آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

نظریه «بطلمیوس» قرن ها پیش از نزول قرآن بر محافل علمی حاکم بود. این نظریه، زمین را ثابت و ستارگان و خورشید را در دل فلک های بلورین میخکوب می دانست؛ به طوری که فلک ها در اطراف زمین گردش می کنند. قرآن مجيد در آيه 38  و40 سوره «يس»، این نظریه را مردود اعلام کرد. بر این اساس، خورشید در قرارگاه خود حرکت می کند و نه به دور زمین و خورشید و ماه هر کدام در مسیر خود شناورند نه آن که همانند فلک های بلورین ثابت باشند. آری این آیات، بیان معجزه علمی دیگری از قرآن است.

قرآن مجيد در آيه 38 و 40 سوره يس مى فرمايد: «وَالشَّمْسُ تَجْرِى لِمُسْتَقَرّ لَّهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ ـ لاَ الشَّمْسُ يَنْبَغِى لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلاَ اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِى فَلَك يَسْبَحُونَ»؛ (و خورشيد (نيز براى آنها آيتى است) كه پيوسته به سوى قرارگاهش در حركت است؛ اين تقدير خداوند توانا و دانا است. ـ نه خورشيد را سزا است كه به ماه رسد، و نه شب بر روز پيشى مى گيرد؛ و هر يك در مسير خود شناورند).
آنچه در عصر نزول قرآن و قرن هاى قبل و بعد از آن بر محافل علمى در مورد آسمان و زمين حاكم بود؛ نظريه هيأت بطلميوس بود كه زمين را مركز جهان مى شمرد و ستارگان و خورشيد را در دل فلك هايى بلورين ميخ كوب مى دانست، و فلك ها را در اطراف زمين در گردش محاسبه مى كرد.
قرآن در آيات فوق، به دو دليل نظريه مذكور را رد مى كند: اوّلاً خورشيد پيوسته به سوى قرارگاهش در حركت است (يا خورشيد در قرارگاه خود در حركت مى باشد) نه اين كه خورشيد به دور زمين، آن هم نه خودش، بلكه به دنبال فلك بلورينش در حركت است.
ثانياً: خورشيد و ماه، هر كدام در مسير خود شناورند.
بدون شك جمله «كُلُّ فى فَلَك يَسْبَحُونَ»؛ (هر يك (از خورشيد و ماه) در مسير (و مدار) خود شناوراند) با افلاك بلورين بطلميوسى كه هر يك از كرات را در جاى خود ميخكوب مى كرد، سازگار نيست و دقيقاً با آنچه علم امروز پرده از آن برداشته است هماهنگ مى باشد؛ همچنين حركت به سوى «مستقر» (قرارگاه) نيز اشاره ديگرى به حركتى است كه خورشيد به يك سويى از كهكشان دارد؛ و بيان اين مطلب به راستى معجزه است.(1)