحى است كه دامنگير زوجین مى شود، و گاه تا پايان عمر همراه آنهاست و مشکلاتی را برای آنان در ازدواج هاى بعدى ایجاد می کند. از سویی فرزندان طلاق، کینه توز و انتقام جو هستند و غالباً به بی راهه كشيده مى شوند، چون در فضای مسمومى پرورش يافته اند. از سوی دیگر گاه دو فاميل بر اثر طلاق با هم دشمن شده، و هر كدام با طرفدارى بى مورد از يكى از زوجين، بذر كينه و عداوت را در بين یکدیگر مى پاشد.

قبل از آمیزش جنسی و قبل از تعیین مهر، زن و مرد می توانند از همدیگر طلاق بگیرند. در این فرض که مهریه ای هنوز تعیین نشده، پرداخت هیچ چیزی به عنوان مهریه به ذمه شوهر لازم نمی آید اما مرد باید هدیه اى که مناسب با شئون زن باشد، بعد از طلاق به او بپردازد، ولى در پرداخت این هدیه، قدرت و توانائى اش نیز باید در نظر گرفته شود.

یکی از شاهکارهای اسلام برای جلوگیری از جدایی زن و مرد، تشکیل محکمه خانوادگی است. بدین گونه که نماینده ای از طرف خانواده مرد و نماینده ای از طرف خانواده زن انتخاب شوند. این جمع خانوادگی امتیازات بسیار زیادی دارد مانند: حاکم بودن روح عاطفه، فاش نشدن اسرار زن و شوهر و رفع آثار سوء فاش شدن اسرار زندگی مشترک، تلاش حداکثری اعضای محکمه فامیلی برای حل مشکل زوجین، نبود تشریفات و هزینه و سرگردانی در محاکم فامیلی. بیشتر فقها حکم حکمین را در غیر جدایی  بر زن یا شوهر، لازم الاجرا می دانند.

مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر پیدایش طلاق در جامعه عبارت اند از: توقع های غیرواقعی و نامحدود زن و شوهر از همدیگر، نارضایتی های حاصل از حاکم شدن روح تجمّل و اسراف بر زندگی زن و شوهر، دخالت اطرافیان در زندگی و نزاع های جزئی و معمولی زن و شوهر، بی اعتنایی زن و شوهر به همدیگر در مسائل عاطفی و جنسی، تناسب نداشتن روحیات زن و مرد در امور فرهنگی، اجتماعی، دینی و... .

دین مبین اسلام اگرچه با واقع نگری و برخلاف مسیحیت، طلاق را مجاز شمرده است، اما برای حفظ خانواده و به حداقل رسیدن جدایی ها ضوابط سخت گیرانه ای را برای آن وضع کرده است. شرط ازدواج رسمی و دائمی زن بعد از طلاق سوم و آمیزش با همسر جدید، مانع بزرگی برای طلاق کشی های متعدد مردان غیرمتعهد است تا با کوچک ترین مشکلی- به امید باز بودن روزنه رجوع مجدد- همسرانشان را طلاق ندهند. البته  اگر ازدواج دوم زن به صورت صوری فقط به این نیت باشد که راه را برای رجوع به مرد اول هموار کند، صحتش مورد مناقشه است.