مفهوم تقدّس و مقدّس و محدوده هاله تقدّس؟

مفهوم تقدّس و مقدّس چيست؟ مقدّس کيست؟ و يا چيست؟ تقدّس را از کجا آورده اید؟! چرا بسياری از پديده ها مقدس شمرده شده و امکان نقد آنها وجود ندارد؟!

تقدس و مقدس از قدس به معنی پاکی گرفته شده است. از جمله اموری که پاکی آن مورد قبول همه می باشد عقل و احکام عقل است. لذا خداوند که خالق عقل است نیز مقدس است؛ بلکه مقدس حقیقی اوست و سایر امور به اعتبار انتساب آنها به خدا مقدس شمرده می شوند. آنچه با دلایل قطعی پاکی آن ثابت شود شکی در مقدس بودن آن نیست.

اما آنچه مردم بدون دلیل آن را مقدّس می دانند، باید با روش مناسب با آن برخورد شود. ضمن اینکه توهین به مقدسات یک قوم یا ملت، از آنجا که بی حرمتی به میثاق جمعی آنها به شمار می آید، می تواند موجب بروز کدورت ها و خون ریزی های محتمل گردد، و از همین رو جلوگیری از آن الزامی عقلایی و اجتماعی به شمار می آید. با این حال می بینیم کسانی که بدون دلیل به مقدسات اسلام توهین می کنند خود برخی امور مثل هولوکاست را مقدس می شمارند.

«معاویه» پایه گذار سبّ امام علی(ع)

چه کسی ناسزاگویی و سبّ به امام علی(عليه السلام) را پایه گذاری کرد؟

از تواريخ به خوبى استفاده مى شود، که «معاویه» نخستين كسى است كه اين كار زشت و قبيح را پايه گذارى كرد. به گفته علامه امينی در «الغدير»، معاويه پيوسته اصرار داشت كه رواياتى در نكوهش مقام امام علی(ع) جعل كند و اين كار را آن قدر ادامه داد كه كودكان شام با آن خو گرفتند و بزرگ شدند و بزرگسالان به پيرى رسيدند. هنگامى كه پايه هاى بغض و عداوت اهل بيت(ع) در قلوب ناپاكان محكم شد، سنّت زشت لعن و سبّ مولا على(ع) را به دنبال نماز جمعه و جماعت و بر منابر و حتى در محل نزول وحى يعنى مدينه رواج داد.

عظمت جایگاه «اهل بیت(ع)»

در روایات اسلامی شرافت خاندان پیامبر(صلى الله عليه و آله) چگونه بیان شده است؟

روايات متعددى از منابع شيعه و اهل سنت، رفعت مقام و عظمت جايگاه خاندان پيامبر(ص) را در پيشگاه خدا روشن ساخته است. در حدیثی پيامبر(ص) می فرماید: «جبرئيل(ع) به من گفت: اى محمّد!(ص) شرق و غرب جهان را گشتم كسى را از تو گرامى تر و خاندانى را از بنى هاشم گرامى تر نيافتم». همچنین در کتاب «صحیح مسلم» آمده که پیامبر(ص) در خطبه غدیر سه بار این جمله را تکرار فرمود كه: «به شما يادآورى مى كنم كه خدا را در مورد اهل بيت من فراموش نكنيد».

علّامه امینی و بیان فجایع «معاویه»

علّامه امینی(رحمه الله) در کتاب شریف «الغدير» درباره فجایع حکومت معاویه چه گفته است؟

مرحوم «علّامه امينى» در كتاب «الغدير» با ذكر اسناد و مدارك روشن به فجایعي اشاره كرده كه معاويه براي نخستين بار آنها را مرتكب شده است: اقدام آشكار در شرب خمر و خرید آن، اشاعه فحشا در محیط اسلام، حلال شمردن ربا، ممنوعیت اجرای حدود الهی، اختصاص اموالی برای جعل احادیث اهل بیت(ع) و ... تنها بخشی از فجایع معاویه در زمینه تغییر احکام الهی و نقض سنت پیامبر(ص) است و اگر کسی تمام تاریخ زندگانی او و سایر بنی امیّه را بررسی کند، به نمونه های بیشتری دست می یابد.

تفاوت معنای «دشنام و سب» با «برائت»

چرا حضرت علی(عليه السلام) به اصحاب خود فرمود: «اگر مجبورتان کنند که به من دشنام دهید و برائت بجویید، دشنام بدهید ولی برائت نجویید»؟

امام علی(ع) اجازه سبّ خود را در حال اجبار و ناچاری، به یارانش داد، ولی برائت از خود را به سه دليل نهی می كند: 1- تولّد [خود] بر فطرت اسلام و ايمان. 2-پيشگام بودن در پذيرش اسلام و ايمان. 3- پيشگام شدن در هجرت به مدينه و يارى كردن پيغمبر خدا(ص). بديهى است قصد سبّ بسيار بد و قصد برائت بسيار بدتر از آن است؛ زيرا مفهوم اوّلى نفى احترام يك انسان است و مفهوم دومى ابراز بيزارى از مكتب و آئين او يعنى اسلام است. امام(ع) با این کار در واقع اجازه اهانت به شخص خود را داد، ولى اجازه اهانت به مكتبش را نداد.

نشانه هاي شكل گيري «فتنه» از زبان امام علي(ع)

امام علی(علیه السلام) در خطبه 151 نهج البلاغه، چه نشانه هائي را در شكل گيري «فتنه ها» بيان كرده است؟

امام(ع) درباره نشانه هاي شكل گيري فتنه ها می فرمایند: «اى گروه عرب! در آينده هدف بلاهايى قرار خواهيد گرفت؛ از مستىِ نعمت بپرهيزيد، و از بلاهايى كه كيفرِ اعمال شماست بر حذر باشيد، هنگامى كه گرد و غبار حوادثِ ناشناخته بر مى خيزد و ... و باطن آن ظاهر گردد، با احتياط گام برداريد، ... رشد آنها مانند رشد جوانان و آثارشان مثل آثار سنگ هاى سخت و محكم است، ... آنها براى بدست آوردن دنياى پست بر يكديگر سبقت مى جويند و مانند سگانى كه بر سر مردار گنديده اى ريخته اند با يكديگر نزاع مى كنند، ولى بزودى پيروان، از پيشوايان خود بيزارى مى جويند و رهبران از پيروانشان؛ و عاقبت با بغض و كينه از هم جدا شده و هنگام ملاقات همديگر را لعن و نفرين مى كنند!».

سبّ امام على (ع) در زمان بنى امیّه

آیا سّب امام على (ع) در زمان بنى امیّه واقعیت دارد؟

معاویه در بخشنامه اى به تمام کارگزارانش نوشت: هر کس چیزى از فضایل ابوتراب و اهل بیتش را نقل کند از امان ما خارج است و به دنبال این بخشنامه خطبا در تمام نقاط بر منابر به صورت علنى سبّ على(ع) مى کردند و از او بیزارى مى جستند و نسبت هاى ناروا به او و خاندانش مى دادند. هنگامى که عمربن عبدالعزیز دستور داد این بدعت زشت را ترک کنند، ضجّه و فریاد از اهل مسجد برخاست و به عمربن عبدالعزیز گفتند: «سنّت را ترک کردى، سنّت را ترک کردى!».

توصیه به «اخلاق» در جنگ توسط امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) چه آداب اخلاقی و انساني را در نبرد با دشمن به یاران خود توصيه می نمودند؟

ایشان به یاران خود می فرمایند: «با آنها نجنگيد تا آنها جنگ را آغاز كنند؛ زيرا شما داراى حجتيد، اگر آنها آغازگر جنگ باشند حجت ديگرى براى شما بر ضد آنهاست، و هنگام شكست دشمن، فراريان را نكشيد و بر ناتوان ها ضربه نزنيد و مجروحان را نكشيد؛ زنان را با اذيت و آزار به هيجان نياوريد، هرچند به شما دشنام دهند و به سران شما بدگويى كنند؛ زيرا آنها از نظر قوا ناتوان و از نظر روحيّه و عقل ضعيفند».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

ان الحسين باب من ابواب الجنة.

بى گمان حسين درى از درهاى بهشت است .

احقاق الحق 9/202