شواهد التنزیل

معرفی کتاب «شواهد التنزیل»

کتاب «شواهد التنزیل القواعد التفضیل»، یکى از معتبرترین منابع تفسیر روایی اهل سنت به شمار مى رود که توسط ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله حاکم حسکانى (450ـ524ق) تالیف و تدوین شده است. على رغم اینکه حسکانى از علماى حنفى مذهب اهل سنت بود، اما همه کتاب هاى مهم او درباره فضائل و اثبات حقانیت اهل بیت و عقاید شیعه بوده است. از جمله آن کتاب‌ها کتاب شواهد التنزیل است که وى در این کتاب حدود دویست و ده آیه و در ذیل آنها بیش از هزار و دویست روایت در شان و منزلت حضرت على(علیه السلام) بیان کرده است.

معرفی حاکم حسکانى

حاکم حسکانى که بود؟

ابوالقاسم عبیدالله بن عبد الله بن احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن حسکان قرشى عامرى نیشابورى معروف به حاکم حَسْکانى (450 ـ 524 ق) یکى از مهم ترین دانشمندان اهل سنت در زمینه تاریخ، حدیث، و تفسیرقرآن بود. «حسکانى» معروف به «حاکم» و شهرت او «ابن الحداد» است و از فرزندان «عبدالله بن عامر» بود که در زمان خلافت عثمان خراسان را فتح کرد. او از بزرگان حدیث اهل سنت به شمار مى رود که به عنوان «عالى الاسناد» شناخته شده است. علماى رجال و تراجم اهل سنت مثل ذهبى او را در ردیف محدثان و مورخان برجسته حنفیه ذکر کرده اند.

مقصود از «صادقین» در روایات

با توجه به روایات، مقصود از «صادقین» در آیه «یا اَیُّهَا الَّذین آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصادِقین» چه کسانى هستند؟

با مراجعه به منابع روایى شیعه و سنّى پى مى بریم که منظور از«صادقین» در آیه 119 سوره توبه، اهل بیت پیامبر(ص) هستند.
به عنوان مثال: حاکم حسکانى به سند خود از عبدالله بن عمر در تفسیر آیه مورد نظر نقل کرده که: ... «وَکُونُوا مَعَ الصّادِقِینَ»؛ (با صادقان و راستگویان باشید) یعنى محمّد و اهل بیتش.
 

حاکم حسکانى و شأن نزول آیه هدایت

حسکانى در مورد آیه هدایت چه روایتى نقل کرده و آیا سند آن معتبر است؟

حاکم حسکانى روایتی نقل می کند که در آن منظور از هادی قوم در آیه 7 سوره رعد حضرت علی دانسته شده است. این روایت مطابق رای اهل سنت معتبر است و روایت شناسان روایان آن را با واژه هایی چون ثقه، متقن، امین، حافظ و عارف و راستگو توصیف کرده اند.

برترى على(ع) بر صحابه در بیان مجاهد

مجاهد درباره برترى على(علیه السلام) بر سائر صحابه چه گفتارى دارد؟

حاکم حسکانى به سندش از مجاهد نقل کرده که گفت: «همانا براى على(ع) هفتاد منقبت است که براى هیچ یک از اصحاب پیامبر(ص) مثل آن نبوده است و هیچ یک از مناقب آنان نیست جز آن که على(ع) در آن ها شریک است».

جایگاه شیعه در کلام پیامبر(ص)

با توجه به منابع اهل سنت، شیعه چه جایگاهی در کلام پیامبراسلام(صلى الله علیه وآله)دارد؟

علمای اهل سنت مثل ابن حجر، حاکم حسکانى، ابن مغازلى، و... روایات بسیارى در مصادر حدیثى خود درباره شأن و منزلت شیعیان از زبان پیامبر(ص)  نقل کرده اند که می گوید: علی(ع) و شیعیانش از رستگاران و در بهشت خواهند بود و... .

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الباقر عليه السّلام :

بَلا فى اِثْنَيْنِ مِنْ اَصْحابِهِ قالَ: فَلمّا مَرَّبِها تَرَقْرَقَتْ عَيْناهُ لِلْبُکاءِ ثُمَّ قالَ: هذا مَناخُ رِکابِهِمْ وَ هذا مُلْقى رِحالِهِمْ وَهيهُنا تُهْراقُ دِماؤُهُمْ، طوبى لَکِ مِنْ تُرْبَةٍ عَلَيْکِ تُهْراقُ دِماءُ الاحِبَّةِ.

بحارالانوار، ج 44، ص 258