در روایات اسلامی روی مهریه سبک که توان پرداخت آن از سوي زوج وجود داشته باشد تاکید شده است. مثلا در روایات آمده است: از [نشانه هاي] برکت زن، کم بودن هزینه های اوست، مهریه کم، نشانه برتری زن است، و سنگینی مهریه باعث دشمنی می شود. بنابراین اگر مهریه غیر متعارف باشد هم دلیل بر سفاهت است و هم معلوم است که قصد جدی براي پرداخت مهریه وجود ندارد. در این گونه موارد، مهریه باطل و تبدیل به مهر المثل می شود.

اسلام راه حل مشكل جنسى را مخصوصاً براى جوانان و براى تمام كسانى كه به علتى قادر به ازدواج دائم نيستند نشان داده و پيشنهاد مى كند كه: در اين گونه موارد، زن و مردى كه به هم علاقه دارند بدون اينكه زير بار تعهدات سنگين يك ازدواج دائم و هميشگى بروند، براى مدت محدودى عقد ازدواج موقت برقرار سازند. ازدواج موقت حربه اي مؤثر براى مبارزه با فحشا و بسيارى از انواع انحرافات جنسى است.

این آیات درباره کسانی نازل شد که هرگاه مى خواستند همسرخود را طلاق دهند و ازدواج جدیدى کنند طبق رسم جاهلیت، براى فرار از پرداخت مهر، همسر خود را به اعمال منافى عفت متهم مى کردند و بر او سخت مى گرفتند، تا مهر خویش را بپردازد و طلاق گیرد و همان مهر را براى همسر دوم قرار مى دادند.

قرآن در مشروعیت ازدواج موقت می فرماید: «زنانى را که متعه مى کنید، مهر آنها را به عنوان یک واجب باید بپردازید». این آیه به پرداخت مهر در ازدواج موقت توصیه مى کند. در واقع کلمه «متعه» در اسلام به معنى ازدواج موقت است و اگر به معنى «بهره گیرى» تفسیر شود، معنی آیه چنین می شود؛ «اگر از زنانِ دائم، بهره گرفتید مهر آنها را بپردازید».در حالى که مى دانیم پرداختن مهریه مشروط به بهره گیرى از زنان نیست. از سویی صحابه، تابعین و بسیاری از مفسران سنّی و تمام مفسران شیعه از آیه، حکم ازدواج موقت را فهمیده اند.

قبل از آمیزش جنسی و قبل از تعیین مهر، زن و مرد می توانند از همدیگر طلاق بگیرند. در این فرض که مهریه ای هنوز تعیین نشده، پرداخت هیچ چیزی به عنوان مهریه به ذمه شوهر لازم نمی آید اما مرد باید هدیه اى که مناسب با شئون زن باشد، بعد از طلاق به او بپردازد، ولى در پرداخت این هدیه، قدرت و توانائى اش نیز باید در نظر گرفته شود.

از علائم ازدواج هاى تجارتى وجود مهریه هاى سنگین، جهیزیه زیاد و شیربهای هنگفت است. در این نوع ازدواج، صفات انسانى طرفین و مانند اینها مطرح نیست بلکه تمام بحث ها بر محور دارایى هاى طرفین - مخصوصاً زن - دور مى زند و شخصیت زن تا سر حّد یک متاع عادى سقوط مى کند. تنها عامل بقاى این ازدواج همان علت حدوث آن بوده و زوجین به محض رسیدن به خواسته خود، از هم متنفر می شوند. همچنین توقعات این زنان، به نسبت  اموالشان، فوق العاده زیاد است. لذا در دستورات مذهبى ما، از این نوع ازدواج ها منع شده است.

پیامبر(ص) از ناحیه قبائل مختلف تحت فشار بود که از آنها همسر بگیرد، چرا که برایشان افتخار محسوب می شد، البته پیوند زناشوئى با این قبائل، تا حدى براى پیامبر(ص) و اهداف اجتماعى و سیاسى او مشکل گشا بود، ولى طبیعى است اگر از حد بگذرد، مشکل آفرین مى شود؛ آنها گاهی بخاطر اینکه همسران او غالبا بیوه بودند زنان جوان و زیبا به او پیشنهاد می دادند که این نیز به صلاح نبود؛ لذا خداوند در آیه 52 سوره احزاب، جلو این کار را گرفت و پیامبر را از این مسئله آسوده خاطر کرد.

قبل از اسلام مردان حجاز دختران یتیم را به عنوان تکفّل به خانه خود مى بردند، و بعد با آنها ازدواج کرده، اموال آنها را هم تملک مى کردند، و حتى مهریه آنها را کمتر از معمول قرار مى دادند و به آسانى هم آنها را رها مى ساختند. آیه فوق در این زمینه نازل شد و به سرپرستان ایتام دستور داد در صورتى با دختران یتیم ازدواج کنند که عدالت را به طور کامل درباره آنها رعایت نمایند.

این آیه درباره کسانى نازل  شد که همسران خود را بدون این که مثل یک همسر با آنها رفتار کنند، نگه مى داشتند،  تا اینکه بمیرند و اموالشان را تملک کنند. یا اینکه همسرانشان مهر سنگین داشتند و تمایل به ادامه زندگی با آنها نداشتند، به خاطر سنگینی مهر، طلاقشان نمی دادند و آنها را تحت فشار قرار مى دادند تا مهرشان را ببخشند و طلاق گیرند.