وضو 4 مطلب

مسح بر کفش در روایات اسلامى

روایات اسلامى مسئله مسح بر کفش را چگونه بیان مى کنند؟

اوّلا: روایات متعدّد از على(ع) در منابع معروف اهل بیت(ع) و اهل سنّت می گوید که: این مسح مربوط به قبل از نزول آیه 6 سوره مائده درباره وضو بوده. ثانیا: روى کفش پیامبر (ص) شکافى داشت که مسح کردن از لاى آن ممکن بوده است. ثالثا: راویان احادیث مسح بر روى کفش ها، گاهی خدمت پیامبر می رسیدند، امّا على(ع) که دائماً در محضر پیامبر(ص) بود، هرگز این کار را قبول نداشت. رابعا: عایشه که غالباً با پیامبر بوده، مى گفت: «اگر پاهاى من قطع شود از این خوش تر دارم که روى کفش هایم مسح کنم».

روایات اهل بیت (ع) در مسح بر کفش

آیا روایاتى از اهل بیت مبنى بر مسح بر کفش وارد شده است؟

روایات اهل بیت(ع)، عموماً و متّفقاً مسح بر کفش را نفى مى کنند، مثلا: در حدیثى از امام صادق(ع) تعبیر عجیبى نقل شده که فرمود: «مَنْ مَسَحَ عَلَى الخُفَّیْنِ فَقَدْ خَالَفَ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ کِتَابَهُ وَ وُضُوئُهُ لَمْ یَتُمَّ وَ صَلاَتُهُ غَیْرُ مُجْزِیَة»؛ (کسى که بر کفش مسح کند مخالفت با خدا و پیغمبر(ص) و قرآن مجید کرده و وضویش تمام نیست و نمازش مجزى نمى باشد).

نظر شیعه و سنى در مسح پا

نظر امامیه و اهل تسنن در مسح پاهها چیست؟

قرآن مجید به وضوح دستور به مسح پاها داده و عمل پیروان مکتب اهل بیت (ع) موافق قرآن و بسیارى از احادیث پیغمبر اکرم(ص) است که متجاوز از30 حدیث مى باشد. عمل بسیارى از صحابه و تابعین نیز بر مسح بوده است نه شستن. قرآن در آیه 6 سوره مائده مى گوید: «... فاغسلوا وجوهكم وأيديكم إلى المرافق وامسحوا برءوسكم وأرجلكم إلى الكعبين». کلمه «أرجلکم»؛ (پاهاى خود) عطف بر «رؤوسکم»؛ (سرهایتان) شده است و در هر دو، مسح لازم است (نه شستن) خواه «أرجلکم»؛ را به نصب بخوانیم یا به جرّ .

مسح بر کفش در نزد اهل سنت

آیامسح بر کفش در نزد اهل سنت جائز است؟

بسیارى از فقهاى اهل سنّت مسح بر کفش را در حضر و در سفر مجاز مى شمرند. در حالی که: 1- راویان احادیث مسح بر کفشها، گاهی خدمت پیامبر می رسیدند، امّا على(ع) که دائماً در محضر پیامبر(ص) بود، این سخن را هرگز قبول نداشت. 2- عایشه که غالباً با آن حضرت(ص) بوده، مى گفت: «اگر پاهاى من قطع شود از این خوش تر دارم که روى کفش هایم مسح کنم».3- قرآن وظیفه اصلى را در وضو به وضوح، مسح بر پاها شمرده است. 3- روایاتى که درباره مسح بر کفش ها در کتب منبع برادران اهل سنّت آمده بسیار ضدّ و نقیض است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

بَکى عَلىُّ بْنُ الحُسَينِ عليه السّلام عِشْرينَ سَنَةً وَ ما وُضِعَ بَيْنَ يَدَيْهِ طَعامٌ اِلاّ بَکى .

امام زين العابدين عليه السّلام بيست ساله (به ياد عاشورا) گريست و هرگز طعامى پيش روى او نمى گذاشتند مگر اينکه گريه مى کرد.

بحارالانوار، ج 46، ص 108