شبهه ابن تیمیه در «هادى بودن» على(ع)

ابن تیمیه با توجه به قول پیامبر(صلى الله علیه وآله) «أنا المنذر» و «بکَ یا عَلىّ یهتدى المهتدون» چه شبهه اى را مطرح کرده است؟

ابن تیمیه می گوید این کلام را نمی توان به پیامبر(ص) نسبت داد، زمانی که فرمود: «هدایت فقط به توسط على(ع) است نه پیامبر(ص). زیرا خداوند در قرآن حضرت رسول را هادی امت خطاب قرار داده است». در پاسخ مى گوییم: این اشکال از سوء فهم و عناد ابن تیمیه سرچشمه گرفته؛ زیرا باور داریم که پیامبر(ص) هادى امام على(ع) و همه امت در زمان حیات خود مى باشد، ولى على(ع) هادى امت بعد از حیات رسول خدا(ص) است. و این صریح حدیث صحیح السند پیامبر(ص) است که متأسفانه ابن تیمیه کلمه «بعدى» را یا ندیده و یا از آن تجاهل کرده است.

على(ع) هدایت گر امّت

علماى اهل سنت چه احادیثى از زبان پیامبر(صلى الله علیه وآله) مبنى بر اینکه «هدایت امت به دست على(علیه السلام) است» نقل کرده اند؟

علمای اهل سنت احادیث مختلفی با چنین تعابیری برای اشاره به هدایتگر امت بودن حضرت علی نقل کرده اند، از جمله: علی پرچم عدالت، شهر هدایت بودن علی و هلاک شدن کسانی که از آن تخلف کنند، ملتزم بودن ولایت علی - به عنوان کسی که هیچ کس را گمراه نخواهد کرد – برای نبوی زیستن و نبوی مردن و خلود در بهشت، علم هدایت بودن علی و کفر سرباززنندگان از پیروی او و... .و

حاکم حسکانى و شأن نزول آیه هدایت

حسکانى در مورد آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

حاکم حسکانى روایتی نقل می کند که در آن منظور از هادی قوم در آیه 7 سوره رعد حضرت علی دانسته شده است. این روایت مطابق رای اهل سنت معتبر است و روایت شناسان روایان آن را با واژه هایی چون ثقه، متقن، امین، حافظ و عارف و راستگو توصیف کرده اند.

حاکم نیشابورى و شأن نزول آیه هدایت

حاکم نیشابورى در مورد شأن نزول آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

حاکم نیشابوری حدیثی را به عنوان حدیثی صحیح از امام علی نقل می کند که طبق مفاد آن منظور از هادی قوم در آیه 7 سوره رعد حضرت علی است.

راویان شأن نزول آیه هدایت از اهل سنت

از علماى اهل سنت چه کسانى احادیث مربوط به نزول آیه هدایت را نقل کرده اند؟

جماعتی از علمای اهل سنت که تعدادشان بیش از 13 تن است روایات مربوط به نزول آیه هدایت، «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَلِکُلِّ قَوْم هاد» را در کتابهای شان نقل کرده اند. مثل: احمد بن حنبل، طبرى، حاکم نیشابورى، ابن عساکر، حاکم حسکانى، فخر رازى، ابن کثیر، خطیب بغدادى و ... .

دلالت آیه هدایت

آیا آیه هدایت دلالت بر امامت و ولایت حضرت على(علیه السلام) دارد؟

قرائنی برای دلالت آیه 7 سوره رعد بر امامت حضرت علی وجود دارد: مراد از هدایت در کلام پیامبر مطلق و راهنمایى به حقّ است نه هدایتگری که علما نیز از پس آن برمی آیند. روایاتی درباره حصر اینگونه هدایتگی در حضرت علی از پیامبر وجود دارد. منذر بدون قید و شرط آمده و دلالت بر پیامبر دارد؛ پس باید شخص مقابل، یعنی هادی نیزبدون قید و شرط دلالت بر معصومی برای هدایت کند. نبود الف و لام تعریف در هادى، و دارا بودن تنوین تنکیر، به این معنا است که در هر زمانى یک هادى وجود دارد و آن غیر از امام معصوم نیست.

احمد بن حنبل وشأن نزول آیه هدایت

احمد بن حنبل در مورد شأن نزول آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

احمدبن حنبل درباره شان نزول آیه 7 سوره رعد مبنی بر بیم دهنده بودن حضرت رسول، هادی قوم را کس دیگری از بنی هاشم می داند. با توجه به روایات دیگرى که در شأن نزول این آیه وارد شده معلوم مى شود این فرد همان امام على(ع) است. این حدیث مطابق رأى اهل سنت معتبر است و راویان آن نزد حدیث شناسان با واژه هایی چون ثقه، حافظ احادیث، راستگو و مامون توصیف شده اند.

طبرى و شأن نزول آیه هدایت

طبرى در مورد شأن نزول آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

طبری روایتی را برای شان نزول آیه 7 سوره رعد نقل می کند که مطابق آن حضرت رسول، امام علی را به عنوان هادی قوم معرفی کرده است. این حدیث مطابق رأى اهل سنت معتبر است و راویان آن نزد حدیث شناسان با واژه هایی چون ثقه و صالح توصیف شده اند.

حبرى و شأن نزول آیه هدایت

حبرى در مورد شأن نزول آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

حبری نقل می کند که منظور از هادی هر قوم در آیه 7 سوره رعد، حضرت علی است. این حدیث مطابق رأى اهل سنت معتبر است و راویان آن نزد حدیث شناسان با واژه هایی چون ثقه، صحیح و راستگو توصیف شده اند.

ابن عساکر و شأن نزول آیه هدایت

ابن عساکر در مورد شأن نزول آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

ابن عساکر روایتی را نقل می کند که منظور از هادی قوم در آیه 7 سوره رعد، مردی از بنی هاشم است. این حدیث نزد اهل سنت معتبراست و حدیث شناسان راویان آن را با واژه هایی همچون امام، عالم، دقیق در حفظ احادیث، راستگو و ثقه توصیف کرده اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثارُ أعلى مراتِبِ الکَرَمِ، و أفضلُ الشِّيَمِ

ايثار، بالاترين مرتبه بخشندگى و برترين خوى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22