اولا: اگرچه «حقیقت وحی» جز برای انبیاء برای هیچ کس دیگر قابل درک نیست، اما چنین موضوعی هیچ ملازمه ای با «بی اثر و بی نتیجه بودن وحی» ندارد. ما می توانیم با اطلاع از معارف افاضه شده به انبیاء، راه سعادت را بیابیم. آثار وحی در رفتارها و مأموریت ها و مسئولیت های تبلیغی و هدایتی انبیای الهی نمود می یابد و به واسطه آن، آدمی امکان هدایت و کمال را می یابد.
ثانیا: «داده ها» و معارفی وحیانی ای که پیامبران به بشر می آموزند نمی توانند مانند خود «وحی» برای عامه مردم «نامفهوم» باشند؛ زیرا موجب نقض شدن غرض اصلی خدا از بعثت انبیا می گردد.
ثالثا: نامفهوم بودن بخش هایی ناچیز از اطلاعات وحیانی - مثل روح، وقت قیامت و... - برای بشر، خللی به غرض خداوند از بعثت انبیاء و ارتباط با آنها از راه وحی وارد نمی کند؛ چرا که اطلاع یافتن و نیافتن انسان از این امور، اثری در تکامل او و رسیدن به اهداف متعالی تعیین شده از سوی خداوند یا تزکیه و تربیتش ندارد.

كشف و شهود، راه يافتن به عالَم ماوراء حس و مشاهده حقائق آن عالَم با چشم درون است؛ درست مانند مشاهده حسى بلكه قوي‌تر، يا شنيدن آن زمزمه‌ها با گوش جان. البته بايد توجه داشت كه هر كسي نمي‌تواند چنين ادعائى كند و نبايد به سخنان هر مدعي کشف و شهود گوش فرا داد.

درباره ارتباط با عالم غيب پس از ختم نبوت، دو مسأله وجود دارد: اولا: وحى و ارتباط با عالم غيب وسيله اى براى درك حقايق است، لذا هنگامى كه همه نيازمندى ها تا قيامت در تعليمات پيامبر خاتم(ص) بيان گرديد، قطع اين راه مشكلى ايجاد نمى كند. ثانیا: آنچه بعد از ختم نبوت براى هميشه قطع مى شود مسأله وحى است نه هر گونه ارتباط با ماوراى جهان طبيعت. آری باب الهام و اشراق هرگز بسته نخواهد شد؛ اين ارتباط نتيجه ارتقاى نفس و پالايش روح است و در هر زمان مقدمات و شرائط آن حاصل گردد اين رابطه معنوى برقرار خواهد گشت.

درباره حقيقت وحى سخن بسيار گفته اند؛ ولى راه يافتن به عالَمى كه به كلّى از آن بيگانه ايم ممكن نيست، لکن مى توان وحى را از طريق آثار و اهداف و نتايج آن توضيح داد. وحى همان القاى الهى است كه به منظور تحقّق نبوّت و بشارت و انذار صورت مى گيرد، يا نورى است كه خداوند به وسیله آن، هركسى از بندگانش را که اراده كند هدايت مى كند يا وسيله اى است براى ارتباط با عالم غيب و درك معارف از آن عالَم. شايد به همين دليل است كه قرآن مجيد تنها از آثار وحى سخن گفته؛ نه از حقيقت آن!

از منابع «علم» امامان معصوم(ع) ارتباط آنها با «فرشتگان الهی» است. البته نه به اين معنى كه آنها در زمره انبياء و پيامبران بودند؛ چرا كه مى دانيم پيامبر اسلام(ص) آخرين پيامبر الهى بود و با وفات او وحى الهى پايان يافت؛ بلكه آنان همچون خضر(ع) و ذوالقرنين(ع) و مريم(س) بودند كه مطابق ظاهر آيات قرآن با فرشتگان الهى ارتباط داشتند و حقايقى از عالم غيب به قلب آنها الهام مى شد.

«شكافته شدن زمين» مفهوم روشنى دارد و آن اشاره به زلزله رستاخيز است كه قبرها را از هم مى شكافد و انسان ها به فرمان خدا زنده مى شوند و به سرعت براى حساب و جزا خارج مى شوند. و اما «شكافته شدن آسمان ها» ممكن است اشاره به انفجارات عظيمى باشد كه در پايان جهان در كرات آسمانى رخ مى دهد و ابرهايى كه حاصل از اين انفجارات است صفحه آسمان را فرا مى گيرد.

در سوره نباء، درباره ی بعضی از وقایع قیامت سخن گفته شده است، از جمله: دو حادثه عظیم به عنوان «نفخ صور»؛ (دمیدن در شیپور) واقع مى شود، در حادثه اول، نظام جهان هستى به هم مى ریزد و تمام اهل زمین و همه کسانى که در آسمان ها هستند مى میرند، و در حادثه دوم، جهان نوسازى مى شود و مردگان به حیات جدید باز مى گردند و رستاخیز بزرگ انجام مى گیرد. سپس آسمان گشوده مى شود و به صورت درهاى متعددى در مى آید.

ما نمى توانیم از حقیقت وحی اطلاع زیادى پیدا کنیم، چراکه عالم وحى براى ما ناشناخته و ما فوق ادراک ماست. تنها مطلبى که براى ما معقول و قابل طرح است، اصل وجود یا امکان چنین ارتباط مرموز است. هیچ دلیل عقلى که امکان چنین امری را نفی کند وجود ندارد، بلکه به عکس، ارتباط هاى مرموزى را در جهان مى بینیم که از تفسیرش عاجزیم. ما همین اندازه مى بینیم، مردانى بزرگ انسانها را به آئین الهى دعوت مى کنند و معجزات  خارق عادتى که فوق درک بشر است، با خود دارند که ارتباطشان را با عالم غیب روشن مى سازد.

گناهانى که از انسان سرمى زند به دو موضوع باز مى گردد: ناآگاهى از زشتى عمل، و غلبه شهوات و هوس ها؛ لذا اگر انسانى آگاهى کافى از زشتى عمل داشته باشد، و بر نفس خود کاملا مسلّط باشد، محال است آن عمل زشت از او سرزند. پیامبران به خاطر ارتباطى که با عالم غیب دارند، آگاهى کافى نسبت به مفاسد و زشتی گناهان دارند؛ و از سوى دیگر همین ارتباط نیرومند که در حد مشاهده عالم غیب است، چنان تقوایى در آنها مى آفریند که مى تواند عامل باز دارنده نیرومندى در برابر انگیزه هاى هوا و هوس باشد.

در آیات قرآن، طرق مختلفى که پیامبران الهى به وسیله آن با عالم غیب و ماوراى طبیعت، ارتباط پیدا مى کردند اجمالا بیان شده است. از جمله: 1- ارتباط از طریق القاى در قلب. 2- از طریق امواج صوتى که پیامبر از بیرون مى شنود. 3- به واسطه نزول فرشته. 4- پیامى که در حالت خواب و رؤیا به پیامبر مى رسد؛ و این رؤیا، رؤیاى صادقه است که تفاوتى با بیدارى ندارد.