در برخي از روايات، سوره «نصر» و در برخي ديگر، سوره «برائت» به عنوان آخرين سوره ای نام برده شده که بر پیامبر(ص) نازل شده است. راه جمع ميان اين روايات اين است كه بگوييم: آخرين سوره كامل سوره «نصر» است كه در عام الفتح نازل شد و آخرين سوره به اعتبار آيات نخستين آن، سوره «برائت» است، و آخرين آيه كه پايان كار رسالت را خبر مى دهد، «آيه اِكمال» است. گرچه ممكن است به اعتبار آيات ‌الاحكام، آخرين آيه: «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللهِ» باشد كه در سوره «بقره» ضبط و ثبت شده است.

اولا: در بسياری از منابع اهل سنت رواياتی درمورد نزول این آيه درباره حوادث غدير آمده است. ثانیا: بسياری از سوره های مکی آيات مدنی دارند. ثالثا: ابطح به معنی شنزاری است که سيل بر روی آن جاری می شود و در اطراف مدينه نيز مناطقی وجود دارد که مردم آن را ابطح يا بطحاء مي نامند. رابعا: منظور از عذاب در آيه 33 انفال عذاب جمعی است نه فردی. دیگر اینکه: به اعتراف نویسندگان کتابهای طبقات نگاری، نام تعداد بسیار اندکی از صحابه در این کتابها آمده است و آنچه در این مجموعه ها آمده حتی یک دهم همه صحابه نیست.

ابن داغر حلّى درباره غدير خم سروده: «...وحباه فی یومِ الغدیرِ ولایةً*** عام الوداع وکلُّهم أشهادُها. فغدا به یومَ الغدیر مفضّلاً*** برکاتُه ما تنتهی أعدادُها...»؛ (...و در سال حجّة الوداع در روز غدير؛ ولايت را به او ارزانى داشت و همه آنها حاضر بودند، و روز غدير برکات او به اندازه اى زياد گرديد که قابل شمارش نمى باشد...).

از آیاتی که در روز غدیر بر پیامبر نازل شد، آیه 3 سوره مائده بود که با خطاب قرار دادن پیامبر، دین اسلام را تکمیل شده اعلام کرد. بسیاری از صحابه و کسانی که شأن نزول آنرا دانستند آنرا دلیل بر ولایت على دانستند و بسیارى از علماى اهل سنّت در این مطلب با امامیّه همراهند. روایاتی که از صحابه درباره نزول این آیه در روز غدیر و نه روز عرفه، نقل شده آنقدر زیادند که چاره اى جز پذیرش آن باقی نمی گذارد.

 ابن تیمیه در «منهاج السنّة» در إبطال شأن نزول «آیه عذاب واقع» وجوهى را برشمرده است. در این نوشته شبهات وى را به اختصار ذکر کرده و پاسخ هر یک را ارائه مى دهیم.

نویری و مقریزی عید بودن غدیر را بدعت دانسته و ادعا کرده اند: شیعیان در قرن چهارم (352هجری شمسی)، روز 18 ذی الحجه را که روز عقد پیمان برادری میان حضرت رسول و علی است، به عنوان روز انتخاب علی به جانشینی پیامبر معرفی می کنند. امّا مسعودى متوفّاى (346) در «التنبیه والأشراف» مى گوید: «فرزندان على(ع) و شیعیان او این روز را پاس مى دارند. فیّاض بن محمّد بن عمر طوسى در سال (259) گفته است: «امام رضا(ع) متوفّاى سال (203) این روز را عید گرفته است».

علمای طراز اوّل شیعه و سنی، نزول آیه را در روز غدیر قطعی می دانند. و با توجه به اینکه ترتیب نزول سوره ها و آیات قرآن با ترتیب فعلى آن کاملا مغایرت دارد، در این آیه نیز با برداشتن قسمت دوّم یعنی از«الیوم یئس الذین» تا «رضیت لکم الاسلام دینا»، کوچکترین لطمه اى به ارتباط آیه وارد نمى شود و این خود گواه بر این است که قسمت مزبور کلامى است مستقل که در وسط آیه واقع شده. ضمن اینکه اکمال دین با امر مهمی مثل وصایت محقق می شود نه یک حکم جزئی، خصوصا اینکه بعد از نزول این آیه احکام دیگری نیز بیان شده است.

تعارضی بین حدیث «کِتابَ اللّهِ وَ عِتْرَتى» و حدیث «کِتابَ اللّهِ وَ سُنَّتى» نیست، زیرا حدیث «کِتابَ اللّهِ وَ سُنَّتى» از چند جهت قابل بررسى مى باشد: 1- ضعف سند. 2- این حدیث واحد است و نمی تواند بر حدیث متواتر (کِتابَ اللّهِ وَ عِتْرَتى) مقدم شود. 3- امکان جمع بین دو روایت وجود دارد. 4- سنت عِدل قرآن نیست.

طبق منابع اهل سنت خلیفه دوم 12سال طول کشید تا سوره بقره را حفظ کند و وقتی این کار را کرد شتری قربانی کرد. با توجه به زمان نزول بسیاری از آیات این سوره در مدینه به نظر می رسد خلیفه این سوره را نه در زمان حیات حضرت رسول که بعد از ایشان آموخته است.
البته درباره ضعف حافظه خلیفه احادیثی وجود دارند که در آنها پیامبر به او تذکر می دهد که ممکن است با این وضعیت حافظه برخی از احکام و معارف را نتواند بیاموزد.
همه اینها پیش از زمانی است که او در آخر عمر مبتلای به ضعف مفرط حافظه و فراموشی شد.