معاشرت هاى نامناسب، دوستان ناباب، محیط هاى آلوده و فساد وسائل ارتباط جمعى یکى از عوامل دیگر آلودگى به شهوت پرستى است. اغلب انسان هاى ناباب، دوستان خود را به گناه سوق داده و آنها را غرق گناه مى سازند و راه هاى مختلف ارتکاب گناه را به آنها مى آموزند، به گونه اى که مى توان گفت: رایج ترین اسباب آلودگى به شهوت پرستى، معاشرت با انسان هاى گناهکار و آلوده است.
بدآموزى ناشى از وسائل ارتباط جمعى و محیط هاى آلوده نیز از عوامل مهم این آلودگى است. در این زمینه در بحث هاى مربوط به امور «زمینه ساز مفاسد اخلاقى» در جلد اوّل به قدر کافى صحبت کردیم و به طور مشروح بیان داشتیم که معاشرتهاى آلوده، نه تنها انسان را آلوده گناه و مفاسد اخلاقى مى کند، بلکه تا سر حد کفر نیز پیش مى برد. قرآن مجید نیز درباره بعضى از دوزخیان مى گوید: «وَ یَومَ یَعَضُّ الظَالِمُ عَلَى یَدَیهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اِتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسولِ سَبیلا ـ یَا وَیْلَتى لَیْتَنِى لَمْ اَتَّخِذْ فُلاناً خَلیلا ـ لَقَدْ اَضَلَّنِى عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ اِذ جَائَنی وَ کَانَ الشَّیطانُ لِلْاِنسَانِ خَذُولا; و به خاطر بیاور روزى که ظالم دست خویش را از شدّت حسرت به دندان مى گزد و مى گوید: اى کاش! با رسول خدا(صلى الله علیه وآله) راهى برگزیده بودم. اى واى برمن! کاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نکرده بودم! او مرا از ذکر خدا گمراه ساخت، بعد از آن که (یاد حق) به سراغ من آمده بود و شیطان همیشه خوارکننده انسان است. (او را گمراه مى سازد، سپس در بیراهه رهایش مى کند.)»
محیط هاى آلوده، پدران و مادران فاسد و منحرف، از دیگر عومل مؤثر آلودگى به شهوت پرستى است که تأثیر مخرّب آنها قابل انکار نیست. به همین دلیل، هنگامى که بیشتر افراد پاک وارد چنین محیط هایى شوند، دین و ایمان خود را از دست داده و آلوده شهوات و مفاسد اخلاقى مى شوند.
چون در جلد اوّل، در بحث «کلیات مسایل اخلاقى» این امور را به عنوان زمینه سازهاى اخلاقى، به طور مشروح مورد بحث قرار داده ایم; در این جا به همین مقدار بسنده مى کنیم.
1- فرقان، 27تا29.
