قرآن كتاب تربيت و هدايت است؛ در آیاتی از قرآن که می گویند همه چیز در آن بیان شده و چیزی فرو گذار نشده است، منظور از «همه چيز» تمام امورى است كه براى پيمودن راه تربيت و هدايت لازم است. قرآن دایرة المعارفی بزرگ و گردآمده از همه گزاره های جزئی و فرمول های علومی چون رياضى و جغرافيايى و شيمى و فيزيک و گياه شناسى و... نیست. منظور از همه چیز در اين گونه آيات، يك امر نسبى است؛ يعنى تمام امورى كه در هدف هدايت و تربيت انسان دخالت دارد، در اين كتاب آسمانى هست. البته قرآن دعوتی كلى به كسب همه علوم و دانش ها كرده و تمام دانش هاى ياد شده و غير آن در اين دعوت كلى جمع است و علاوه بر آن گاه گاهى به تناسب بحث هاى توحيدى و تربيتى و... پرده از روى قسمت هاى حساسى از علوم و دانش ها برداشته است و برخی از حقایق علمی به گونه ای اشاره وار در قرآن بیان شده اند.

محتوای این آیه پرسش از فلسفه تغییرات در هلال ماه است. به تأكيد قرآن، ماه یک تقویم طبیعی برای زندگی انسانها است؛ چرا که زندگی بدون نظم مایه بدبختی و شکست است. از سویی عبادات دینی نیز مطابق این تقویم انجام می شود و از سوی دیگر به ما درس نظم مى دهد، زيرا نه تنها ماه، بلكه ساير كرات منظومه شمسى با نظم خيره كننده اى در حركتند و يك لحظه از مسير خود منحرف نمی شوند. در واقع اگر نظم نبود اين حركت هاى مستمر باقى نمى ماند.

نظریه «بطلمیوس» قرن ها پیش از نزول قرآن بر محافل علمی حاکم بود. این نظریه، زمین را ثابت و ستارگان و خورشید را در دل فلک های بلورین میخکوب می دانست؛ به طوری که فلک ها در اطراف زمین گردش می کنند. قرآن مجيد در آيه 38  و40 سوره «يس»، این نظریه را مردود اعلام کرد. بر این اساس، خورشید در قرارگاه خود حرکت می کند و نه به دور زمین و خورشید و ماه هر کدام در مسیر خود شناورند نه آن که همانند فلک های بلورین ثابت باشند. آری این آیات، بیان معجزه علمی دیگری از قرآن است.

بدون شك عالَمى كه در آن زندگى مى كنيم، بسيار عظيم، دقيق و حساب شده است؛ كره زمين ما يك واحد از منظومه شمسى و آن نيز يك واحد از كهكشان و كهكشان ما نيز يك واحد از مجموعه كهكشان هاى بيشمارى است كه در اين عالَم وجود دارد و انسان كامل ترين موجودى است كه با ساختمان ويژه روح و جسم و ظرافت ها و عجائبش خلق شده. حال اگر بنا باشد زندگى اين گل سر سبد جهان آفرينش در اين چند روزه دنیا خلاصه شود و پس از مردن فانى شود، چقدر نازيبا و دور از حكمت است و از خداوند حكيم صادر نمی شود.

اگر معراج پيامبر(ص) در درون سيارات منظومه شمسى صورت گرفته باشد مشكل زمان حل مي‌شود و مخالفتى با كشفيات علم فيزيك ندارد؛ چراكه يكى از معانى آسمان‌ها همين كرات منظومه شمسى است و اگر مسير پيامبر(ص)، ماوراء منظومه شمسى بوده باشد بايد گفت: تئورى سرعت نهائىِ نور، يك نظريه قطعي نيست و ممكن است در پرتو اكتشافات آينده، جسم خاكى در شرائط خاصى بتواند سرعت هاى مافوق سرعت نور داشته باشد و در اين صورت نيز مشكل زمان حل مي‌گردد.

در كرات منظومه شمسى، مناظر شگفت انگيز فراوانى وجود دارد كه شبحى از آن در پشت تلسكوب‌هاى عظيم امروزي به چشم مى‌خورد که كانال‌هاى منظم و عجيب كره مريخ، حلقه‌هاى زيبا و درخشان زحل و قيافه مرموز زهره از آن جمله‌اند. از هر سيصد ستاره موجود در كهكشان ما، يك ستاره با جرمى بزرگتر از دو برابر خورشيد مى‌باشد و مجموع اختران كهكشان را سى هزار ميليون ستاره تخمين زده‌اند. توده كهكشان «شجاع» در هر ثانيه! شصت هزار كيلومتر از ما دور مى‌شود و همه اينها بخشي از راه‌يابي علم به عظمت و بزرگي عالم است.

در هیئت قدیم که بر محور عقیده «بطلمیوس» و افلاک نه گانه پوست پیازى اش، دور مى زد، «شق القمر» محال بود؛ چرا که موجب شکافته شدن، و سپس التیام در افلاک بود. اما بر اساس هیئت جدید، که ثابت شده کراراً در دستگاه منظومه شمسى و سایر کرات آسمانى، انشقاق ها و انفجارهائى روى می دهد و پیدایش منظومه شمسی و آستروئیدها و شهاب ها نمونه ای از آنها است، شق القمر نیز امر محالی نیست.

قرآن مجید در سوره مؤمن در بیان عظمت مساله خلقت آسمانها و زمین، بیشتر مردم را بی اطلاع از آن می داند. امروزه دانش بشر به این نتیجه رسیده است که آنچه با پیشرفته ترین تلسکوپ ها در فضا رصد کرده گوشه بسیار کوچکی از عظمت فضا است و لایه ها و اعماق بسیار زیاد و ناشناخته ای از این عظمت بر بشر مخفی مانده است. وسعت آسمان ها آنچنان است كه اگر با سرعت نور- سيصد هزار كيلومتر در ثانیه – در آسمان سیر کنیم، میلیاردها سال نوری زمان لازم است تا همین بخش شناخته شده آسمان را طی کنیم.

اجزاى اين عالم چنان به هم پيوسته است كه همگى يك واحد را تشكيل مى دهد. تمام كرات منظومه شمسى در آغاز يك واحد به هم پيوسته بودند و تدريجاً از هم جدا شدند و در عين جدايى به هم مربوط اند. منظومه شمسى خود جزيى از يك كهكشان بزرگ است كه به ضميمه كهكشان هاى ديگر مجموعه واحدى را تشكيل مى دهند كه قانون جاذبه همچون زنجيرى آنها را به هم پيوسته است. قوانين مختلفى كه بر جهان حكومت مى كند، مانند: قانون جاذبه و سرعت نور و قوانين حركت و ...، همه جا يكسان است. اين هماهنگى دليل روشنى بر وحدت آفريدگار جهان است.