1ـ (خداوند به شیطان) فرمود: «در آن هنگام که به تو فرمان دادم چه چیز تو را مانع شد که سجده کنى؟!» گفت: «من از او بهترم! مرا از آتش آفریده اى و او را از گِل»!

2ـ اشراف کافر قومش(قوم نوح) گفتند: «ما تو را جز بشرى همچون خودمان نمى بینیم! و کسانى را که از تو پیروى کرده اند جز گروهى اراذل ساده لوح مشاهده نمى کنیم و براى شما فضیلتى نسبت به خود نمى بینیم! بلکه شما را دروغگو تصوّر مى کنیم! گفتند: اى نوح! تو با ما جرّ و بحث کردى و زیاد هم جرّ و بحث کردى!(بس است!) اگر راست مى گویى آنچه را(از عذاب الهى) به ما وعده مى دهى بیاور!».

3ـ گفتند: «اى شعیب! بسیارى از آنچه را مى گویى ما نمى فهمیم! و ما تو را در میان خود ضعیف مى یابیم و اگر(به خاطر) قبیله کوچکت نبود تو را سنگسار مى کردیم و تو در برابر ما قدرتى ندارى»!

4ـ فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: «اى قوم من! آیا حکومت مصر از آن من نیست؟ و این نهرها تحت فرمان من جریان ندارد؟ آیا نمى بینید؟! ـ مگر نه این است که من از این مردى که از خانواده و طبقه پستى است و هرگز نمى تواند فصیح سخن بگوید بهترم؟!».

5 ـ این عمل آنها(یهود) به خاطر آن است که مى گفتند: «آتش(دوزخ) جز چند روزى به ما نمى رسد(و کیفر ما به خاطر امتیازى که بر اقوام دیگر داریم بسیار محدود است) این افترا(و دروغى که به خدا بسته بودند) آنها را در دینشان مغرور ساخت(و گرفتار انواع گناهان شدند)».

6 ـ سپس(قوم صالح) «ناقه» را پى کردند و از فرمان پروردگارشان سرپیچیدند و گفتند: «اى صالح! اگر تو از فرستادگان(خدا) هستى آنچه ما را به آن تهدید مى کنى بیاور»!

7ـ آنها(دوزخیان) را صدا مى زنند «مگر ما با شما نبودیم؟! مى گویند:آرى! ولى شما خود را به هلاکت افکندید و انتظار(مرگ پیامبر را) کشیدید و(در همه چیز) شک و تردید داشتید و آرزوهاى دور و دراز شما را فریب داد تا فرمان حق فرارسید و شیطان فریبکار شما را در برابر(فرمان) خدا فریب داد»!

8 ـ آنها(منافقان) کسانى هستند که مى گویند: «به افرادى که نزد رسول خدا هستند انفاق نکنید تا پراکنده شوند! (غافل از اینکه) خزاین آسمانها و زمین از آن خداست ولى منافقان نمى فهمند ـ آنها مى گویند: اگر به مدینه بازگردیم، عزیزان، ذلیلان را بیرون مى کنند! در حالى که عزّت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است، ولى منافقان نمى دانند!».

9ـ امّا انسان هنگامى که پروردگارش او را براى آزمایش، اکرام مى کند و نعمت مى بخشد(مغرور مى شود) و مى گوید: «پروردگارم مرا گرامى داشته است»!

10ـ یا مى گویند: «ما جماعتى متّحد و نیرومند و پیروزیم»؟! ـ (ولى بدانند) به زودى جمعشان شکست مى خورد و پا به فرار مى گذارند.

11ـ کسانى را که آیین(فطرى) خود را به بازى و سرگرمى گرفتند و زندگى دنیا آنها را مغرور ساخته، رها کن!

12ـ اى مردم!... به یقین وعده الهى حق است، پس مبادا زندگانى دنیا شما را بفریبد و مبادا(شیطان) فریبکار شما را به(کَرَم) خدا مغرور سازد!