تعليمات اسلام روى موضوع عمل تأكيد فراوانى دارد. از طرفی دعا رمز خودسازى و تربيت است. كسى كه دعا مى ‏كند يعنى تقاضايى دارد. بنده اگر خطا كرده باشد چگونه مى ‏تواند از مولا بهشت بخواهد؟! دعا يعنى اينكه خودت را بساز و پاك كن. برداشت دقیق از دعا این است که دعا نمك است. كسى نمى ‏تواند به جاى غذا نمك بخورد، بلكه انسان بايد غذايى را تهيّه كند و بعد نمك مختصرى به آن بيفزايد. اگر زياد نمك در غذا بريزد نمى ‏تواند آن را مصرف كند، چون نمك زيادى كشنده است. برّ و نيكوكارى هم غذاى بدن انسان است و دعا نمك آن غذا، در حالى كه غالب مردم مى ‏خواهند برّ اخلاقى و عملى را كنار بگذارد و فقط دعا كنند!

اولا خواب اصحاب کهف خوابی معجزه آسا بود که نباید با خواب های معمولی قیاس شود و از آیات قرآن نیز برمی آید که خواب آنها متفاوت با خواب های معمولی بود. ثانیا اراده خداوند فقط به اموری محدود می شود که ذاتا و عقلا محال باشند(مانند اجتماع نقیضین یا ضدین و مانند آن) نه اموری که در ظاهر و در قیاس با دانش محدود ما ناممکن به نظر آیند و از آنجا که در علوم تجربی و زیستی ثابت شده که خواب های طولانی مدت با توضیحاتی چون زمستان خوابی یا انجماد و به حداقل رساندن میزان نیاز بدن به سوخت و ساز و انرژی، اموری قابل حصول و ممکن هستند، هیچ اشکالی ندارد که اراده خداوند متعال به پدید آمدن چنین خوابی تعلق گرفته باشد.

رأفت و رحمت اسلامى نه تنها شامل تمام انسان‌ها مى‌شود؛ بلكه ساير موجودات و جانداران را نيز دربر مى‌گيرد. در تعاليم اسلامى، رواياتى درباره حقوق حيوانات وجود دارد و پيامبر اسلام(ص) در روايتي براى چهارپايان شش حق بيان كرده كه صاحبان اين حيوانات بايد آنها را محترم بشمارند و رعايت كنند. با وجود آن كه اين امور، دستورات ظريفى است كه در دنياى امروز به آن عمل نمى‌شود و كسى به آن توجّهى نمى‌كند؛ امّا آيين رحمت‌گستر اسلام به تمام اين ريزه‌كاري‌ها توجّه دارد و پيروانش را به آن دعوت مى‌كند.

واژه «طَعامْ» هم معنى مصدرى و هم اسم مصدرى دارد؛ یعنی هم به غذا خوردن گفته مى شود و هم به خود غذا. البته در «لسان العرب» تصريح شده كه «طعام» اسم جامعى است براى تمام خوردنى ها، ولى هم او و هم «راغب» در «مفردات» تصريح كرده اند كه اين واژه گاهى در نوشيدنى ها نيز به كار مى رود.

امام علي(ع) در مقام معرفی بدترین غذا می فرماید: «بدترين غذاها، غذاى حرام است»، در واقع حضرت همانند آیه قرآن که خوردن مال یتیم را همچون خوردن آتش دانسته است، خوردن سایر اموال حرام را نیز ناگوار می شمرد.

در پاسخ به اينكه چگونه مي شود انسان هائي بدون آب و غذا سيصد و نه سال زنده بمانند؟ بايد دو نكته را يادآور شد: 1. اين كار هر چند از نظر ما انسان ها كه علم و قدرت محدود و كمي داريم كارى حيرت آور و غير ممكن است؛ امّا از زاويه علم و قدرت خداوند امرى سهل و آسان است. 2. هر چه فعاليّت دستگاه هاى بدن آرام تر و ضعيف تر شود نياز بدن به آب و غذا كمتر و كمتر خواهد شد و اگر فعاليّت بدن به حدّاقل ممكن برسد و هيچ يك از اعضاى بدن جز دستگاه تنفس و قلب كار نكند همان ذخيره غذايى موجود در بدن پاسخگوى نياز 309 سال خواهد بود.

مورخین در رابطه با ابوهریره می نویسند: گاهی که جانشین مروان می شد، پا بر زمین می کوبید و می گفت: راه را باز کنید که امیر آمد، خود را در میان کودکان می افکند و پایکوبی می کرد، می گفت: خدایا دندانی بسیار خردکننده و معده‌ای بسیار هضم کننده و دبری بسیار دفع کننده به من ده. با معاویه غذا می خورد و با علی(ع) نماز می خواند و می گفت: دوغ های معاویه چربتر و نماز علی برتر است. او با جامه فاخرانه از کتان بینی خود را می گرفت و شطرنج بازی می کرد.

عموميت مفهوم آيات منافاتى با شأن نزول خاص ندارد؛ زیرا شان نزول بسيارى از آيات قرآن چنین است. در مورد امکان وقوعی روزه گرفتن به مدت سه روز و افطار با آب بايد گفت: هستند افرادي كه براى معالجات طبى، چندین روز و حتی تا چهل روز هم امساك كرده و تنها آب نوشيده‌اند تا آنجا كه يك پزشك غير مسلمان كتابى درباره آثار درمانى امساك چهل روزه نوشته است. اعتصاب غذا نيز كه نوعى روزه است در عصر ما متداول و گاه متجاوز از چهل روز انجام مى گيرد.

پیامبر(ص) می فرماید: «انسان باید در غذا خوردن حساب كند چند لقمه بخورد كه توانائى او حفظ شود و هنگام خوردن معده را سه قسمت كند؛ يك قسمت براى غذا، يك قسمت براى نوشيدن و يك قسمت براى تنفس» اما اگر به اندازه اى زياد بخورد كه ضرر داشته باشد اسراف و شكم پرستى می باشد.

در اواخر سوره «بقره» داستان «عُزَير پيامبر(ع)» بيان شده كه از كنار يك آبادى مى گذشت در حالى كه ديوارهايش به روى سقف ها افتاده و استخوان هاى اهل آن در هر سو پراكنده بود. با خود گفت: چگونه خدا اين ها را زنده مى كند؟ خداوند يكصد سال او را ميراند و سپس زنده كرد. او خيال مي كرد كه يك روز يا كمتر خوابيده در حاليكه صد سال مرده بود. آنگاه خدا فرمود به غذا و نوشيدنيت بنگر كه تغيير نكرده و به الاغ خود نگاه كن كه چگونه از هم متلاشى شده و اين براى آن است كه تو را نشانه اى در امر معاد براى مردم قرار دهيم!