به تاكيد قرآن هر گروهى به خاطر «تعصّب و لجاجت»، خود را بهترين مى‏ داند و ديگران را نفى مى‏ كند گويى آنها تنها بندگان برگزيده خدا هستند؛ اساساً همين امر سبب درگيرى مستمرّ در ميان اقوام مى ‏شود و ضایعات و آثار زیانباری در جوامع و اقوام مختلف به بار می آورد. در واقع اگر اين رذيله اخلاقى در درون جان انسان ها نبود، پيشرفت تكامل تمدّن ها شتاب ديگرى پيدا مى‏ كرد و نيروهاى خلّاق در مسير سعادت بشر به كار مى‏ افتاد.

تعصب و لجاجت «قوم نوح(ع)» به قدری شدید بود که اجازه نمی داد ذره ای از امواج صوتی نوح(ع) که حامل پیام حقیقت بود به گوش آن ها برسد، آنها حتی حاضر نبودند از بت های رنگارنگی که ساخته و پرداخته خودشان بود دست بردارند و حتی آنها را بر مقدرات جهان هستی حاکم می دانستند؛ و این دلیلی نداشت جز تعصب و تقلید کورکورانه!

منظور از عبارت قرآنی «یوم یأتیهم العذاب»، روز نزول پاره اى از بلاها و مجازات های دنیوى است، همانند عذاب هائى که بر قوم لوط، قوم عاد، ثمود، قوم نوح و فرعونیان نازل گردید. از دلایلی که این احتمال را تقویت می کند، جمله هائى است که به دنبال آن آمده و نشان مى دهد: منظور، مجازات هاى نابود کننده دنیوى است؛ چرا که به دنبال این جمله می خوانیم: ستمگران با مشاهده آثار عذاب، مى گویند: پروردگارا! مهلت کوتاهى براى جبران به ما بده!

دقت در آیات قرآن نشان مى دهد، میان نحوه مجازات ها و گناهان اقوام تناسب وجود دارد. فرعون، تکیه گاه قدرتش آب های پربرکت رود نیل بود و نابودى او هم به وسیله همان شد! نمرود، متکى به لشکر عظیمش بود، لذا لشکر کوچکى از حشرات، او و یارانش را شکست داد! قوم نوح نیز جمعیت کشاورز و دامدار و متکی به باران بودند، اما سرانجام همین باران آنها را از بین برد. از اینجا به خوبى روشن مى شود، چقدر برنامه هاى الهى حساب شده است.

این سوره بر پنج محور زیر دور مى زند: 1 ـ قسمت مهمى از آن را مباحث معاد تشکیل مى دهد. 2 ـ مسأله توحید و آیات و نشانه هاى خدا در نظام آفرینش. 3 ـ داستان فرشتگانى که میهمان ابراهیم(ع) شدند و مأمور در هم کوبیدن شهرهاى «قوم لوط» بودند. 4 ـ هشدار به کافران و مجرمان با بیان داستان موسى(ع)،«قوم عاد»، «قوم ثمود» و «قوم نوح».5 ـ دلداری به پیامبر اسلام(ص) با بیان مبارزه اقوام متعصب با انبیاء گذشته.

قرآن با اشاره به داستان قوم حضرت نوح(ع) و استکبار آن ها از زبان حضرت نوح(ع) می فرماید: «[بارالها!] من هر زمان آنها را دعوت کردم که ایمان بیاورند تا آنها را بیامرزی انگشتان خود را در گوش هایشان قرار داده و لباس هایشان را به خود پیچیدند و در مخالفت لجاجت ورزیدند و به شدت استکبار نمودند». بنابراين استکبار و خود برتربینی عامل اصلی اصرار و لجاجت بر کفر و دشمنی با حق شده تا آن جا که از ترس تاثیر سخنان حضرت نوح(ع) انگشت در گوششان می کردند تا مبادا حرف حق را بشنوند».

آنها دارای 5 بت بودند به نامهای: ودّ، سواع، یغوث، یعوق، نسر. در این که این پنج بت از کجا پیدا شدند روایات گوناگونى وجود دارد؛ 1- اینها نام پنج مرد صالح است که شیطان از علاقه مردم به آنها سوء استفاده نموده آنها را به ساختن مجسمه آنها وسپس پرستش شان تشویق کرد. 2- اینها نام هاى پنج فرزند آدم است.