آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

پیامبر(ص) می فرماید: «انسان باید در غذا خوردن حساب كند چند لقمه بخورد كه توانائى او حفظ شود و هنگام خوردن معده را سه قسمت كند؛ يك قسمت براى غذا، يك قسمت براى نوشيدن و يك قسمت براى تنفس» اما اگر به اندازه اى زياد بخورد كه ضرر داشته باشد اسراف و شكم پرستى می باشد.

انسان بایستی به اندازه ای بخورد كه گرفتار افراط و تفريط نشود. مقدار آن را نبى اكرم(صلی الله علیه و آله) و پزشك عالم بشريت معين كرده است. «عدة الداعى» مى گويد: از آن حضرت روايت شده كه فرمودند: «فرزند آدم در غذا خوردن حساب كند چند لقمه بخورد كه توانائى او حفظ شود و اگر بخواهد بخورد معده را سه قسمت كند؛ يك سوم براى غذا، يك سوم براى نوشيدنى، و يك سوم براى تنفس».
«قرطبى» مى گويد: اگر «بقراط» آن حكيم بزرگ اين قسمت از سخن پيامبر(صلی الله علیه و آله) را مى شنيد، از حكمت آن حضرت تعجب مى كرد.
بعضى مراتب خوردن را به هفت رسانده اند: 1ـ مقدارى كه بتواند شخص زندگى كند. 2ـ مقدارى زياد كند كه بتواند روزه بگيرد و نماز ايستاده بخواند (و فعاليت واجب زندگى را انجام دهد) و اين دو مرتبه از واجبات خوردن است. 3ـ مقدارى زياد كند كه بتواند مستحبات و نوافل را به جاى آورد. 4ـ مقدارى زياد كند كه قدرت بر كسب براى گسترش زندگى پيدا كند، و اين دو مرتبه مستحب است. 5ـ به مقدار ثلث معده غذا خورد كه اين جائز است و همان است كه نبى اكرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند. 6ـ مقدار زيادترى خورد به طورى كه بدن سنگين شود و خواب زياد گردد و اين مكروه است. 7ـ به اندازه اى زياد خوردن كه ضرر داشته باشد و اين شكم پرستى و پرخورى است كه از آن نهى شده است و اين حرام است. مرحوم خوئى در شرح بر نهج البلاغه مى گويد: «ممكن است مرتبه اول را در دوم و سوم را در چهارم ادغام نمود».(1)،(2)