این دو واژه که در مقابل «بخل» است، غالباً در یک معنى استعمال مى شود; ولى گاه از بعضى کلمات استفاده مى شود که «جود» مرحله بالاتر از «سخاوت» است; زیرا در تعریف «جود» گفته اند: «بخشش بدون درخواست است که در عین حال، بخشش خود را کوچک بشمارد.» گاه گفته اند: «جود، خوشحال شدن از درخواست مردم و شادگشتن به هنگام بخشش است.» بعضى نیز گفته اند: «جود بخششى است که مال را، مال خدا بشمرد و سائل را بنده خدا بداند و خودش را در این میان واسطه ببیند»; در حالى که «سخاوت» معنى وسیع ترى دارد و هرگونه بذل و بخشش را شامل مى شود.

بعضى نیز گفته اند: «کسى که بخشى از اموال خود را ببخشد و بخش دیگر را براى خود بگذارد، صاحب سخاوت است و کسى که اکثر آن را ببخشد و مقدار کمى را براى خود بگذارد، داراى جود است». مطابق تمام این تعریفها «جود» مرحله بالاتر از «سخاوت» است.

به هر حال «جود» و «سخاوت» از فضایل مهم اخلاقى است، هر اندازه «بخل» نشانه پستى و حقارت و ضعف ایمان و فقدان شخصیت است; «جود» و «سخاوت» نشانه ایمان و شخصیت والاى انسان است.

در آیات قرآن مجید گرچه واژه «جود» و «سخاوت» به کار نرفته است، اما تعبیرات دیگرى دیده مى شود که منطبق بر این دو مفهوم است و قرآن نیز براى آن ارج فراوانى بیان کرده است; به عنوان نمونه به آیات زیر توجه فرمایید:

1 ـ...یُحِبُّونَ مَن هاجَرَ اِلَیهِم وَ لایَجِدُونَ فی صُدورِهِم حَاجَةً مِمَّا اُوتُوا وَ یُؤْثِرُونَ عَلَى اَنْفُسِهُم وَ لَوکَانَ بِهِم خَصَاصَةٌ...   (سوره حشر،آیه9)

2 ـ وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ اَسیراً ـ اِنَّمَا نُطْعِمُکُم لِوَجْهِ اللّهِ لانُریدُ مِنْکُم جَزاءً وَ لا شُکوراً   (سوره دهر،آیه8و9)

3 ـ مَثَلُ الَّذینَ یُنفِقُونَ اَموَالَهُم فی سَبیلِ اللّهِ کَمَثَلِ حَبّة اَنْبَتَت سَبْعَ سَنابِلَ فی کُلِّ سُنْبُلَة مِأَةُ حَبَّة وَ اللّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسعٌ عَلیمٌ   (سوره بقره،آیه261)

4 ـ اَلَّذینَ یُنْفِقُونَ اَموَالَهُم بِاللَّیْلِ وَ النّهارِ سِرّاً وَ عَلاَنِیةً فَلَهُم أَجْرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَ لا خَوفٌ عَلَیهِم وَ لاهُم یَحزَنُون   (سوره بقره،آیه274)

5 ـ لَنْ تَنَالُوا البِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ وَ مَا تُنْفِقُوا مِنْ شَىء فَاِنَّ اللّهَ بِهِ عَلیمٌ   (سوره آل عمران،آیه92)

6 ـ اَلَّذینَ یُؤمِنُونَ بِالغَیبِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ    (سوره بقره،آیه3)

7 ـ وَ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً اِلَى عُنُقِکَ وَ لاتَبْسُطْها کُلِّ البَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً   (سوره اسراء،آیه29)