«قدرت و مقام» از اسباب «تکبّر»

چگونه داشتن «قدرت و مقام» موجب «تکبّر» در انسان مي شود؟

داشتن قدرت و نیروی جسمانی یا موقعیت سیاسی و اجتماعی یکی از اسباب «تکبّر» است كه غالباً در ميان سلاطین و امراء دیده می شود؛ این افراد از دیگران انتظار تعظيم از نوع تعظيم غلامان و بردگان داشتند؛ حتی بعضی از سلاطین اصرار داشتند هر وقت مردم وارد مجلس آنها مى‏ شدند بايد دهان خود را با چيزى مي پوشاندند تا مبادا شُكوه سلطانى آنان با بخار و بوى دهان رعايا آلوده نشود.

نشانه های «جاه طلبی»

نشانه های «جاه طلبی» چیست؟

ویژگی های افراد «جاه طلب» موجب می شود به راحتی قابل شناسایی باشند. آنان افراد ریاکاری هستند که جاه طلبی شان هرگز اشباع نمی شود. آنها بسیار خودخواه اند بصورتی که خداوند در توصیفشان، در آیه 188 سوره «آل عمران» می فرماید: «دوست دارند نسبت به كار نيكى كه انجام نداده اند مورد ستايش قرار گيرند». این گروه تحمل کوچکترین انتقاد را ندارند و آنچه را در واقعيت عينى از مقام و منزلت به دست نمى آورند، در عالم اوهام و خيالات براى خود فراهم مى سازند.

علّت سجده بر یوسف(ع)

باتوجه به اینکه عبادت مخصوص خداست، آیا سجده بر حضرت یوسف(علیه السلام) موجب شرک نیست؟

سجده به معنى پرستش و عبادت، مخصوص خدا است، و پرستش در هر مذهبى، مخصوص خداوندست و سجده بر حضرت  یوسف(ع)، در عین این که براى خدا بوده، به خاطر عظمت و موهبت یوسف(ع) انجام گرفته است. از سویی تجلیل و احترام براى او نیز محسوب مى شود، همانند داستان حضرت آدم(ع). هم چنین ممکن است مقصود از سجده، مفهوم وسیع آن، یعنى خضوع و تواضع است، همچنان که بعضى از مفسران گفته اند، تحیت و تواضع متداول آن روز، خم شدن و تعظیم بوده است. لکن معنى اوّل، نزدیک تر به نظر مى رسد.
 

شخصيت حضرت فاطمه(س) در کلام استاد عباس محمود عقٌاد مصري

استاد عباس محمود عقٌاد مصري درباره شخصيت حضرت فاطمه (سلام الله عليها) چه مي گويد؟

استاد عباس محمود عقاد مصرى گويد: در هر ديانتى چهره اى از زن كامل و ارزنده وجود دارد كه معتقدان به آن دين در مقابل او تعظيم مى كنند و او را بسان آيتى از خدا در بين آفريدگانش از زن و مرد مى ستايند، و در اسلام مى بايست صورت فاطمه زهراء مقدس باشد.

اَشکال و شئون «عبادت»

«عبادت» به چه اَشکالی صورت می گیرد؟

عبادت پروردگار، شئوني دارد. گاهي به صورت فكر و ذكر و شكر است؛ گاهي به صورت حركت و زماني به صورت سكون تا معبود عزّوجلّ چه دستور دهد و رسول معبود(ص) چه پيامي آورده باشد. به عبارت ديگر معبود گاهی دستور حركت و هروله مي دهد، نظير سعي بين صفا و مروه؛ گاهي دستور گردش به دور خانه خود را مي دهد، نظير طواف در حج و عمره؛ گاهي هم وقوف و اقبال همراه با تعظيم و بزرگداشت را در خانه خود، واجب يا مستحب مي شمارد، نظير اعتكاف.

معنای لغوی کلمه «تعزیر»

لغت شناسان چه معنایی برای «تعزیر» بیان نموده اند؟

لغويّين در تفسير كلمه «تعزير» سه گروه اند؛ برخی همچون «راغب» می گویند این کلمه چند معنی دارد که همه به یکی بر می گردد و آن «نصرت همراه با احترام» است. برخی همچون «علاّمه مصطفوى» می گویند فقط یک معنی دارد و آن «دفاع به همراه تقويت نمودن است». و برخی هم مانند «ابن فارس» می گویند چند معنی مستقل دارد از جمله «بزرگداشت» و «تأديب» و ...

علّت توکل بر خدا

چرا فقط باید به خدا توکل کرد؟

پاسخ این سؤال را مى توان در آیات 17 و 18 سوره انعام به دست آورد. در واقع توجه به غیر خدا به خاطر این است که؛ آنها را سرچشمه خیرات، و یا برطرف کننده مصائب و مشکلات مى دانیم؛ ولی آیه فوق مى فرماید: اراده خداوند بر همه چیز حکومت مى کند، اگر نعمتى را از کسى سلب کند و یا نعمتى را به کسى ارزانى دارد، هیچ منبع قدرتى در جهان نیست که بتواند آن را دگرگون سازد. پس نباید در برابر غیر خدا سر تعظیم فرود آورد.

شبهه کاربرد ضمیر جمع، در آیه ولایت

اگر آیه شریفه ولایت در مورد حضرت على(علیه السلام) است، پس چرا ضمیر جمع به کار رفته است؟

در ادبیات عرب «لفظ جمع» در مورد «مفرد» بارها به کار برده شده. از جمله: کلمه «نِسائَنا» و «أَنْفُسَنا» در آیه «مباهله»؛ یا آیه: «اَلَّذِیْنَ قالَ لَهُمُ النّاسُ»؛ و یا آیه: «یَقُولُونَ نَخْشى» و... که در همه آنها لفظ جمع در مورد مفرد به کار رفته و علت آن، گاهی تعظیم آن مورد است و گاهی بیان یک موضوع به شکل کلی است با اینکه مصداق یک فرد بوده و...؛ لذا این کار با وجود قرینه مانعی ندارد.

استعمال صیغه جمع در مفرد در قرآن

چرا در قرآن صیغه جمع در مواردی برای مفرد استعمال شده است؟ آیا این با فصاحت کلام سازگار است؟

در ادبیات عرب مکرّر دیده مى شود که لفظِ جمع در مورد مفرد به کار برده شده، این تعبیر در قرآن، یا به خاطر این است که اهمیت و موقعیت آن فرد و نقش مؤثرى که در این کار داشته روشن شود؛ و یا به خاطر آن است که حکم صادره، در شکل کلّى آن عرضه شود، اگر چه مصداق آن منحصر به یک فرد بوده باشد. در بسیارى از آیات قرآن ضمیر جمع به خداوند، به عنوان تعظیم گفته شده است.

حکم پوشیدن لباس مشکی در عزاداری

آیا پوشیدن لباس مشکی در عزاداری صحیح است؟

پوشیدن لباس مشکی برای عزاى امام حسین(ع) کراهتى ندارد، زیرا تعظیم شعائر الهی است. مرسوم و معمول میان مردم آن است که در غم مرگ عزیزان لباس سیاه بر تن مى کنند و این رنگ لباس را علامت ماتم و عزا مى دانند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر (عليه السلام):

الحَجُّ تَسْکِين القُلُوبُ

حجّ آرامش بخش دلها است.

بحار الانوار: 75/183