چه شباهتى است بین عصاى پیامبرى معصوم، و تازیانه فردی که کسى از آن در امان نمانده مگر عده کمى از بزرگان صحابه؟ و چه تناسبى است میان موسى با کسى که خود اعتراف مى کند: «صبح کردم در حالى که مردم را مى زنم و کسى ما فوق من نیست مگر پروردگارعالمیان»، و درباره او گفته شده: « تازیانه عمر ترسناک تر از شمشیر حجّاج بود». در ثانی این شاعر چنین وانمود مى کند که تازیانه عمر تنها براى اشخاص مستکبر و گمراه بکار مى رفت در حالى که به اعتراف علماى اهل سنت، عمر افرادى را با تازیانه زد که نه گمراه بودند و نه مستکبر.

سیوطى به سندش از ابوهریره نقل کرده که گفت: رسول خدا(ص) در حالى که سرش در دامان على(ع) بود خوابید و على(ع) نماز عصر را به جا نیاورده بود، تا این که خورشید غروب کرد. پیامبر(ص) که بلند شد بر او دعا کرد و خورشید بازگشت و على(ع) نماز به جاى آورد و دوباره غروب نمود.

طبق آیات 106 تا 108 سوره مائده، برای ادای شهادت در وصیت، در صورت شک و تردید، باید آن دو نفر بعد از نماز به نام خدا سوگند یاد کنند و بگویند: ما حاضر نیستیم حق را به منافع مادى بفروشیم و به ناحق گواهى دهیم.... و در صورت کشف خیانت این دو شاهد، دو نفر دیگر از کسانى که گواهانِ نخست به آنها ستم کرده اند -یعنى ورثه میّت- جاى آنها را گرفته و به خدا سوگند یاد می کنند که گواهى ما از گواهى دو نفر اول به حق نزدیک تر است و ما مرتکب ستمى نشده ایم ... .

منظور نماز ظهر است؛ چون علاوه بر این که در وسط روز انجام مى شود، شأن نزول آیه نیز گواه این مطلب است و روایات متعددى که از معصومین(ع) نقل شده، بر آن تأکید دارد. تأکید روى این نماز به خاطر این بوده که بر اثر گرمى هواى نیم روز تابستان و گرفتارى های روزمره به آن کمتر اهمیت مى دادند.

هنگامى که پیامبر(ص) وارد سرزمین حدیبیه شدند، خالد بن ولید به سرپرستى یک گروه براى جلوگیرى از پیشروى مسلمانان در کوه هاى نزدیک مکّه مستقر شد، پیامبر(ص) با مسلمانان نماز ظهر را به جماعت ادا کرد .خالد از مشاهده این صحنه به نفرات خود گفت: باید موقع نماز عصر با یک حمله غافلگیرانه کار مسلمانان را یکسره ساخت، آیه فوق نازل شد و دستور نماز خوف را به مسلمانان داد.

در تفسیر این سوگند، مفسران احتمالات زیادى گفته اند، و ممکن است همه در معنى آیه جمع باشد و سوگند به تمام این امور مهم یاد شود، ولى در میان آنها از همه مناسب تر، عصر به معنى زمان و تاریخ بشر است؛ چرا که  سوگندهاى قرآن، همواره متناسب با مطلبى است که سوگند به خاطر آن یاد شده و مسلّم است که خسران انسان ها در زندگى، نتیجه گذشتن زمان عمر آنها است.